Είναι τόσον ακτινοβόλος η μορφή του αγίου Νικοδήμου εις τας ημέρας μας, ώστε το παρόν άρθρον να δικαιολογήται μόνον από την επιθυμίαν μας να τον ζωντανεύσωμεν εις την μνήμην μας επί τη εορτή του, την οποίαν, από του 1955, καθώρισε να τελήται η Μεγάλη του Χριστού Εκκλησία υφ’ όλου του ορθοδόξου κόσμου κατά την 14ην Ιουλίου.
Το ασκίαστον και άφθαρτον μεγαλείον των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας, συνίσταται εις την δι’ όλους τους αιώνας ισχύουσαν πνευματέμφορον διδασκαλίαν των. Και ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης δεν ωμίλησε μόνον εις την εποχήν του. Ό,τι εδίδαξε τον 18ον αιώνα, Θεοφωτίστως, το ίδιον θα εδίδασκε και σήμερον και εις το αόριστον μέλλον. Διατί; Διότι «ο Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας». Και η από τον Χριστόν απορρέουσα ζωοποιός Θεολογία ουδέποτε παλαιούται. Ο καταρράκτης της χάριτος δεν σταματά ούτε αλλάσσει ουσίαν. Η αξία των αγίων Πατέρων οφείλεται εις το ότι κατέστησαν εαυτούς δεκτικά δοχεία της χάριτος. Δεν παρέμειναν εις την φυσικήν κατάστασιν, δεν διηκόνησαν τον ορθόν λόγον. Εξηγίασαν την φύσιν, ανήλθον εις το υπέρ φύσιν και μετέσχον του υπερλόγου θείου κόσμου. Εντεύθεν εδίδαξαν τον λόγον της αληθείας. Εκαθάρθησαν, εφωτίσθησαν, ηγιάσθησαν. Δεν ανεζήτησαν την αλήθειαν από τον εαυτόν των, δεν ενεπιστεύθησαν εις τα πλάσματα της διανοίας των. Ανεζήτησαν τον Θεόν δια προσευχής και ταπεινώσεως κατόπιν αγνισμού από παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος. Και ο υπέρ φύσιν και υπέρ λόγον Θεός απεκαλύφθη εις αυτούς δι’ ελλάμψεως ακτίστου. Και εθεολόγησαν. Και από το ΕΝ Άγιον πνεύμα ήντλησαν τας αυτάς αληθείας δια την οικοδομήν της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Ούτως εξηγείται η θαυμαστή ενότης, ήτις διακρίνει την Πατερικήν διδασκαλίαν. Όπως πάντες οι άγιοι Πατέρες ηκολούθησαν την οδόν της καθάρσεως, της ελλάμψεως και της μυστικής ενώσεως με τον Χριστόν, ούτω και ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης εισήλθεν εις το εσώτερον του καταπετάσματος των μυστηρίων του Χριστού, αναδειχθείς ισοστάσιος τούτων και συνεχίσας την πνευματικήν παράδοσιν της Ορθοδόξου Εκκλησίας, την παράδοσιν της αληθείας.