μέρος Γ'
(σ.σ. Ο Κοσμάς είναι ο αδελφός μας Αθανάσιος Σακαρέλλος πιστός του Πάτριου).
4. Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης
α. Τον μακαριστό π. Ιωάννη Ρωμανίδη γνώρισα το 1972. Είχα διαβάσει προηγουμένως, το βιβλίο του «Προπατορικό αμάρτημα». Δεν ξέρω, αν τότε είχα καταλάβει πολλά πράγματα. Μάλλον, όχι!
Η γνωριμία μου μαζί του ήταν για μένα μεγάλη ευλογία του Θεού, γιατί έγινε αιτία να γνωρίσω την Πατερική Θεολογία. Συνδέθηκα μαζί του. Πολλές μέρες κάθε βδομάδα, για πολλές ώρες, είμασταν μαζί, συζητώντας θεολογικά. Τότε άρχισα να καταλαβαίνω το βιβλίο του «Προπατορικό αμάρτημα». Νέους ορίζοντες στη σκέψη μου άνοιξε και το βιβλίο του «Ρωμηοσύνη», που πρωτοκυκλοφόρησε το 1975.
β. Από την προσωπική μου αυτή εμπειρία μαζί του, σχημάτισα τη εντύπωση ότι ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, κατά λάθος της ιστορίας γεννήθηκε στην εποχή μας.
Έπρεπε ο άνθρωπος αυτός να είχε γεννηθεί τον 4ο, ή 5ο αιώνα, το «χρυσό αιώνα» της Εκκλησίας. Τότε, που έζησαν οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας. Υπήρξε μαθητής του π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ και πνευματικό παιδί του γέροντα Ιερώνυμου, που ήταν παληά στο Σιμωνοπετρίτικο μετόχι στην Ανάληψη της Αθήνας. Θεωρούσε τον π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ ως το μεγαλύτερο Ορθόδοξο θεολόγο. Ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ πολέμησε τον παπισμό και τον οικουμενισμό, κόβοντας κάθε «κοινωνία» με όλα τα Πατριαρχεία και τις νεοημερολογίτικες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, που δεν μπόρεσα μέχρι σήμερα να επαληθεύσω, ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, όταν πέθανε δεν βρέθηκε παπάς να τον κηδεύσει, επειδή δεν είχε με καμιά Εκκλησία «κοινωνία»!
γ. Ο π. Ιωάννης ήταν στην πραγματικότητα ένας σύγχρονος Πατέρας της Εκκλησίας. Ένας ασκητής, που προσευχότανε, ξενυχτώντας, πάνω σ’ ένα σκαμνί, με το κομποσχοίνι στο χέρι. Άλλωστε και η μητέρα του Ευλαμπία, ήταν μοναχή στη Σουρωτή της Θεσσαλονίκης.
Η σκέψη του ήταν συνέχεια στους Πατέρες. Σκεφτόταν πως έπρεπε να αντιμετωπιστούν τα σχέδια.του παπισμού και του Οικουμενισμού, για την άλωση της Ορθοδοξίας. ΄Ηταν παθιασμένος με την υπόθεση της Ορθοδοξίας. Πίστευε ότι μόνο ένας πραγματικός μοναχισμός, θεμελιωμένος στη διδασκαλία των Πατέρων, και όχι στα δυτικά πρότυπα, θα βοηθούσε την Εκκλησία. Γι’ αυτό ήταν εχθρικός τόσο προς τις οργανώσεις, όσο και προς την φιλοπαπική τακτική ωρισμένων επισκόπων και θεολόγων. Έφθασε μάλιστα ολόκληρη Θεολογική Σχολή στον τόπο μας να καταγγείλει ως αιρετική.
Αυτό βέβαια του δημιούργησε και εχθρούς, μεταξύ των οποίων και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος με επιστολή του το απείλησε με καθαίρεση. Η επιστολή αυτή τον είχε θλίψει τόσο πολύ, ώστε σ’ αυτή μάλλον πρέπει ν’ αποδοθεί και ο πρόωρος θάνατός του σε ηλικία 74 χρόνων, το 2001.
Γνώριζε όσο κανένας άλλος Ορθόδοξος, ίσως και παπικός, τη παπική θεολογία. Μετείχε άλλωστε στην αρχική του φάση, ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος στο «Θεολογικό Διάλογο» με τους Λατίνους.
γ. Θα σημειώσω μερικά σημεία απ’ τις πληροφορίες, ή απόψεις του, που άκουσα από τον ίδιο, όπως ότι:
Η Ένωση των Εκκλησιών έγινε το 1965, με συμφωνία που υπόγραψε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας με τον πάπα Παύλο 6ο. Τη συμφωνία αυτή την καμουφλάρισαν με την ταυτόχρονη άρση των αναθεμάτων. Το μοντέλο της Ενώσεως είναι η αναγνώριση από τους Ορθοδόξους του δόγματος του Πρωτείου του Πάπα, με ταυτόχρονη αναγνώριση από αυτόν του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ως «πρώτου» της ελληνόρρυθμης Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία με το λατινόρρυθμο άλλο τμήμα θα αποτελούν, λόγω της μεταξύ τους «κοινωνίας», την Μια υπό τον Πάπα καθολική Εκκλησία. Έτσι, τόσο οι Ορθόδοξοι, όσο και οι παπικοί, θα διατηρούν όλοι τα δόγματά τους, ως έθιμα, όπως τόνιζε από παληά ο Αθηναγόρας. Τότε θα καταργηθεί και η Ουνία, γιατί δεν θα έχει πλέον λόγο υπάρξεως, αφού οι Ορθόδοξοι θα τους έχουν αντικαταστήσει. Τότε, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως δεν θα είναι προκαθήμενος μιας μικρής Εκκλησίας Ρωμηών στην Πόλη, αλλά πραγματικός Οικουμενικός Πατριάρχης όλων των Ορθοδόξων, δηλ του ελληνόρρυθμου κομματιού της Μιας υπό τον Πάπα Εκκλησίας!
Ότι οι Ορθόδοξοι στην Ελλάδα δεν καταλαβαίνουν τίποτα, όταν τους μιλάει κάποιος για την Ορθοδοξία. Ενθουσιάζονται προς στιγμή, αλλά μετά ξεχνιούνται. Τα βάζουν όλα αυτά στο ντουλάπι, για να τα ξαναθυμηθούν κάποτε, όταν χρειαστεί να κάνουν επίδειξη των γνώσεών τους σε τρίτους.
Ότι μεγαλύτερο κακό κάνουν στην Ορθοδοξία οι λεγόμενοι συντηρητικοί, οι σύγχρονοι «Φαρισαίοι», παρά οι φιλελεύθεροι, που παρομοίαζε με τους «Σαδδουκαίους», που έζησαν την εποχή του Χριστού. Τόνιζε δε, ότι ο Χριστός τα περίφημα «ουαί», τα είπε για τους Φαρισαίους.
Ότι οι Παλαιοημερολογίτες έχουν δίκηο κι’ η Εκκλησία τους έχει χάρη και μυστήρια. Πίστευε όμως πως αν δεν είχε γίνει το σχίσμα το 1924 , θα ήταν άλλη η κατάσταση της Ορθοδοξίας στην Ελλάδα.
Διατηρούσε ιδιαίτερα καλές σχέσεις με αρκετούς επισκόπους των Παλαιοημερολογιτών, για μερικούς από τους οποίους πολλές φορές έλεγε «οι δικοί μας επίσκοποι»! Όταν δε για πρώτη φορά μετά τη χειροτονία τους συνάντησε δυο απ’ αυτούς τους επισκόπους μέσα σε κεντρική οδό της Αθήνας, έσκυψε, τους έβαλε μετάνοια μέσα στο δρόμο και τους φίλησε το χέρι!.
δ. Ο π. Παΐσιος
Τον γνώρισα όταν επέστρεφε από το Σινά. Δεν θυμάμαι την ακριβή ημερομηνία. Τον είχα φιλοξενήσει περίπου δεκαπέντε μέρες. Τότε ίσως δεν είχε άλλες γνωριμίες στην Αθήνα. Ερχόταν μάλιστα ωρισμένοι θεολόγοι, που σκέπτονταν ν’ αποχωρήσουν απ’ τη αδελφότητα της οργανώσεώς τους. Μερικοί απ’ αυτούς κατέφυγαν στο ΄Αγιο Όρος, όπως κι’ ο ίδιος ο π. Παΐσιος.
Τότε μου είχε διηγηθεί ωρισμένες μοναχικές του εμπειρίες, όπως εκείνη, που όταν ήταν στο μοναστήρι του στην Κόνιτσα, είδε ουράνια κλίμακα αγγέλων να δοξολογεί το Θεό. Η αποκάλυψή του αυτή σε μένα, μάλλον με σκανδάλισε, γιατί ήξερα ότι αυτά δεν πρέπει να διατυμπανίζονται ευκαίρως ακαίρως. Γι’ αυτό δεν επεδίωξα άλλες συναντήσεις και συζητήσεις μαζί του.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κάποτε, συνοδευόμενος από νέο ηγούμενο, επεσκέφθη τον π. Θεόκλητο Διονυσιάτη, και μάλωσε μαζί του, γιατί ο τελευταίος «τα έβαζε» με γνωστό Νεορθόδοξο θεολόγο. Άλλοτε όμως ισχυρίζονταν ο ίδιος, ότι ο διάβολος έβαλε το θεολόγο αυτό κι’ έγραψε βιβλίο με κατάκριτες απόψεις!
Άλλοτε, σε ανθρώπους δικούς μου είχε προβλέψει ότι εκείνη τη χρονιά δεν θα βάφαμε κόκκινα αυγά, γιατί θα γίνονταν πόλεμος με την Τουρκία.
Άλλοτε, συζητώντας με δύο αξιωματικούς του στρατού, τους είπε ότι όταν θα πάρουμε την Πόλη, ό ένας απ’ αυτούς θ’ αναλάμβανε την στρατιωτική διοίκησή της!...
Και άλλοτε, έλεγε ότι ο Βαρθολομαίος είναι ο καλύτερος Πατριάρχης, που οικονόμησε ο Θεός στην εποχή μας για την Εκκλησία του! Γι’ αυτό, κι’ ο Βαρθολομαίος, όπως πληροφορούμαι, σκέπτεται να τον αγιοποιήσει προσεχώς!...
Όλα αυτά με έκαναν να κρατήσω αποστάσεις μαζί του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ήταν ένας βιαστής, με πολλούς ασκητικούς αγώνες, τους οποίους όμως οι θαυμαστές του μάλλον έχουν κατά καιρούς υπερβάλει κατά πολύ, ώστε να φαίνεται ότι ξεπερνούν και αυτούς τους αγώνες των μεγάλων ασκητών της εποχής των Πατέρων της Εκκλησίας.Ο π.Παϊσιος ήταν ένας ενάρετος και άξιος του σεβασμού μας μοναχός.
ε. Ο π. Πορφύριος
Τον γνώρισα τη δεκαετία του 1970. Τότε είχε πρωτοπάει στον Ωρωπό. Ζούσε μέσα σ’ ένα παράπηγμα από τσιμεντόλιθους. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση. ΄Ηταν ένα από τα τρία πρόσωπα, που επέδρασαν καταλυτικά στη ζωή μου. Τα άλλα δύο ήταν ο π. Επιφάνιος και ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης. Για λόγους ευνόητους δεν μπορώ εγώ να αφηγηθώ εμπειρίες απ’ τον π. Πορφύριο, που με αφορούν. Υπάρχουν άλλα άτομα, που τα γνωρίζουν απ’ ευθείας από τον ίδιο.
Από το στόμα του π. Πορφυρίου άκουγα πατερικά λόγια, που άκουγα και από τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη, τον οποίο όμως δεν γνώρισε προσωπικά ποτέ. Τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη τον εκτιμούσε βαθύτατα ως Ορθόδοξο θεολόγο. Πολλές φορές δε ζητούσε από μένα να του πω τι λέει ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης. για διάφορα θέματα που συζητούσαμε, ή άλλες πληροφορίες γι’ αυτόν.
Μου διηγείτο πολλά περιστατικά απ’ τη ζωή του, τα οποία ατυχώς, παρά τις προτροπές φίλων μου δεν τα κατέγραψα.
Τον επισκεπτόμουνα τακτικότατα και μιλούσαμε κατ’ ιδίαν πολύ. Εξομολογήθηκα πολλές φορές σ’ αυτόν. ΄Ηταν θαυμάσιος στην εξομολόγηση. Έλεγα ποτέ να μην τελειώσει η εξομολόγηση. Ποτέ δεν χάρηκα τόσο την εξομολόγηση, όσο αυτή κάτω απ’ το πετραχήλι του. Τον ένοιωθα πραγματικά ως γιατρό. Μερικές φορές με πήρε τηλέφωνο σπίτι μου για να ρωτήσει τη γνώμη μου για την νομοκανονική υπόσταση του μοναστηριού του.
Συνήθως πήγαινα με φίλους μου, μερικοί απ’ τους οποίους ήταν με το Παλαιό, ένας δε από τους οποίους είναι ο νυν Μητροπολίτης Αμερικής Παύλος. Τους αγαπούσε ιδιαίτερα και μου έλεγε για τα άτομα αυτά τα καλύτερα λόγια. Κάποτε ο π. Παύλος, δεν ήταν ακόμα Μητροπολίτης, είχε επισκεφθεί τον π. Πορφύριο με τον Μητροπολίτη Λαύρο, που ανήκε στη Ρωσική Σύνοδο της Διασποράς και είχε κάνει παλαιά τον αφορισμό κατά του Οικουμενισμού και όλων των Οικουμενιστών. Ο π. Πορφύριος αγκάλιασε το Μητροπολίτη Λαύρο, τον φιλούσε και επαινούσε την παρουσία του στην Αμερική. Τότε οι Ρώσοι της Διασποράς είχαν ακόμα «κοινωνία» με την Εκκλησία του Παλαιού Ημερολογίου της Ελλάδας. Τώρα, δυστυχώς, ενώθηκαν με τη Μόσχα.
Άλλοτε πάλι μας μιλούσε για να ένα άγιο μοναχό, όπως τον χαρακτήριζε. Ήταν Παλαιοημερολογίτης και ονομάζονταν Μωϋσής. Ο μοναχός Μωϋσής ήταν άνθρωπος της νοεράς προσευχής, με θείες εμπειρίες και διορατικό χάρισμα. Ζήτησε μάλιστα από τους Παλαιοημερολογίτες φίλους μου αν μπορούσαν να του βρουν μια φωτογραφία του. Ο π. Μωϋσής αυτός, ήταν πνευματικό τέκνο του π. Παχωμίου, ενός αγίου ανθρώπου, που ίδρυσε τη σκήτη των αγίων Πατέρων στη Χίο, Ο Παχώμιος αυτός ήταν «πνευματικός» του αγίου Νεκταρίου. Ο δε π. Μωϋσής είχε ιδρύσει και αυτός δύο παλαιοημερολογίτικα μοναστήρια στη Κορινθία.
Μου αποκάλυψε ακόμα ότι ο γέροντάς του στο Άγιο Ορος, που ονομάζονταν π. Παντελεήμων, τον οποίο θεωρούσε άγιο, ήταν ζηλωτής, και μάλιστα απ’ τους πιό αυστηρούς. Ζηλωτής επίσης ήταν και ο αδελφός του γέροντά του π. Παντελεήμονα, που ζούσαν μαζί στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους.
Θα αναφερθώ επίσης σε μιά ερώτηση, που μου έκανε κάποτε για ένα γνωστό θεολόγο. Με ρώτησε, αν τον θεωρώ Ορθόδοξο, ή όχι. Όταν του απάντησα ότι τον θεωρώ αιρετικό, μου είπε
- Ναι! ΄Ετσι είναι! Είναι αιρετικός!
Άλλη φορά όταν του είπα ότι θα πήγαινα στην Εύβοια να γνωρίσω ένα
φημισμένο γέροντα, είπε:
-Ε, τι θα πας να κάνεις εκεί. Δεν λέει τίποτα αυτός!
Και εννοούσε ότι δεν άξιζε πολλά πράγματα.
Άλλοτε μου εκμυστηρεύτηκε ότι ήταν στενοχωρημένος, για μερικά λόγια που έμαθε ότι είπε γι’ αυτόν ο π. Παΐσιος. Απεναντίας, αγαπούσε πολύ τον π. Σωφρόνιο στην Αγγλία. Πολύ καλά λόγια άκουσα από το στόμα του και για τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ.
Μ’ αυτές τις προσωπικές μου εμπειρίες θα κλείσω το σημείωμά μου αυτό, χωρίς ν’ αναφερθώ για ευνόητους λόγους, στις γνωριμίες μου με μερικά άλλα σύγχρονα άτομα, τα οποία εκτιμώ βαθύτατα, επειδή βρίσκονται ακόμα στη ζωή.
Ας με συγχωρέσουν οι αδελφοί για την πολυλογία μου, που με παρέσυρε αγάπη μου για τα πρόσωπα αυτά, το καθένα απ’ τα οποία με το δικό του τρόπο έδωσε τη μαρτυρία του. Ο Θεός να αναπαύει όλους. Και ν’ ανταμώσουμε μιά μέρα, την ανέσπερη ημέρα Κυρίου, στη Βασιλεία Του. Αμήν.
(σ.σ. Ο Κοσμάς είναι ο αδελφός μας Αθανάσιος Σακαρέλλος πιστός του Πάτριου).
4. Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης
α. Τον μακαριστό π. Ιωάννη Ρωμανίδη γνώρισα το 1972. Είχα διαβάσει προηγουμένως, το βιβλίο του «Προπατορικό αμάρτημα». Δεν ξέρω, αν τότε είχα καταλάβει πολλά πράγματα. Μάλλον, όχι!
Η γνωριμία μου μαζί του ήταν για μένα μεγάλη ευλογία του Θεού, γιατί έγινε αιτία να γνωρίσω την Πατερική Θεολογία. Συνδέθηκα μαζί του. Πολλές μέρες κάθε βδομάδα, για πολλές ώρες, είμασταν μαζί, συζητώντας θεολογικά. Τότε άρχισα να καταλαβαίνω το βιβλίο του «Προπατορικό αμάρτημα». Νέους ορίζοντες στη σκέψη μου άνοιξε και το βιβλίο του «Ρωμηοσύνη», που πρωτοκυκλοφόρησε το 1975.
β. Από την προσωπική μου αυτή εμπειρία μαζί του, σχημάτισα τη εντύπωση ότι ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, κατά λάθος της ιστορίας γεννήθηκε στην εποχή μας.
Έπρεπε ο άνθρωπος αυτός να είχε γεννηθεί τον 4ο, ή 5ο αιώνα, το «χρυσό αιώνα» της Εκκλησίας. Τότε, που έζησαν οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας. Υπήρξε μαθητής του π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ και πνευματικό παιδί του γέροντα Ιερώνυμου, που ήταν παληά στο Σιμωνοπετρίτικο μετόχι στην Ανάληψη της Αθήνας. Θεωρούσε τον π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ ως το μεγαλύτερο Ορθόδοξο θεολόγο. Ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ πολέμησε τον παπισμό και τον οικουμενισμό, κόβοντας κάθε «κοινωνία» με όλα τα Πατριαρχεία και τις νεοημερολογίτικες Αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, που δεν μπόρεσα μέχρι σήμερα να επαληθεύσω, ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, όταν πέθανε δεν βρέθηκε παπάς να τον κηδεύσει, επειδή δεν είχε με καμιά Εκκλησία «κοινωνία»!
γ. Ο π. Ιωάννης ήταν στην πραγματικότητα ένας σύγχρονος Πατέρας της Εκκλησίας. Ένας ασκητής, που προσευχότανε, ξενυχτώντας, πάνω σ’ ένα σκαμνί, με το κομποσχοίνι στο χέρι. Άλλωστε και η μητέρα του Ευλαμπία, ήταν μοναχή στη Σουρωτή της Θεσσαλονίκης.
Η σκέψη του ήταν συνέχεια στους Πατέρες. Σκεφτόταν πως έπρεπε να αντιμετωπιστούν τα σχέδια.του παπισμού και του Οικουμενισμού, για την άλωση της Ορθοδοξίας. ΄Ηταν παθιασμένος με την υπόθεση της Ορθοδοξίας. Πίστευε ότι μόνο ένας πραγματικός μοναχισμός, θεμελιωμένος στη διδασκαλία των Πατέρων, και όχι στα δυτικά πρότυπα, θα βοηθούσε την Εκκλησία. Γι’ αυτό ήταν εχθρικός τόσο προς τις οργανώσεις, όσο και προς την φιλοπαπική τακτική ωρισμένων επισκόπων και θεολόγων. Έφθασε μάλιστα ολόκληρη Θεολογική Σχολή στον τόπο μας να καταγγείλει ως αιρετική.
Αυτό βέβαια του δημιούργησε και εχθρούς, μεταξύ των οποίων και ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος με επιστολή του το απείλησε με καθαίρεση. Η επιστολή αυτή τον είχε θλίψει τόσο πολύ, ώστε σ’ αυτή μάλλον πρέπει ν’ αποδοθεί και ο πρόωρος θάνατός του σε ηλικία 74 χρόνων, το 2001.
Γνώριζε όσο κανένας άλλος Ορθόδοξος, ίσως και παπικός, τη παπική θεολογία. Μετείχε άλλωστε στην αρχική του φάση, ως εκπρόσωπος της Εκκλησίας της Ελλάδος στο «Θεολογικό Διάλογο» με τους Λατίνους.
γ. Θα σημειώσω μερικά σημεία απ’ τις πληροφορίες, ή απόψεις του, που άκουσα από τον ίδιο, όπως ότι:
Η Ένωση των Εκκλησιών έγινε το 1965, με συμφωνία που υπόγραψε ο Πατριάρχης Αθηναγόρας με τον πάπα Παύλο 6ο. Τη συμφωνία αυτή την καμουφλάρισαν με την ταυτόχρονη άρση των αναθεμάτων. Το μοντέλο της Ενώσεως είναι η αναγνώριση από τους Ορθοδόξους του δόγματος του Πρωτείου του Πάπα, με ταυτόχρονη αναγνώριση από αυτόν του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ως «πρώτου» της ελληνόρρυθμης Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία με το λατινόρρυθμο άλλο τμήμα θα αποτελούν, λόγω της μεταξύ τους «κοινωνίας», την Μια υπό τον Πάπα καθολική Εκκλησία. Έτσι, τόσο οι Ορθόδοξοι, όσο και οι παπικοί, θα διατηρούν όλοι τα δόγματά τους, ως έθιμα, όπως τόνιζε από παληά ο Αθηναγόρας. Τότε θα καταργηθεί και η Ουνία, γιατί δεν θα έχει πλέον λόγο υπάρξεως, αφού οι Ορθόδοξοι θα τους έχουν αντικαταστήσει. Τότε, ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως δεν θα είναι προκαθήμενος μιας μικρής Εκκλησίας Ρωμηών στην Πόλη, αλλά πραγματικός Οικουμενικός Πατριάρχης όλων των Ορθοδόξων, δηλ του ελληνόρρυθμου κομματιού της Μιας υπό τον Πάπα Εκκλησίας!
Ότι οι Ορθόδοξοι στην Ελλάδα δεν καταλαβαίνουν τίποτα, όταν τους μιλάει κάποιος για την Ορθοδοξία. Ενθουσιάζονται προς στιγμή, αλλά μετά ξεχνιούνται. Τα βάζουν όλα αυτά στο ντουλάπι, για να τα ξαναθυμηθούν κάποτε, όταν χρειαστεί να κάνουν επίδειξη των γνώσεών τους σε τρίτους.
Ότι μεγαλύτερο κακό κάνουν στην Ορθοδοξία οι λεγόμενοι συντηρητικοί, οι σύγχρονοι «Φαρισαίοι», παρά οι φιλελεύθεροι, που παρομοίαζε με τους «Σαδδουκαίους», που έζησαν την εποχή του Χριστού. Τόνιζε δε, ότι ο Χριστός τα περίφημα «ουαί», τα είπε για τους Φαρισαίους.
Ότι οι Παλαιοημερολογίτες έχουν δίκηο κι’ η Εκκλησία τους έχει χάρη και μυστήρια. Πίστευε όμως πως αν δεν είχε γίνει το σχίσμα το 1924 , θα ήταν άλλη η κατάσταση της Ορθοδοξίας στην Ελλάδα.
Διατηρούσε ιδιαίτερα καλές σχέσεις με αρκετούς επισκόπους των Παλαιοημερολογιτών, για μερικούς από τους οποίους πολλές φορές έλεγε «οι δικοί μας επίσκοποι»! Όταν δε για πρώτη φορά μετά τη χειροτονία τους συνάντησε δυο απ’ αυτούς τους επισκόπους μέσα σε κεντρική οδό της Αθήνας, έσκυψε, τους έβαλε μετάνοια μέσα στο δρόμο και τους φίλησε το χέρι!.
δ. Ο π. Παΐσιος
Τον γνώρισα όταν επέστρεφε από το Σινά. Δεν θυμάμαι την ακριβή ημερομηνία. Τον είχα φιλοξενήσει περίπου δεκαπέντε μέρες. Τότε ίσως δεν είχε άλλες γνωριμίες στην Αθήνα. Ερχόταν μάλιστα ωρισμένοι θεολόγοι, που σκέπτονταν ν’ αποχωρήσουν απ’ τη αδελφότητα της οργανώσεώς τους. Μερικοί απ’ αυτούς κατέφυγαν στο ΄Αγιο Όρος, όπως κι’ ο ίδιος ο π. Παΐσιος.
Τότε μου είχε διηγηθεί ωρισμένες μοναχικές του εμπειρίες, όπως εκείνη, που όταν ήταν στο μοναστήρι του στην Κόνιτσα, είδε ουράνια κλίμακα αγγέλων να δοξολογεί το Θεό. Η αποκάλυψή του αυτή σε μένα, μάλλον με σκανδάλισε, γιατί ήξερα ότι αυτά δεν πρέπει να διατυμπανίζονται ευκαίρως ακαίρως. Γι’ αυτό δεν επεδίωξα άλλες συναντήσεις και συζητήσεις μαζί του.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι κάποτε, συνοδευόμενος από νέο ηγούμενο, επεσκέφθη τον π. Θεόκλητο Διονυσιάτη, και μάλωσε μαζί του, γιατί ο τελευταίος «τα έβαζε» με γνωστό Νεορθόδοξο θεολόγο. Άλλοτε όμως ισχυρίζονταν ο ίδιος, ότι ο διάβολος έβαλε το θεολόγο αυτό κι’ έγραψε βιβλίο με κατάκριτες απόψεις!
Άλλοτε, σε ανθρώπους δικούς μου είχε προβλέψει ότι εκείνη τη χρονιά δεν θα βάφαμε κόκκινα αυγά, γιατί θα γίνονταν πόλεμος με την Τουρκία.
Άλλοτε, συζητώντας με δύο αξιωματικούς του στρατού, τους είπε ότι όταν θα πάρουμε την Πόλη, ό ένας απ’ αυτούς θ’ αναλάμβανε την στρατιωτική διοίκησή της!...
Και άλλοτε, έλεγε ότι ο Βαρθολομαίος είναι ο καλύτερος Πατριάρχης, που οικονόμησε ο Θεός στην εποχή μας για την Εκκλησία του! Γι’ αυτό, κι’ ο Βαρθολομαίος, όπως πληροφορούμαι, σκέπτεται να τον αγιοποιήσει προσεχώς!...
Όλα αυτά με έκαναν να κρατήσω αποστάσεις μαζί του, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν ήταν ένας βιαστής, με πολλούς ασκητικούς αγώνες, τους οποίους όμως οι θαυμαστές του μάλλον έχουν κατά καιρούς υπερβάλει κατά πολύ, ώστε να φαίνεται ότι ξεπερνούν και αυτούς τους αγώνες των μεγάλων ασκητών της εποχής των Πατέρων της Εκκλησίας.Ο π.Παϊσιος ήταν ένας ενάρετος και άξιος του σεβασμού μας μοναχός.
ε. Ο π. Πορφύριος
Τον γνώρισα τη δεκαετία του 1970. Τότε είχε πρωτοπάει στον Ωρωπό. Ζούσε μέσα σ’ ένα παράπηγμα από τσιμεντόλιθους. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση. ΄Ηταν ένα από τα τρία πρόσωπα, που επέδρασαν καταλυτικά στη ζωή μου. Τα άλλα δύο ήταν ο π. Επιφάνιος και ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης. Για λόγους ευνόητους δεν μπορώ εγώ να αφηγηθώ εμπειρίες απ’ τον π. Πορφύριο, που με αφορούν. Υπάρχουν άλλα άτομα, που τα γνωρίζουν απ’ ευθείας από τον ίδιο.
Από το στόμα του π. Πορφυρίου άκουγα πατερικά λόγια, που άκουγα και από τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη, τον οποίο όμως δεν γνώρισε προσωπικά ποτέ. Τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη τον εκτιμούσε βαθύτατα ως Ορθόδοξο θεολόγο. Πολλές φορές δε ζητούσε από μένα να του πω τι λέει ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης. για διάφορα θέματα που συζητούσαμε, ή άλλες πληροφορίες γι’ αυτόν.
Μου διηγείτο πολλά περιστατικά απ’ τη ζωή του, τα οποία ατυχώς, παρά τις προτροπές φίλων μου δεν τα κατέγραψα.
Τον επισκεπτόμουνα τακτικότατα και μιλούσαμε κατ’ ιδίαν πολύ. Εξομολογήθηκα πολλές φορές σ’ αυτόν. ΄Ηταν θαυμάσιος στην εξομολόγηση. Έλεγα ποτέ να μην τελειώσει η εξομολόγηση. Ποτέ δεν χάρηκα τόσο την εξομολόγηση, όσο αυτή κάτω απ’ το πετραχήλι του. Τον ένοιωθα πραγματικά ως γιατρό. Μερικές φορές με πήρε τηλέφωνο σπίτι μου για να ρωτήσει τη γνώμη μου για την νομοκανονική υπόσταση του μοναστηριού του.
Συνήθως πήγαινα με φίλους μου, μερικοί απ’ τους οποίους ήταν με το Παλαιό, ένας δε από τους οποίους είναι ο νυν Μητροπολίτης Αμερικής Παύλος. Τους αγαπούσε ιδιαίτερα και μου έλεγε για τα άτομα αυτά τα καλύτερα λόγια. Κάποτε ο π. Παύλος, δεν ήταν ακόμα Μητροπολίτης, είχε επισκεφθεί τον π. Πορφύριο με τον Μητροπολίτη Λαύρο, που ανήκε στη Ρωσική Σύνοδο της Διασποράς και είχε κάνει παλαιά τον αφορισμό κατά του Οικουμενισμού και όλων των Οικουμενιστών. Ο π. Πορφύριος αγκάλιασε το Μητροπολίτη Λαύρο, τον φιλούσε και επαινούσε την παρουσία του στην Αμερική. Τότε οι Ρώσοι της Διασποράς είχαν ακόμα «κοινωνία» με την Εκκλησία του Παλαιού Ημερολογίου της Ελλάδας. Τώρα, δυστυχώς, ενώθηκαν με τη Μόσχα.
Άλλοτε πάλι μας μιλούσε για να ένα άγιο μοναχό, όπως τον χαρακτήριζε. Ήταν Παλαιοημερολογίτης και ονομάζονταν Μωϋσής. Ο μοναχός Μωϋσής ήταν άνθρωπος της νοεράς προσευχής, με θείες εμπειρίες και διορατικό χάρισμα. Ζήτησε μάλιστα από τους Παλαιοημερολογίτες φίλους μου αν μπορούσαν να του βρουν μια φωτογραφία του. Ο π. Μωϋσής αυτός, ήταν πνευματικό τέκνο του π. Παχωμίου, ενός αγίου ανθρώπου, που ίδρυσε τη σκήτη των αγίων Πατέρων στη Χίο, Ο Παχώμιος αυτός ήταν «πνευματικός» του αγίου Νεκταρίου. Ο δε π. Μωϋσής είχε ιδρύσει και αυτός δύο παλαιοημερολογίτικα μοναστήρια στη Κορινθία.
Μου αποκάλυψε ακόμα ότι ο γέροντάς του στο Άγιο Ορος, που ονομάζονταν π. Παντελεήμων, τον οποίο θεωρούσε άγιο, ήταν ζηλωτής, και μάλιστα απ’ τους πιό αυστηρούς. Ζηλωτής επίσης ήταν και ο αδελφός του γέροντά του π. Παντελεήμονα, που ζούσαν μαζί στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους.
Θα αναφερθώ επίσης σε μιά ερώτηση, που μου έκανε κάποτε για ένα γνωστό θεολόγο. Με ρώτησε, αν τον θεωρώ Ορθόδοξο, ή όχι. Όταν του απάντησα ότι τον θεωρώ αιρετικό, μου είπε
- Ναι! ΄Ετσι είναι! Είναι αιρετικός!
Άλλη φορά όταν του είπα ότι θα πήγαινα στην Εύβοια να γνωρίσω ένα
φημισμένο γέροντα, είπε:
-Ε, τι θα πας να κάνεις εκεί. Δεν λέει τίποτα αυτός!
Και εννοούσε ότι δεν άξιζε πολλά πράγματα.
Άλλοτε μου εκμυστηρεύτηκε ότι ήταν στενοχωρημένος, για μερικά λόγια που έμαθε ότι είπε γι’ αυτόν ο π. Παΐσιος. Απεναντίας, αγαπούσε πολύ τον π. Σωφρόνιο στην Αγγλία. Πολύ καλά λόγια άκουσα από το στόμα του και για τον Αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ.
Μ’ αυτές τις προσωπικές μου εμπειρίες θα κλείσω το σημείωμά μου αυτό, χωρίς ν’ αναφερθώ για ευνόητους λόγους, στις γνωριμίες μου με μερικά άλλα σύγχρονα άτομα, τα οποία εκτιμώ βαθύτατα, επειδή βρίσκονται ακόμα στη ζωή.
Ας με συγχωρέσουν οι αδελφοί για την πολυλογία μου, που με παρέσυρε αγάπη μου για τα πρόσωπα αυτά, το καθένα απ’ τα οποία με το δικό του τρόπο έδωσε τη μαρτυρία του. Ο Θεός να αναπαύει όλους. Και ν’ ανταμώσουμε μιά μέρα, την ανέσπερη ημέρα Κυρίου, στη Βασιλεία Του. Αμήν.
