«Των Οσίων Πατέρων ο χορός, εκ διαφόρων Πατρίδων ορμηθείς, και το Όρος οικήσας, το παρά φύσιν διέφυγε, το κατά φύσιν διέσωσε και εις το υπέρ φύσιν ανελήλυθε…». (Από την Υμνογραφίαν των).
Η πλέον περιεκτική εορτή, ως ουσία και έκφρασις του Αγιορειτικού Μοναχισμού, είναι αναμφιβόλως η τελουμένη μετ’ εξαιρετικής λαμπρότητος, κατά το βυζαντινόν τυπικόν, εορτή των Αγιορειτών Πατέρων, την επομένην Κυριακήν της των αγίων Πάντων. Η εορτή περιλαμβάνει πάντας τους γνωστούς Αγιορείτας αγίους, ως και τους δια την πολλήν ταπείνωσιν και άλλους λόγους αφανείς παραμείναντας, προ του «νέφους» των οποίων ασφαλώς θα μείνωμεν εκστατικοί εν τη Ημέρα εκείνη τη μεγάλη και επιφανεί του Κυρίου. Ο Παναγιορειτικός εορτασμός των δι’ αγρυπνίας ανά τας Ι. Μονάς του Άθωνος, τα Κελλία και ασκητήρια, τελείται δια της πνευματικωτάτης ασματικής Ακολουθίας, την οποίαν, ως θεόληπτος και ομότροπος των εγκωμιαζομένων, συνέταξεν εκδημών προς Θεόν τω πνεύματι ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης. Οι δε ερημίται αγρυπνούντες, προσεύχονται και γεραίρουν τους θείους Πατέρας δια κομβοσχοινίου εν σιγή πολλή, εν κατανύξει και δάκρυσιν. Η τόσον με το πνεύμα του Αγίου Όρους και την μακραίωνα ιστορίαν του συνδεομένη εορτή των Αγιορειτών Αγίων, καθιερώθη κατά τα τέλη του 19 ου αιώνος υπό της Ι. Κοινότητος των Μονών του Αγίου Όρους. Η Ι. Κοινότης ανέθηκε τω αγίω Νικοδήμω τω Αγιορείτη την συγγραφήν της Ι. Ακολουθίας και εγκωμιαστικού λόγου μετά βραχυτάτου εις έκαστον άγιον βιογραφικού υπομνήματος. Οι γνωστοί μέχρι τότε άγιοι είναι Όσιοι, Οσιομάρτυρες, Ομολογηταί και Ιεράρχαι. Διο και υμνούνται αι νηστείαι, αι προσευχαί, αι αγρυπνίαι, το χαρούμενον πένθος των Οσίων, τιμάται το με δεύτερον βάπτισμα ισοδυναμούν αίμα του μαρτυρίου των Οσιομαρτύρων, όπερ «δευτέροις ρύποις ου μολύνεται». Εξαίρεται η υπομονή εν ταις βασάνοις των Ομολογητών και μεγαλύνεται των αγίων Ιεραρχών η αγάπη προς την Ορθόδοξον Εκκλησίαν.