Λόγος περί του Τελώνη και του Φαρισαίου. -- Αγίου Ανδρέου Κρήτης

Μη προσευξώμεθα φαρισαϊκώς, αδελφοί· ο γαρ υψών εαυτόν ταπεινωθήσεται, ταπεινωθώμεν εναντίον του Θεού, τελωνικώς δια νηστείας κράζοντες·Ιλάσθητι ημίν ο Θεός, τοις αμαρτωλοίς.

Παντοκράτορ Κύριε, οίδα, πόσα δύνανται τα δάκρυα· Εζεκίαν γαρ εκ των πυλών του θανάτου ανήγαγον, την αμαρτωλόν εκ των χρονίων πταισμάτων ερρύσαντο, τον δε Τελώνην, υπέρ τον Φαρισαίον εδικαίωσαν, και δέομαι, συν αυτοίς αριθμήσας, ελέησόν με.

Βεβαρημένων των οφθαλμών μου εκ των ανομιών μου, ου δύναμαι ατενίσαι, και ιδείν τον αιθέρα του ουρανού, αλλά δέξαι με ως τον Τελώνην, μετανοούντα Σωτήρ, και ελέησόν με.

Το περιεχόμενον της παραβολής του Τελώνου και του Φαρισαίου αποτελεί κάτι σαν προγύμνασμα και προετοιμασία, γι’ αυτούς που θέλουν να πλησιάσουν την ιερά ταπείνωση, που περιέχεται σε όλες τις αρετές, επάνω στις οποίες στηρίζεται πράγματι η Βασιλεία των ουρανών, και να απέχουν από την θεομίσητον αλαζονείαν, η οποία αποτρέπει τον άνθρωπον από κάθε φιλόχριστον αρετή.

Ποίος λοιπόν δεν θα ποθήση να μιμηθή τον τελώνην και την επιστροφήν και την μετάνοιάν του, και δεν θα αποστραφή την έπαρση του Φαρισαίου, αφού η μεν ταπείνωσις συνδέεται με τον Χριστόν, η δε αλαζονεία με τον υπερήφανον δαίμονα;

Τη ΙΓ΄ (13Η) Φεβρουαρίου, μνήμη των Αγίων Αποστόλων και Μαρτύρων ΑΚΥΛΑ και ΠΡΙΣΚΙΛΛΗΣ.

Ακύλας και Πρίσκιλλα οι ένδοξοι  Απόστολοι και Μάρτυρες του Χριστού κατήγοντο εκ του Πόντου της Μικράς Ασίας, ήσαν δε Ιουδαίοι το γένος, κατά δε την τέχνην σκηνοποιοί, ήτοι κατεσκεύαζον σκηνάς δια δερμάτων, ζώντες κατά τους χρόνους του βασιλέως Κλαυδίου, του βασιλεύσαντος κατά τα έτη μα΄ -  νδ΄ (41-54). Αναχωρήσαντες δε από την πατρίδα των, τον Πόντον, ήλθον και εγκαταστάθησαν εις την Ρώμην. Επειδή όμως ο Κλαύδιος εδίωξεν όλους τους Χριστιανούς και τους Ιουδαίους από την Ρώμην, ήλθον εις την Κόρινθον, όπου ειργάζοντο την τέχνην των.

«Δεν είμαι αιρετικός»

Συ είσαι ο Αγάθων; Ακούομεν ότι είσαι πόρνος και υπερήφανος. Ο δε Όσιος είπε: Ναι, ούτως έχει η αλήθεια. Πάλιν είπον: Συ είσαι ο Αγάθων, ο φλύαρος και κατάλαλος; Ο Όσιος απεκρίθη: Ναι, εγώ είμαι. Οι δε πάλιν είπον: Συ είσαι ο Αγάθων ο αιρετικός; Ο Όσιος απεκρίθη: Δεν είμαι αιρετικός. Εκείνοι δε παρεκάλεσαν αυτόν λέγοντες: Διατί τας μεν άλλας ύβρεις εδέχθης, ταύτην όμως δεν εβάστασας; Απεκρίθη ο γέρων: Εκείνας μεν εδέχθην, διότι είναι όφελος εις την ψυχήν μου, το δε αιρετικός είναι χωρισμός από του Θεού και δια τούτο δεν το εδέχθην.

Ομιλία εις την κατά τον Τελώνην και τον Φαρισαίον του Κυρίου παραβολήν -- Αγ. Γρηγόριος Παλαμάς

Ταῖς ἐξ ἔργων καυχήσεσι, Φαρισαῖον δικαιοῦντα ἑαυτὸν κατέκρινας Κύριε, καὶ Τελώνην μετριοπαθήσαντα, καὶ στεναγμοῖς ἱλασμὸν αἰτούμενον, ἐδικαίωσας· οὐ γὰρ προσίεσαι, τοὺς μεγαλόφρονας λογισμούς, καὶ τὰς συντετριμμένας καρδίας, οὐκ ἐξουθενεῖς· διὸ καὶ ἡμεῖς σοὶ προσπίπτομεν, ἐν ταπεινώσει τῷ παθόντι δι' ἡμᾶς· Παράσχου τὴν ἄφεσιν καὶ τὸ μέγα ἔλεος.

Το σύνολο του ανθρωπίνου γένους διαχωρίζεται σε δύο τάξεις, διά της παρουσιάσεως του Τελώνου και του Φαρισαίου, την των ταπεινών και την των υπεροπτών. Το παράδειγμα του πρώτου δεικνύει ότι οφείλει ο άνθρωπος όχι μόνον ν’ απαρνηθεί την κακίαν, αλλά και να φθάσει στο σημείον ταπεινώσεως ώστε ν’ αυτοκατακριθεί.

Reading from the Synaxarion:

Meletius, Archbishop of Antioch

This holy Father, who was from Melitene of Armenia, was a blameless man, just, reverent, sincere, and most gentle. Consecrated Bishop of Sebastia in 357, he was later banished from his throne and departed for Beroea of Syria (this is the present-day Aleppo). After the Arian bishop of Antioch had been deposed, the Orthodox and the Arians each strove to have a man of like mind with themselves become the next Bishop of Antioch. Meletius was highly esteemed by all, and since the Arians believed him to share their own opinion, they had him raised to the throne of Antioch.