ΦΙΛΟΚΑΛΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΗΜΙΚΗΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΟΣ
Η ΦΙΛΟΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ
Η «Φιλοκαλία των ιερών νηπτικών» είναι συλλογή πατερικών
κειμένων, τα οποία έχουν ένα ιδιαίτερο περιεχόμενο. Το περιεχόμενο αυτό αναφέρεται
στη μυστική, δηλ. εσωτερική ψυχική εργασία της καθάρσεως του νου και της
καρδιάς. Γι’ αυτό τα πατερικά κείμενα της «Φιλοκαλίας» παρουσιάζουν διαστάσεις
και όψεις της μυστικής θεολογίας της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Επειδή δε η βίωση της
μυστικής αυτής πνευματικής εργασίας πραγματοποιείται υπό τον όρο της
αδιαλείπτου εγρηγόρσεως της ψυχής, της νήψεως, τα πατερικά αυτά κείμενα
χαρακτηρίζονται και «νηπτικά».
Η λέξη «νήψις» ετυμολογείται από το ρήμα «νήφω», που σημαίνει. δεν πίνω
οίνον, είμαι νηφάλιος, διάγω βίον εγκρατή, είμαι σώφρων, ήρεμος, κόσμιος.
Επομένως τα νηπτικά πατερικά συγγράμματα είναι τα κείμενα εκείνα που, όπως θα
ελέγαμε σήμερα, παρουσιάζουν την «υπαρξιακήν» όψη της ηθικής και πνευματικής
εργασίας της καθάρσεως του νου και της καρδιάς, με την οποία ο πιστός
προσεγγίζει στην περιοχή της θείας παρουσίας και ενεργείας.