Δεν εικονίζεται με τρεία Πρόσωπα η Αγία Τριάδα. Δεν έχει ονόματα ο Θεός. (Συνέχεια).

Συμπερασματικά το όνομα του Θεού Πατέρα, μπορεί να ληφθεί με δύο τρόπους. Σε κάθε περίπτωση το όνομα Του παραπέμπει, περιλαμβάνει και δέχεται ως Αδιαίρετο τον Θεό και ως Μία την Θεότητα Του. Εντούτοις διαφοροποιείται η ερμηνεία του ονόματος Του, ανάλογα με τον τρόπο που χρησιμοποιείται το όνομα του Πατέρα. Η αλλαγή της ερμηνείας Του πραγματοποιείται σχετικά με το αν αναφέρεται το όνομα Του μαζί ή όχι με το Υποστατικό Του Ιδίωμα. Δηλαδή αν και όταν συνοδεύεται από την Αρχή της Γέννησης και της Εκπόρευσης, τότε και ΜΟΝΟ τότε διακρίνεται το Πρόσωπο Του και ως Πατέρας καλείται ΜΟΝΟ το Ένα από τα Τρία Πρόσωπα του Θεού. Σε κάθε άλλη περίπτωση, Πατέρας ονομάζεται, είναι και παραμένει ο Ένας και Αδιαίρετος Θεός και η Μία και Αχώριστη Θεότητα Του.

 

Ἡ γάρ ὑπόστασις οὐδέν ἕτερον ἐστιν ἢ φύσις μετά τῶν ἰδιωμάτων, ὥστε τό ἐκ τῆς φύσεως τινός ἢ τινων καί ἐκ τῆς ὑποστάσεως ἢ τῶν ὑποστάσεων εἶναι ἀνάγκη· πρός τῶ μηδ᾿ ἁπλῶς εἶναι τῆς θείας φύσεως ἴδιον τό προβάλλειν· ἦ γάρ ἄν καί τό πνεῦμα προέβαλλεν ἕτερον ἢ ἑαυτό, τῆς αὐτῆς κοινωνοῦν φύσεως. Μάρκου Ευγενικού. (P.O. 17, 369).

 

«Ὑπόστασιν δέ ὁρίζουσιν, οὐσίαν μετά ἰδιωμάτων. Διό ἑκάστη ὑπόστασις, ἔχει καί τό κοινόν τῆς οὐσίας, καί τό ἴδιον τῆς ὑποστάσεως». Φιλοκαλία τομ.β΄ σ.227 (88)

 

Ἡ δὲ οὐσία οὐχ ἕν τι τῶν μὴ προσόντων ἐστὶν, ἀλλ' αὐτὸ τὸ εἶναι τοῦ Θεοῦ, ὅπερ ἐν τοῖς μὴ οὖσι καταριθμεῖν παρανοίας ἐστὶ τῆς ἀνω τάτω. (Μ. Βασιλείου, Ανατρεπτικός του Ευνομίου. Λόγος Α.)

 

«Φαμὲν δὲ ἕκαστον τῶν τριῶν τελείαν ἔχειν ὑπόστασιν, ἵνα μὴ ἐκ τριῶν ἀτελῶν μίαν σύνθετον φύσιν τελείαν γνωρίσωμεν, ἀλλ᾿ ἐν τρισὶ τελείαις ὑποστάσεσι μίαν ἁπλῆν οὐσίαν, ὑπερτελῆ καὶ προτέλειον· πᾶν γὰρ ἐξ ἀτελῶν συγκείμενον σύνθετον πάντως ἐστίν, ἐκ δὲ τελείων ὑποστάσεων, ἀδύνατον σύνθεσιν γενέσθαι. ῞Οθεν οὐδὲ λέγομεν τὸ εἶδος ἐξ ὑποστάσεων, ἀλλ᾿ ἐν ὑποστάσεσιν». Ιω. Δαμασκηνού, Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, κεφάλαιο 8. Περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος.

 

Η "Ουσία" του Θεού, με την ορθόδοξη ερμηνεία της, είναι το κοινό μεταξύ των υποστάσεων. Έτσι καλείται και η κάθε Υπόσταση του Θεού χωρίς τα ιδιώματα της. Έτσι χρησιμοποιούν τον όρο "Ουσία" αυτοί που γνωρίζουν·

 

«Καὶ διὰ τὸν Πατέρα, τουτέστιν διὰ τὸ εἶναι τὸν Πατέρα, ἔστιν ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα. Καὶ διὰ τὸν Πατέρα ἔχει ὁ Υἱὸς καὶ τὸ Πνεῦμα πάντα, ἃ ἔχει, τουτέστι διὰ τὸ τὸν Πατέρα ἔχειν αὐτά, πλὴν τῆς ἀγεννησίας καὶ τῆς γεννήσεως καὶ τῆς ἐκπορεύσεως. Ἐν ταύταις γὰρ μόναις ταῖς ὑποστατικαῖς ἰδιότησι διαφέρουσιν ἀλλήλων αἱ ἅγιαι τρεῖς ὑποστάσεις οὐκ οὐσίᾳ, τῷ δὲ χαρακτηριστικῷ τῆς οἰκείας ὑποστάσεως ἀδιαιρέτως διαιρούμεναι». Ιω. Δαμασκηνού. Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, κεφάλαιο 8. Περὶ τῆς Ἁγίας Τριάδος

 

Ωστόσο στις περιπτώσεις που γίνεται αναφορά σε όραση, ή Δοξολογία ή Προσκύνηση του Πατέρα, τότε αναφέρονται ΠΑΝΤΑ και ΜΟΝΟ στον Αδιαίρετο Θεό και στην Αχώριστη Θεότητα και ΠΟΤΕ δεν διακρίνεται ως μονάδα Προσώπου με τα διακριτικά Του ιδιώματα. Για παράδειγμα, η Προσκύνηση του Πατέρα, εξ αρχής, αφορά και αναφέρεται ΜΟΝΟ στον Θεό και στην Θεότητα Του και όχι στο υποστατικό Του Ιδίωμα. Άρα η κάθε Δογματική πρόταση που αναφέρεται στο σχήμα ή στην αδυναμία σχηματισμού του Πατέρα, αναφέρεται στην Μία Θεότητα Του, στον ένα Θεό και όχι στο ατομικό Πρόσωπο Του ή σε ατομικό σύμβολο Του.

Η όραση του Θεού έχει ιδιαιτερότητα και μοναδικό τρόπο ο οποίος δεν έχει καμία σχέση με την όραση κάποιου κτίσματος. Όλοι ανεξαιρέτως οι άγιοι που μίλησαν για την όραση του Θεού, λένε ότι είναι Αδύνατο να γίνει όραση του Άσαρκου Θεού, περιλαμβάνοντας στο όνομα Θεός κάθε άλλη όραση, πλην του Χριστού και πλην της Ενέργειας Του. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο ο Θεολόγος Ιωάννης αναφέρεται σε ενικό αριθμό, δηλαδή στον ένα Θεό ή στον Πατέρα, όταν μας λέει ότι είναι Αδύνατη η όραση Του:

 

«Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε» Ιωάννης 1:18

«Θεὸν οὐδεὶς πώποτε τεθέαται» Α΄ Ιωάννου 4:12

«καὶ ὁ πέμψας με πατήρ, αὐτὸς μεμαρτύρηκε περὶ ἐμοῦ. οὔτε φωνὴν αὐτοῦ ἀκηκόατε πώποτε οὔτε εἶδος αὐτοῦ ἑωράκατε» Ιωάννης 5:37

«οὐχ ὅτι τὸν πατέρα τις ἑώρακεν, εἰ μὴ ὁ ὢν παρὰ τοῦ Θεοῦ, οὗτος ἑώρακε τὸν πατέρα». (Ιω. 6,46).

 

Εδώ χρειάζεται να διευκρινιστεί και μια σκόπιμη παρανόηση που γίνεται. Οι υποστηρικτές της τριπρόσωπης μορφής του Θεού, στην ερμηνεία αυτών των κειμένων, εισάγουν τον Αριστοτέλη. Λένε ότι το ευαγγέλιο τα είπε αυτά για τον Απερίγραπτο Θεό και έτσι αναφέρεται στην ουσία Του. Ωστόσο αυτή η παραδοχή έχει δύο διαφορετικές ερμηνείες. Την πατερική και τις Αριστοτελικές φλυαρίες. Οι όροι ουσία και υποστάσεις χρησιμοποιούνται το ίδιο, τόσο στην Θεολογία όσο και στη φιλοσοφία. Βστόσο η σημασία τους είναι άλλη για τον Θεό, κατά την ορθόδοξη Θεολογία και άλλη για τα κτίσματα. Για να φανεί αυτό, στη συνέχει θα γίνει μια σύντομη αναφορά στο τι σημαίνει ουσία και Υποστάσεις του Αληθινού Θεού κατά την Θεολογία και τι σημαίνει για τα κτίσματα και για τον Αριστοτέλη.

Στην πρώτη περίπτωση, Ένας είναι ο Θεός και Μία η Θεότητα Του, τρεία τα υποστατικά του ιδιώματα και άρα τρία τα Πρόσωπα Του. Μονάδα και Τριάδα είναι μαζί και σχηματίζουν το Δόγμα της Τριαδικής Μονάδας. Έτσι σύμφωνα με τον λόγο για τον οποίο προσεγγίζεται ο Θεός, καθορίζεται και το αν η ονομασία αναφέρεται στη Μονάδα ή στη Τριάδα. Η Λατρεία, η όραση και η Προσκύνηση του Θεού, γίνεται πάντα στον Θεό και στην Θεότητα Του, άρα στην Μονάδα του. Λέμε λοιπόν ότι ένας είναι ο Θεός και Αυτός δεν είναι ορατός. Όμως, όταν αναφέρονται λεκτικά τα Υποστατικά ιδιώματα του Θεού, τότε οπωσδήποτε μιλάμε για τρεις χωριστές και Ασύγχυτες Υποστάσεις.

Τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά στον Αριστοτέλη, αλλά και στον τρόπο που προσεγγίζονται τα κτίσματα από την χριστιανική γραμματεία. Εδώ έχουμε μόνιμα την διάκριση ουσίας και υποστάσεων. Αυτές είναι ξεχωριστές έννοιες και η καθεμιά έχει την θέση της. Η ουσία είναι μια έννοια και ως έννοια δεν εικονίζεται, ενώ οι υποστάσεις εικονίζονται, είτε με το σχήμα τους, είτε συμβολικά, όπως για παράδειγμα συμβαίνει στους αγγέλους και στις ψυχές.

Το ευαγγέλιο λοιπόν μιλάει στους πιστούς και τους λέει ότι κανείς δεν είδε τον Θεό. Ωστόσο κάποιοι επιστρατεύουν σοφιστείες και λένε ότι αυτό που θέλει να πει είναι το αντίθετο από αυτό που ακούγεται!!! Ενώ το ευαγγέλιο ξεκαθαρίζει ότι κανείς δεν είδε τον Θεό, αυτοί λένε ότι Τον είδαμε συμβολικά!!! Για να το πούνε αυτό, ξεχωρίσανε την όραση της Ουσίας του Θεού από τις τρεις Υποστάσεις Του. Αλλά τέτοιος διαχωρισμός γίνεται μόνο στα κτίσματα και δάσκαλος σε αυτόν τον διαχωρισμό είναι ο Αριστοτέλης.

Με απλά λόγια λένε ότι, το Απερίγραπτο του Θεού το λέει ο Ιωάννης για την Αριστοτελική ουσία!!! Αλλά είναι στα καλά τους;;; Ποτέ δεν τέθηκε θέμα για το Απερίγραπτο της Αριστοτελικής ουσίας, και αυτό δεν ειπώθηκε όχι μόνο για τον Απρόσιτο Θεό, αλλά ούτε για τους υλικούς ανθρώπους, ούτε τους αγγέλους, ούτε τα ζώα και ούτε κάπου αλλού. Πως τώρα λένε ότι τάχα το ευαγγέλιο ασχολείται επαναλαμβανόμενα με μια χωριστή από τις Υποστάσεις Ουσία του Θεού;;; Αν κάνουμε λάθος, τότε ας μας πούνε μια περίπτωση που η ουσία κάποιου κτίσματος εικονίσθηκε. Αν πάλι αδυνατούν να το κάνουν, τότε ας δεχτούν ότι δεν εικονίζεται αυτή η ουσία. Ας μην περιφρονούν την Θεολογική εντιμότητα του Αετού της Θεολογίας ο οποίος αναφέρεται τέσσερις φορές στο Απερίγραπτο της Ουσίας του Θεού και σίγουρα δεν χάνει άσκοπα τα λόγια του.

Κατά συνέπεια, στην ορθόδοξη Θεολογία η όραση του Θεού αναφέρεται σίγουρα στην Ουσία Του, αλλά αυτή δεν έχει κάποια σχέση με την Αριστοτελική ουσία, ούτε διακρίνεται το Απρόσιτο της από το Απρόσιτο των τρειών Υποστάσεων Της. Αντίθετα η Ουσία του Θεού, κατά την όραση Της είναι ο Ένας, ο Πλήρης και ο Αδιαίρετος Τριαδικός Θεός.

Επιπλέον αυτών, μόνο αναφορικά θα προσθέσουμε ότι· Όταν οι πατέρες λένε για το Απερίγραπτο του Θεού, αναφέρονται στην Ουσία του και έτσι εξαιρούν από το Απρόσιτο Του Θεού, τις μεθεκτές Άκτιστες Ενέργειες Του.

 

Σταύρος Ασλανίδης.