3 Γενάρη του 1911.... η κοίμηση του αγίου των γραμμάτων, του Αλ. Παπαδιαμάντη

Προπαραμονές των Φώτων 2020.............

Τι σχέση μπορεί να έχουν τα Θεοφάνεια με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη;

Ψηλαφώντας κανείς τον Ποιητή της Πεζογραφίας, όπως τον χαρακτήρισε ο Κ. Παλαμάς, καταλαβαίνει ότι είναι απολύτως συνδεδεμένη η μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης μαζί του. Αυτό συμβαίνει κυρίως εξαιτίας του δοξαστικού της Θ΄ ώρας των Ωρών: “την χείραν σου την αψαμένην”, που έψαλλε λίγο πριν κοιμηθεί. Κάποια γεγονότα της ζωής του, όπως και σκέψεις ή εκτιμήσεις για τον ίδιο ή το έργο του, αρχίζοντας ανάστροφα από τις τελευταίες του στιγμές, καταδεικνύουν το ταπεινό του φρόνημα, το σπάνιο ήθος του, την αγάπη του για την πενία και την εγκαρτέρησή της, στο Όνομα του Πατέρα των Φώτων.

O γνωστός οικονόμος της Σκιάθου αείμνηστος π. Γεώργιος Ρήγας σε επιστολή του προς τον εκδότη Ηλ. Δικαίο έγραψε για τα χριστιανικά τέλη του κυρ-Αλεξάνδρου τα παρακάτω που διεξάγονται, όταν ο συγγραφέας ζήτησε να προσέλθει ο ιερεὺς της Σκιάθου παπα-Ανδρέας Μπούρας και οι αδελφές του ζήτησαν να πάει μαζί στο σπίτι κι ο γιατρός. Διηγείται λοιπόν ο π. Γεώργιος Ρήγας :

ΥΜΝΟΙ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 

Τη Γ΄ (3η) Ιανουαρίου, μνήμη του Αγίου Προφήτου ΜΑΛΑΧΙΟΥ.

Μαλαχίας ο θείος Προφήτης εγεννήθη εκ της φυλής Λευϊ, εν τόπω καλουμένω Σοφερώ, κατά τους χρόνους εκείνους κατά τους οποίους επέστρεψαν οι Εβραίοι εις Ιερουσαλήμ από της αιχμαλωσίας Βαβυλώνος. Νέος δε έτι ων, απέκτησε πολιτείαν ενάρετον και αρίστην, έλαβε δε το όνομα Μαλαχίας (το οποίον ελληνιστί ερμηνεύεται Άγγελος) δια δύο αίτια· αφ’ ενός μεν, διότι ήτο ωραίος και ευπρεπής, αφ’ ετέρου δε διότι όσα ο Προφήτης ούτος επροφήτευεν, ελάμβανον ευθύς την βεβαίωσιν του θείου Αγγέλου, όστις έλεγε ταύτα εις αυτόν, και τον οποίον δεν έβλεπον οι ανάξιοι, αλλά μόνον οι άξιοι, την φωνήν όμως αυτού όλοι ήκουον ανεξαιρέτως. Ήκμασε δε κατά τον καιρόν του Έσδρα τετρακόσια έτη προ Χριστού. Ήτο δε, ως είπομεν, εν τη νεότητι αυτού ωραίος την όψιν, έχων το πρόσωπον όχι στρογγυλόν, αλλά μακρόν, και τας τρίχας συνεστραμμένας και κυκλοειδείς και οιονεί κουρευμένας, την δε κεφαλήν πλατείαν και μεγάλην.

Ένα αδέσποτο μουλάρι

Ο Ν. Ντραμουντιανός διηγείται μια θαυμαστή εμπειρία του από τον πόλεμο του ʽ 40: 

« Ο λόχος μας πήρε διαταγή να καταλάβει ένα προχωρημένο ύψωμα για προγεφύρωμα. Στήσαμε ταμπούρι μέσα στα βράχια. Μόλις τακτοποιηθήκαμε, άρχισε να πέφτει πυκνό χιόνι. Έπεφτε αδιάκοπα δύο μερόνυχτα κι έφτασε σε πολλά μέρη τα δύο μέτρα. Αποκλειστήκαμε από την επιμελητεία. Καθένας είχε τροφές στο σακίδιό του για μία ημέρα. Από την πείνα και το κρύο δεν λάβαμε πρόνοια « δια την αύριον » και τις καταβροχθίσαμε. 
Από κει και πέρα άρχισε το μαρτύριο. Τη δίψα μας τη σβήναμε με το χιόνι, αλλά η πείνα μας θέριζε. Περάσαμε έτσι πέντε μερόνυχτα. Σκελετωθήκαμε. Το ηθικό μας το διατηρούσαμε ακμαίο, αλλά η φύση έχει και τα όριά της. Μερικοί υπέκυψαν. Το ίδιο τέλος περιμέναμε όλοι «υπέρ πίστεως και πατρίδος ». 
Τότε μία έμπνευση του λοχαγού μας έκανε το θαύμα! Έβγαλε από τον κόρφο του μία χάρτινη εικόνα της Παναγίας, την έστησε στο ψήλωμα και μας κάλεσε γύρω του: 

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΤΟΥ ΤΕΜΠΕΛΗ -- Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Στὴν ταβέρνα τοῦ Πατσοπούλου, ἐνῷ ὁ βορρᾶς ἐφύσα, καὶ ὑψηλὰ εἰς τὰ βουνὰ ἐχιόνιζεν, ἕνα πρωί, ἐμβῆκε νὰ πίῃ ἕνα ρώμι νὰ ζεσταθῇ ὁ μαστρο-Παῦλος ὁ Πισκολέτος, διωγμένος ἀπὸ τὴν γυναῖκά του, ὑβρισμένος ἀπὸ τὴν πενθεράν του, δαρμένος ἀπὸ τὸν κουνιάδον του, ξωρκισμένος ἀπὸ τὴν κυρα-Στρατίναν τὴν σπιτονοικοκυράν του, καὶ φασκελωμένος ἀπὸ τὸν μικρὸν τριετῆ υἱόν του, τὸν ὁποῖον ὁ προκομμένος ὁ θεῖός του ἐδίδασκεν ἐπιμελῶς, ὅπως καὶ γονεῖς ἀκόμη πράττουν εἰς τὰ «κατώτερα στρώματα», πῶς νὰ μουντζώνῃ, νὰ βρίζῃ, νὰ βλασφημῇ καὶ νὰ κατεβάζῃ κάτω Σταυρούς, Παναγιές, κανδήλια, θυμιατὰ καὶ κόλλυβα. Κ᾽ ἔπειτα, γράψε ἀθηναϊκὰ διηγήματα!

Ὁ προβλεπτικὸς ὁ κάπηλος, διὰ νὰ ἔρχωνται ἀσκανδαλίστως νὰ ψωνίζουν αἱ καλαὶ οἰκοκυράδες, αἱ γειτόνισσαι, εἶχε σιμὰ εἰς τὰ βαρέλια καὶ τὰς φιάλας, πρὸς ἐπίδειξιν μᾶλλον, ὀλίγον σάπωνα, κόλλαν, ὀρύζιον καὶ ζάχαριν, εἶχε δὲ καὶ μύλον διὰ νὰ κόπτῃ καφέν.

Ἀλλ᾽ ἔβλεπες πρωὶ καὶ βράδυ νὰ ἐξέρχωνται, ἀτημέλητοι καὶ μισοκτενισμέναι, γυναῖκες φέρουσαι τὴν μίαν χεῖρα ὑπὸ τὴν πτυχὴν τῆς ἐσθῆτος, παρὰ τὸ ἰσχίον, καὶ τοῦτο ἐσήμαινεν, ὅτι τὸ ὀψώνιον δὲν ἦτο σάπων, οὔτε ὀρύζιον ἢ ζάχαρις.

Πρὸς τὴν τρίτην Ἅλωσιν; --- π. Γεώργιος Μεταλληνός

... Ἐπειδὴ τὰ πνευµατικὰ συµπορεύονται πάντοτε µὲ τὰ πολιτικὰ καὶ πολιτειακά, πρέπει νὰ ὑπενθυµίσουµε, ὅτι ἡ πνευµατικὴ καὶ πολιτιστικὴ ἀποδόµηση τοῦ Ἔθνους ἔχει σηµαντικὸ ἀντίκτυπο καὶ στὰ ἐθνικὰ θέµατα σὲ κάθε περίοδο τῆς ἱστορίας µας. Καὶ αὐτὸ τὸ ζοῦµε σήµερα µὲ τὴν νέα κατοχή µας καὶ πάλι ἀπὸ τὴν Φραγκιά, ὅπως τὸ 1204! Ἡ διαφορὰ τῆς προϊούσης σήµερα Τρίτης Ἁλώσεως ἀπὸ ἐκεῖνες τοῦ 1204 καὶ τοῦ 1453 εἶναι, ὅτι τότε ἡττηθήκαµε καὶ κατακτηθήκαµε, ἐνῶ σήµερα προχωροῦµε στὴν ἅλωση µὲ τὴν συγκατάθεσή µας, θεωρώντας την µάλιστα ὡς σωτηρία! Οἱ δύο ἁλώσεις, ἡ φραγκικὴ καὶ ἡ ὀθωµανική, δὲν ἅλωσαν τὴν ψυχὴ καὶ τὴν συνείδηση τοῦ Γένους-Ἔθνους µας. Ἐπιβιώσαµε, διότι ἡ ψυχή µας ἔµεινε ἀδούλωτη. Σήµερα ὅµως πραγµατοποιεῖται -ἄρχισε ἤδη- ἡ Τρίτη ἅλωση καὶ µᾶλλον διανύουµε τὸ τελικὸ στάδιό της. Ἡ ἅλωση τοῦ 1453 ἀποδείχθηκε ἱστορικὰ µικρῆς σηµασίας ἔναντι ἐκείνης τοῦ 1204, ποὺ ὁλοκληρώνεται σήµερα. Ἡ Φράγκικη Δύση πῆρε ἐπιτέλους τὴ «Ρεβὰνς» (revenche). Τώρα πραγµατοποιεῖ τὸν µακραίωνα πόθο της, τὴν διάλυση τοῦ Ἔθνους τῶν Ἑλλήνων.

᾿Ορθόδοξη Θεολογία καὶ Θρησκευτικὸς Συγκρητισμὸς --- τοῦ αειμνήστου ᾿Ιωάννου Κορναράκη, Ομ. Καθηγητοῦ τοῦ Πανεπιστημίου ᾿Αθηνῶν

α. ῾Η ᾿Ορθόδοξη Θεολογία

Η ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ Διδασκαλία περὶ τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως καὶ Ζωῆς ἀποτελεῖ προϊὸν τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ εἰς τὸν κόσμο πρῶτον διὰ τῆς λειτουργίας καὶ διαδόσεως, κατὰ τὴν περίοδο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τοῦ προφητικοῦ λόγου καὶ δεύτερον, τελικῶς, διὰ τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ Κυρίου ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ! ᾿Εξάλλου, οἱ βασικὲς καὶ οὐσιώδεις ἀρχὲς τῆς Πίστεως καὶ τῆς Διδασκαλίας αὐτῆς, καταγραφεῖσες ὑπὸ τῶν Μαθητῶν καὶ ᾿Αποστόλων τοῦ Κυρίου, ἀποτέλεσαν τὸ γραπτὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, τὸ περιεχόμενο δηλαδὴ τῆς Καινῆς Διαθήκης. Στὸ γραπτὸ αὐτὸ Εὐαγγέλιο τοῦ Χριστοῦ, οἱ Μαθητὲς συγγραφεῖς, ἀνέπτυξαν πᾶν ὅ,τι ἀφορᾶ εἰς τὸ πρόσωπον καὶ τὸ ἔργο τοῦ Κυρίου, ἀλλὰ καὶ περιστασιακῶς, κάποια κύρια σημεῖα τῆς διδασκαλίας τοῦ κυριακοῦ λόγου καὶ μᾶς παρέδωσαν ἔγκυρο λόγο περὶ τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως καὶ Ζωῆς, ἐφόσον καὶ εἰς τὴν περίπτωση αὐτή: «ὑπὸ Πνεύματος ῾Αγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι» (Βʹ Πέτρ. αʹ 21).