Ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου
Μέ τρία πράγματα ἐμεγάλυνεν ἡ Παρθένος
Μαρία τόν Κύριον·
Πρῶτον, μέ νοήματα μεγάλα καί ὑψηλά καί ἄξια τῆς τοῦ Θεοῦ μεγαλειότητος· διότι Αὐτή εἰς ὅλην Της τήν ζωήν, καί μάλιστα κατά τό διάστημα ἐκεῖνο τῶν δώδεκα χρόνων, κατά τό ὁποῖον εὑρίσκετο μέσα εἰς τά ῞Αγια τῶν ῾Αγίων, εἰς ἄλλο δέν ἐκαταγίνετο καί ἐσχόλαζε, πάρεξ εἰς τήν θεωρίαν, ἤ μᾶλλον εἰπεῖν, θεοπτίαν τοῦ Θεοῦ.
Ὑπεράνω γάρ πάσης μικροπρεποῦς θεωρίας τῶν τοῦ κόσμου γηΐνων πραγμάτων γενομένη, καί πάντων ὁμοῦ αἰσθητῶν τε καί νοητῶν ὑπεραναβᾶσα· ἀλλά καί πασῶν τῶν τῆς ψυχῆς δυνάμεων, τῆς αἰσθήσεως, λέγω, καί φαντασίας καί δόξης καί τῶν τῆς διανοίας διαφόρων συλλογισμῶν, μέ μόνον τόν νοῦν ἀνιδέως καί ἀσχηματίστως ἐπέβαλε τῇ θεωρίᾳ τοῦ Θεοῦ, ὡσάν ἕνας ἀσώματος Ἄγγελος, καθώς ὑψηγορεῖ περί Αὐτῆς ὁ τῆς Θεσσαλονίκης Γρηγόριος ἐν τῷ εἰς τά Εἰσόδια Αʹ λόγῳ αὐτοῦ· μόνη καί μόνον τόν Θεόν θεωροῦσα, καί μόνη παρά τοῦ μόνου Θεοῦ θεωρουμένη· μόνη καί μόνον τόν Κύριον μεγαλύνουσα, καί μόνη παρά μόνου τοῦ Κυρίου μεγαλυνομένη· μόνη καί μόνου τοῦ Κυρίου ἐρῶσα, καί μόνη παρά μόνου τοῦ Κυρίου ἐρωμένη.
Καί ἄν ὁ θεοφόρος καί μέγας φιλόσοφος Μάξιμος, ἑρμηνεύων τό «ἐν τῷ ᾿Ισραήλ μέγα τό ὄνομα αὐτοῦ» (Ψλ. 75,2), εἶπεν ὅτι «ὁ θεωρητικός κατανοῶν τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ, ἀξίως αὐτόν μεγαλύνει». Ποῖος ἄλλος, ἐστάθη θεωρητικώτερος καί διαβατικώτερος τῆς Θεοτόκου ἐν ταῖς τοῦ Θεοῦ ὑψηλαῖς θεωρίαις; ἤ ποῖος ἄλλος, εἴτε Ἄγγελος, εἴτε ἄνθρωπος περισσότερον ἀπό Αὐτήν κατενόησε τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ; βέβαια οὐδείς. Λοιπόν ἕπεται, ὅτι καί οὐδείς ἄλλος, τόσον ἀπό τούς Ἀγγέλους, ὅσον καί ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἐδυνήθη ἀξίως νά μεγαλύνῃ τόν Θεόν, καθώς τόν ἐμεγάλυνεν ἡ Θεοτόκος.
Πρῶτον, μέ νοήματα μεγάλα καί ὑψηλά καί ἄξια τῆς τοῦ Θεοῦ μεγαλειότητος· διότι Αὐτή εἰς ὅλην Της τήν ζωήν, καί μάλιστα κατά τό διάστημα ἐκεῖνο τῶν δώδεκα χρόνων, κατά τό ὁποῖον εὑρίσκετο μέσα εἰς τά ῞Αγια τῶν ῾Αγίων, εἰς ἄλλο δέν ἐκαταγίνετο καί ἐσχόλαζε, πάρεξ εἰς τήν θεωρίαν, ἤ μᾶλλον εἰπεῖν, θεοπτίαν τοῦ Θεοῦ.
Ὑπεράνω γάρ πάσης μικροπρεποῦς θεωρίας τῶν τοῦ κόσμου γηΐνων πραγμάτων γενομένη, καί πάντων ὁμοῦ αἰσθητῶν τε καί νοητῶν ὑπεραναβᾶσα· ἀλλά καί πασῶν τῶν τῆς ψυχῆς δυνάμεων, τῆς αἰσθήσεως, λέγω, καί φαντασίας καί δόξης καί τῶν τῆς διανοίας διαφόρων συλλογισμῶν, μέ μόνον τόν νοῦν ἀνιδέως καί ἀσχηματίστως ἐπέβαλε τῇ θεωρίᾳ τοῦ Θεοῦ, ὡσάν ἕνας ἀσώματος Ἄγγελος, καθώς ὑψηγορεῖ περί Αὐτῆς ὁ τῆς Θεσσαλονίκης Γρηγόριος ἐν τῷ εἰς τά Εἰσόδια Αʹ λόγῳ αὐτοῦ· μόνη καί μόνον τόν Θεόν θεωροῦσα, καί μόνη παρά τοῦ μόνου Θεοῦ θεωρουμένη· μόνη καί μόνον τόν Κύριον μεγαλύνουσα, καί μόνη παρά μόνου τοῦ Κυρίου μεγαλυνομένη· μόνη καί μόνου τοῦ Κυρίου ἐρῶσα, καί μόνη παρά μόνου τοῦ Κυρίου ἐρωμένη.
Καί ἄν ὁ θεοφόρος καί μέγας φιλόσοφος Μάξιμος, ἑρμηνεύων τό «ἐν τῷ ᾿Ισραήλ μέγα τό ὄνομα αὐτοῦ» (Ψλ. 75,2), εἶπεν ὅτι «ὁ θεωρητικός κατανοῶν τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ, ἀξίως αὐτόν μεγαλύνει». Ποῖος ἄλλος, ἐστάθη θεωρητικώτερος καί διαβατικώτερος τῆς Θεοτόκου ἐν ταῖς τοῦ Θεοῦ ὑψηλαῖς θεωρίαις; ἤ ποῖος ἄλλος, εἴτε Ἄγγελος, εἴτε ἄνθρωπος περισσότερον ἀπό Αὐτήν κατενόησε τά μεγαλεῖα τοῦ Θεοῦ; βέβαια οὐδείς. Λοιπόν ἕπεται, ὅτι καί οὐδείς ἄλλος, τόσον ἀπό τούς Ἀγγέλους, ὅσον καί ἀπό τούς ἀνθρώπους, ἐδυνήθη ἀξίως νά μεγαλύνῃ τόν Θεόν, καθώς τόν ἐμεγάλυνεν ἡ Θεοτόκος.
