Αντιρρητικός λόγος στην εικόνα του Φιλιόκβε. -- Γράφει ο Σταύρος Ασλανίδης.

Είναι λυπηρό ότι στην ορθόδοξη ανατολική εκκλησία, κυριάρχησε η τριπρόσωπη παράσταση του Θεού. Η τριπρόσωπη μορφή του Θεού, φαίνεται να προϋπήρχε με διαφορετική μορφή στην ανατολή. Απλά σήμερα είναι διαδεδομένη η δυτική τριπρόσωπη μορφή η οποία είναι μια σχηματική μορφή του φιλιόκβε. Δυστυχώς αυτό έγινε αποδεκτό και από μεγάλο μέρος των "γνήσιων ορθόδοξων Χριστιανών". Αυτοί, αν και εξ αρχής τάχθηκαν εναντίον κάθε δυτικής σύζευξης, εντούτοις προσκολλήθηκαν σε εικόνες δυτικής θεολογίας. Η σημερινή παράσταση αναπέμπει σε μία κακόδοξη ζωγραφιά, στην οποία κάθονται δύο άνδρες οι οποίοι εμφυσούν προς τον ενδιάμεσο τους χώρο μια περιστερά (πρβλ. την παράσταση στο Μουσείο Λούβρου, 15ος αι.).

Κάθε τριπρόσωπη παράσταση του Θεού επιφέρει Τριθεΐα και Χριστομαχία. Αντίθετα ο Θεός είναι Αδιαίρετος για όλα τα κτίσματα. Μόνο ο Χριστός διέκρινε και "μιλούσε" Προσωπικά στο Θεό. Ωστόσο για να εξηγήσουμε στη συνέχεια ότι η εν λόγω τριπρόσωπη παράσταση και οι παραπλήσιες διάδοχοι της, εκτός όλων των αιρέσεων που προαναφέρθηκαν, επιπλέον προσβάλλουν υποτιμητικά το Άγιο Πνεύμα, θα δεχτούμε υποθετικά την ύπαρξη τριπρόσωπης μορφής στο Θεό (Κύριε ελέησον). Με αυτή την προσωρινή παραδοχή, έχουμε να σημειώσουμε τα εξής:

Η περιστερά δεν κάθεται σε θρόνο, ενώ τα άλλα δύο Πρόσωπα κάθονται. Σημειώνεται ότι ο θρόνος κατά τον άγιο Ιω. Χρυσόστομο δείχνει την ανάληψη εξουσίας!

Η εν λόγω παράσταση, το ένα πρόσωπο το παρουσιάζει συμβολικά με πτηνό που ανήκει στο άλογο βασίλειο, ενώ τα δύο επιπλέον πρόσωπα συμβολίζονται με ανθρώπινη μορφή που είναι ο βασιλιάς της κτίσεως και πολύ ανώτερος από το πτηνό!

Η περιστερά δεν παρουσιάζεται σε στάση να ευλογεί, σε αντίθεση με τα άλλα δύο πρόσωπα που έχουν την στάση να ευλογούν τους προσκυνητές. Αυτό στη θεολογία σημαίνει ότι, από τα τρία πρόσωπα λατρεύονται μόνο τα δύο!

Επιπλέον η περιστερά συνδέεται με αιώνια υποτέλεια να κινεί τις φτερούγες της για να αιωρείται. Αντίθετα τα άλλα δύο πρόσωπα απολαμβάνουν τον σεβασμό με το να είναι καθισμένα σε θρόνο, χωρίς να συνδέονται με παρόμοιες ανάγκες!