Ασκητική και αυστηρή φαντάζει η αγία μορφή του. Κι είναι ακριβώς αυτά τα στοιχεία που λιγότερο απ’ οτιδήποτε άλλο εκτιμά και ανέχεται η εποχή μας. Αγαπάμε, βλέπετε, πολύ σήμερα την άνεση κι έχουμε μεταλλάξει σ’ έναν ακόρεστο ευδαιμονιστή τον εαυτό μας, δεν τολμούμε να του αρνηθούμε καμμία επιθυμία. Εκείνος είχε τη δύναμη να διεισδύει στο βάθος των πραγμάτων, να ξεπερνά τα προσχήματα, να ανακαλύπτει και να αποκαλύπτει την αλήθεια. Κι εμείς, αλίμονο, δεν έχουμε το κουράγιο, ίσως ούτε και τη διάθεση, να αντικρύσουμε κατάματα την αλήθεια. Σήμερα, όμως, που το ημερολόγιό μας θυμίζει τη μορφή του και μάλιστα στην υπέρτατη ώρα του μαρτυρίου του – Αποτομή της κεφαλής του Τιμίου Προδρόμου και Βαπτιστού Ιωάννου – είναι μία ευκαιρία να μελετήσουμε κάποια στοιχεία τής πράγματι ενδιαφέρουσας προσωπικότητάς του. Ο Ιωάννης είναι μιά φυσιογνωμία πολυσύνθετη, θα λέγαμε, παρ’ όλη την απλότητα και ασκητικότητα της ζωής του. Με βάση τα στοιχεία, που μας προσφέρουν τα ιερά κείμενα, τα Ευαγγέλια, μπορούμε να ξεχωρίσουμε στην ιστορία του έντονα ορισμένα χαρακτηριστικά, που δείχνουν και την προσωπικότητά του.
Είναι όσιος, που θα πει Άγιος από την κοιλιά της μάνας του, διαλεγμένος από τον Θεό, εκλεκτός του Θεού σ’ όλη του τη ζωή, μακριά από πάθη και ανθρώπινες αδυναμίες, αλλότριος από την κακία του κόσμου. Πάλεψε κι αυτός σαν άνθρωπος στη γη με τους πειρασμούς, τη σάρκα, τον κόσμο και τον σατανά και με την χάρη και την δύναμη του Θεού νίκησε. Ιδιαίτερα, όμως, στο γνώρισμα της οσιότητος του Ιωάννου η Γραφή τονίζει, ότι είναι από την κοιλιά της μάνας του διαλεγμένος για τη μεγάλη αποστολή, για την αποστολή στο έργο του Θεού. Διαβάζοντας το 1ο κεφ. του ευαγγελιστού Λουκά, μαθαίνουμε από τον ίδιο τον Θεό ποιός είναι ο Ιωάννης, γιατί η φωνή του αγγέλου είναι η φωνή του Θεού. Και πρώτα – πρώτα το όνομά του, Ιωάννης, που σημαίνει δώρο του Θεού. Είναι καρπός της προσευχής των ευσεβών γονέων του ο Ιωάννης, μα περισσότερο είναι δώρο Θεού. Είναι καλύτερα, το προμήνυμα της χάριτος του Θεού. Είναι αυτός στον οποίο ο Θεός στυρίζει, χύνει το έλεός του. Γι’ αυτό ο άγγελος εξηγεί στον πατέρα του το Ζαχαρία ότι ο Ιωάννης θα είναι η χαρά και η αγαλλίαση σ’ αυτόν αλλά και σε πολλούς ανθρώπους. Δεν ανήκει μόνο στη μικρή οικογένεια του Ζαχαρία αλλά στη μεγάλη οικογένεια της ανθρωπότητας. Κι έτσι παρουσιάζεται μεγάλος ενώπιον του Κυρίου.
Είναι ακόμη ασκητής. Και αυτό προφητεύεται στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά λέγεται και από τον άγγελο στο Ζαχαρία. Δεν θα πιεί οινοπνευματώδη ποτά, δεν θα ζήσει με τις ανέσεις των άλλων ανθρώπων κι όμως, αυτός θα είναι πλήρης Πνεύματος Αγίου, με μια μεγάλη αποστολή: να επιστρέψει τις καρδιές των ανθρώπων στον Κύριο, να προετοιμάσει το δρόμο του Κυρίου με πνεύμα και δύναμη Ηλιού Προφήτου, να επιστρέψει τις καρδιές των πατέρων στα τέκνα και να διδάξει τα τέκνα, να τα φέρει με φρόνηση και με σύνεση στο σωστό δρόμο. Η ασκητικότητα του Ιωάννου φαίνεται στην όλη εμφάνισή του. Φορούσε ένα ρούχο από μαλλί καμήλας και είχε μια πέτσινη ζώνη στη μέση. Αυτό το ντύσιμο όχι μόνο πολυτέλεια δεν έχει, αλλά και ούτε στοιχειώδη άνεση. Η τροφή του ήταν ακρίδες και μέλι άγριο. Έτσι έζησε εκείνα τα χρόνια στην έρημο ο Ιωάννης ο ασκητής.
Είναι παρθένος, γνώρισμα σπάνιο στην Παλαιά Διαθήκη. Τότε που όχι μόνο ο γάμος, αλλά και η πολυγαμία ήταν ο καθιερωμένος τρόπος ζωής, ο Ιωάννης έζησε παρθένος δια βίου. Και ξέρουμε πως αυτό ήταν σπάνιο, ακόμη και στους μεγάλους ανθρώπους του Θεού. Σχεδόν όλοι οι πατριάρχες και οι προφήτες ήταν έγγαμοι, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις (Ηλίας, Ελισσαίος, Ιερεμίας). Στις εξαιρέσεις αυτές προστίθεται και ο Ιωάννης, ο όσιος, ασκητής και παρθένος. Είναι διδάσκαλος και μάλιστα ένας διαπρύσιος κήρυκας της αληθείας του Θεού. Την κήρυξε με δύναμη, ζωντάνια και παρρησία, με απλότητα και πρακτικότητα. Δεν χρειάσθηκε να εγκαταλείψει την έρημο και τον Ιορδάνη. Είχε τη δύναμη ο ασκητής, με μόνη τη ζωή και την εμφάνισή του, να ελκύσει κοντά του τα πλήθη απ’ όλες τις πόλεις κι από την πρωτεύουσα ακόμη, το κέντρο της θεοκρατίας. Κατά χιλιάδες πήγαιναν οι άνθρωποι ν’ ακούσουν τη διδαχή του. Κι ήταν η διδαχή του απλή, πρακτική, σύντομη, αλλά με φλόγα και παρρησία. Απαλλαγμένη ολότελα από εθνικιστικά ιδεώδη και ποτισμένη μ’ ένα παγκόσμιο πνεύμα, εκείνο που θα αποκαλύψει με τη διδασκαλία και τη ζωή του ο Θεάνθρωπος. Ο Ιωάννης στο λόγο του αγκαλιάζει όλους τους ανθρώπους και δίνει απάντηση στου καθενός τα προβλήματα. Σαν πνευματικός γιατρός δίνει στον καθένα τη συνταγή, που χρειάζεται. Μιλάει μ’ άλλη γλώσσα στους αμαρτωλούς τελώνες, μ’ άλλη στους υποκριτές γραμματείς και φαρισαίους και μ’ άλλη στους εκμεταλλευτές της ευσεβείας του λαού τους σαδδουκαίους. Και σ’ όλους, με προφητική δύναμη, απηύθυνε το κήρυγμα της μετανοίας. «Μετανοείτε, γιατί η αξίνη είναι στη ρίζα του δένδρου και σαν άκαρπα δένδρα θα κοπείτε και θα ριχθείτε στη φωτιά» (Λουκ. 3: 9). Είναι, ακόμη, προφήτης. Ένας προφήτης, που εμφανίσθηκε στη σειρά των προφητών μετά από 500 χρόνια. Στο πρόσωπό του συνοψίζονται όλες οι προφητείες της Π. Διαθήκης, όλα τα κηρύγματα των προφητών. Ο Ίδιος έρχεται σαν η ενσάρκωση της προφητείας της Π. Διαθήκης, για να προφητεύσει για τον Μεσσία και να τον δείξει με το ίδιό του το χέρι: «Ίδε ο αμνός του Θεού» (Ιωάν. 1: 29). Κι έτσι από το χορό των προφητών μπαίνει στο χορό των αποστόλων. Είναι και ιερέας. Η ιερωσύνη στην Παλαιά Διαθήκη ήταν κληρονομική, προνόμιο της φυλής του Λευΐ. Γιός ιερέα ο Ιωάννης, θα είχε πράγματι μία καλή εξέλιξη ως ιερέας. Αλλά αυτός εγκατέλειψε – φάνηκε ότι εγκατέλειψε – το ιερατικό στάδιο. Εν τούτοις αξιώθηκε να ιερουργήσει την πιο μεγάλη ιερουργία της Π. Διαθήκης· να βαπτίσει τον αναμάρτητο Υιό του Θεού, τον άσπιλο Υιό της Παρθένου, τον Θεάνθρωπο Ιησού. Έτσι δεν είναι μόνο ο πρόδρομος και προφήτης αλλά και ο βαπτιστής του Χριστού.
Τέλος ο Ιωάννης είναι μάρτυρας, ο πρώτος από τους μάρτυρες του Χριστιανισμού. Έχυσε το αίμα του πριν από τον πρωτομάρτυρα Στέφανο και τον απόστολο Ιάκωβο. Το μαρτύριο, η αποκεφάλισή του, μένει στην ιστορία ως μια κραυγαλέα αποκάλυψη· ξεσκεπάζει τους ηγέτες του λαού και φανερώνει τη σαπίλα του κοινωνικού ιστού, που υποθάλπει την αδικία και αμνηστεύει το έγκλημα, όταν αυτό κατευθύνεται από τους ισχυρούς της γης. Αυτός, ο – κατά τη μαρτυρία του Θεανθρώπου – μεγαλύτερος άνθρωπος, που γεννήθηκε ποτέ, αποκεφαλίσθηκε, για να ικανοποιηθεί το καπρίτσιο ενός διεστραμμένου άρχοντα, που πάνω στο μεθύσι του, γοητευμένος από μια διεστραμμένη γυναίκα, υπέκυψε δουλικά στην αιμοβόρα απαίτησή της: Της προσέφερε «την κεφαλήν του Ιωάννου επί πίνακι» (Πρβ. Ηρ. 6: 25). Αυτός, που, αν εισακουόταν, είχε τη δύναμη να θεραπεύσει από τα πάθη με το λόγο της αληθείας, φιμώθηκε μιά για πάντα, για να μείνουν αχαλίνωτα τα πάθη και να ικανοποιούνται ανεξέλεγκτα. Κι έπειτα απορούμε γιατί γίνεται ζούγκλα ο κόσμος και αβίωτη η ζωή μας…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου