θ΄. Ὁ
ὅσιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης
Διά τόν ὅσιο Θεόδωρο τόν Στουδίτη στήν παροῦσα μικρά μελέτη δέν θά ἀναφερθοῦμε παρά μόνο ἀκροθιγῶς. Καί τοῦτο διότι ἀφ’ ἑνός μέν ὁ ὅσιος θεωρεῖται σήμερα βαρύς καί ἀπρόσιτος,
ἀφ’ ἑτέρου δέ διότι, ἄν
ἀναφερώμεθα στίς ἐκκλησιαστικές του ἀποτειχίσεις καί τό τι ὑπέστη χάριν αὐτῶν, θά ἔπρεπε νά κάνωμε μία πολυσέλιδο μελέτη, ἡ ὁποία
θά ξεπερνοῦσε τά ὅρια τῆς μικρῆς αὐτῆς
ἀναφορᾶς στόν 15ο Ἱερό Κανόνα τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου. Ἐκεῖνο ὅμως πού εἶναι ἀνάγκη νά καταθέσωμε ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ ὁσίου,
γιά νά τόν παρουσιάσωμε και αὐτόν
κατά πάντα σύμφωνο μέ αὐτήν
τήν Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας, καί πολύ μάλιστα ἀκριβέστερο,
εἶναι τό ὅτι ὁ ὅσιος
ἐθεωροῦσε αἵρεσι τήν δημοσία καί συνοδική ἀθέτησι ἔστω καί μίας εὐαγγελικῆς ἐντολῆς. Καί ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλά ἐδίδασκε ἐπιπλέον, ὅτι ἡ δημοσία καί συνοδική ἀθέτησις μίας καί μόνης εὐαγγελικῆς ἐντολῆς, μᾶς ὁδηγεῖ αὐτομάτως στήν κατάργησι ὅλου
τοῦ Εὐαγγελίου, ὡς
δημιουργία ἄλλου Εὐαγγελίου, ἄλλου Χριστοῦ (τοῦ Ἀντιχρίστου) καί παρουσιάζει (ἡ ἀθέτησι
τῆς μίας ἐντολῆς) τόν ἄτρεπτο καί ἀναλλοίωτο
Θεό ὡς τρεπτό καί ἀλλοιωτό, ἐφ’ ὅσον τρεπτός καί ἀλλοιωτός εἶναι και ὁ νόμος του. Ἀναφέρομε δύο χαρακτηριστικά χωρία τοῦ ὁσίου διά νά δείξωμε αὐτήν τήν διδασκαλία του:
α) «Πάλιν δέ ὅτι καί ὅλον τό εὐαγγέλιον διά τῶν φθασάντων παρανομιῶν
ἠθετήκασιν, ὦ ἱερά καί θεία κορυφή, ἐπεί καί ἕν ἀνόμημα ἀρκεῖ τόν καθόλου νόμον ἀνατρέψαι˙
πᾶσαι γάρ ἀλλήλων ἔχονται, φησίν ὁ Μέγας Βασίλειος, αἱ
ἐντολαί, ὡς ἐν τῇ λύσει τῆς μιᾶς καί τάς λοιπάς ἐξ
ἀνάγκης συγκαταλύεσθαι, οὐκ ἐξ ἑαυτοῦ τοῦτο, ἀλλ’ ἐκ τοῦ
φθεγγομένου ἐν αὐτῷ Χριστοῦ λέγων, ὅς φησιν, πᾶς ὁ λύων μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων, οὕτος ἐλάχιστος κληθήσεται ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν, δηλονότι ἀπολλύμενος.
καί ὁ θεσπέσιος Ἰάκωβος, ὅστις, φησί, τελέσει ὅλον τόν νόμον, πταίσει δέ ἐν ἑνί, γέγονε πάντων ἔνοχος»
(Ἐπιστ. 34, Τῷ αὐτῷ
[Λέοντι Πάπᾳ Ρώμης], Φατοῦρος 97,89). Καί β) «Ὅτι
δέ ἀμετάβλητοι αἱ ἐντολαί τοῦ εὐαγγελίου ἄκουε τοῦ Μεγάλου Βασιλείου βοῶντος · τάχα τονῶσαί μου τήν ψυχήν καί νηπτικωτέραν πρός τό ἑφεξῆς καταστῆσαι ὁ Κύριος ἠβουλήθη, ὡς μή προσέχειν ἀνθρώποις,
ἀλλά διά τῶν εὐαγγελικῶν ἐντολῶν καταρτίζεσθαι · αἵ
οὔτε καιροῖς οὔτε περιστάσεσιν ἀνθρωπίνων πραγμάτων συμμεταβάλλονται, ἀλλ’ αὐταί διαμένουσιν, ὡς
προήχθησαν ἀπό τοῦ ἀψευδοῦς καί μακαρίου στόματος οὕτω
διαιωνίζουσαι. Οἱ δέ δι’ ἐναντίας κηρύξαντες τήν μοιχοζευξίαν οἰκονομίαν σωτήριον τί ἄλλο
ἤ τρεπτάς τάς ἐντολάς τοῦ θεοῦ ἀπεφήναντο, πῇ μέν μεταβαλλομένας, πῇ
δέ οὐ μεταβαλλομένας ἀλλ’ ἐνεργούσας ἀτρέπτως,
καιροῖς δέ τισι καί περιστάσεσιν ἀνθρωπίναις, ὥσπερ ἔφασαν αὐτοί περί τῶν
κρατούντων, μεταβαλλομένας καί μή εἰς
ἀνομίαν λογιζομένας, ἀλλά γάρ καί τοσοῦτον ἰσχύν ἐχούσας, ὡς καί τούς μή προσιεμένους αὐτάς, ἤγουν τάς παραβάσεις τάς (ὥς φασιν) οἰκονομίας ἁγίων, ἀναθεματισμένους παρά τῇ ἐκκλησίᾳ εἶναι; Συνῆκται οὖν ἐντεῦθεν οὐδέν ἕτερο ἤ τό τόν θεόν τρεπτόν εἶναι και ἀλλοιωτόν, ὁμοιουμένου
τοῦ λέγοντος τῷ οἰκείῳ λόγῳ το τε εὐαγγέλιον ἀόριστον
πρός τε σωτηρίαν καί ἀπώλειαν...»
(Ἐπιστ. 48, Ἀθανασίῳ τέκνῳ, Φατοῦρος 135,167).
