Ένα απόσπασμα του Αλέξανδρου Καλόμοιρου, από το υπέροχο βιβλίο του "Κατά ενωτικών"

Θ΄ Το Παλαιοημερολογητικό    

Μέσα σ’ αυτήν την ατμόσφαιρα της αποσυνθέσεως, ήλθε ξαφνικά, ύστερα από πίεσι του Κράτους, το πρώτο επίσημο βήμα της ελληνικής Εκκλησίας πρός τον Πάπα: Η υιοθέτησις του παπικού ημερολογίου.
Λίγοι έχουν, δυστυχώς, εννοήσει την σημασία του “παλαιοημερολογητικού”, όπως ονομάζεται, ζητήματος. Οι περισσότεροι αποδίδουν σε στενοκεφαλιά του αγραμμάτου λαού την αντίδρασι των Παλαιοημερολογιτών, δείγμα κι αυτό της βαθειάς περιφρονήσεως που τρέφουν οι οιηματίες εγγράμματοι πρός τους αγραμμάτους. Όμως οι αγράμματοι αυτοί, για να αντιδράσουν όπως αντέδρασαν, θα έπρεπε να έχουν, αν μη τι άλλο, θρησκευτικόν ζήλο και ενδιαφέροντα πνευματικά, που τα εστερείτο η μάζα των αδιαφόρων που ακολούθησαν, χωρίς κάν να γνωρίζουν πώς τίθεται το πρόβλημα, την πλειοψηφία των ιεραρχών. Κανείς από τους φωτισμένους θεολόγους και τους οπαδούς των δεν έδειξε πάντως σημεία αγωνίας μπροστά στό φαινόμενο αυτό του διαχωρισμού της ελληνικής Εκκλησίας, ούτε ζήτησε να βρή μια απάντησι στην γεμάτη πόνο κραυγή τόσων χιλιάδων πιστών. Η πλειοψηφία ήταν με το μέρος των. Οι αριθμοί πάντοτε τους έδιναν το αίσθημα της ασφαλείας. Στην πραγματικότητα όμως, ούτε τους αριθμούς δεν είχαν με το μέρος των. Γιατί αν ήταν λίγες χιλιάδες οι Παλαιοημερολογίτες και εκατομμύρια οι ακολουθήσαντες το νέο Ημερολόγιο, όμως αυτές οι λίγες χιλιάδες ήταν χιλιάδες πιστών, πονούντων την Εκκλησία. Ενώ μέσα στα εκατομμύρια των αδιαφόρων, των υλιστών και των αθέων, οπαδών του νέου Ημερολογίου, ήταν ζήτημα αν μπορούσες να βρής λίγες χιλιάδες πραγματικών πιστών. Εχλεύασαν μόνον τους απλοϊκούς αυτούς νέους ομολογητάς της Ορθοδοξίας, λέγοντας ότι από δεισιδαιμονία δεν θέλουν να διορθώσουν το ωρολόγι τους που δεν πάει καλά.

-------------------------

Ο/Η Δημήτριος Χατζηνικολάου είπε...

Ἀ. Καλόμοιρος: «Ο λόγος για τον οποίον απεφασίσθη η εισαγωγή του νέου Ημερολογίου στην Ελλάδα ούτε αστρονομικός ούτε θεολογικός ήταν».

Σχόλιον: Ἐξ ὅσων κειμένων τοῦ ἀειμνήστου Ἀλεξάνδρου Καλομοίρου ἔχω διαβάσει, γνωρίζω ὅτι ἐπρόκειτο διά γνώστην τῶν ἐκκλησιαστικῶν καί διά δυνατήν πένναν. Συνεπῶς, ἡ ὡς ἄνω γνώμη του μέ ἐκπλήσσει σφόδρα, καθότι ὁ λόγος τῆς εἰσαγωγῆς τοῦ νέου ἑορτολογίου (ν.ἑ.) ἦτο ΠΡΩΤΙΣΤΩΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΣ, ἐφόσον εἶναι παγκοίνως γνωστόν ὅτι ἔγινε χάριν τῆς «Ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν». Αὐτό τό λέγουν οἱ ἴδιοι οἱ Οἰκουμενισταί στά ἐπίσημα κείμενά των (βλ. π.χ. τήν Πατριαρχικήν Ἐγκύκλιον τοῦ 1920) και τό ἀποδεικνύουν οἱ πράξεις πού ἠκολούθησαν (συμφωνίαι ἑνώσεως, συμπροσευχαί, συλλείτουργα, «ἄρσις» τοῦ Σχίσματος τοῦ 1054 κ.λπ.) Εἶναι ἐπίσης γνωστά τά τρεχάματα καί οἱ ἐπαφές τοῦ Μεταξάκη μέ ἡγέτας τῶν Προτεσταντῶν, τό «πανορθόδοξον» Συνέδριον τοῦ 1923 (διάβαζε «ἀντορθόδοξον», ὅπως τό ἐχαρακτήρισεν ὁ τότε Μητροπολίτης Σάμου Εἰρηναῖος κ.λπ. Ἄρα πῶς δέν ἦτο θεολογικός ὁ λόγος;

Όμως δεν ήταν εκεί το πρόβλημα. Δεν είχαν δίκιο να κατηγορούν τους Παλαιοημερολογίτες ότι μαλώνουν για ένα Ημερολόγιο. Το ζήτημα δεν ήταν ποιο από τα δύο Ημερολόγια είναι ανακριβή. Ούτε οι Παλαιοημερολογίτες επέμειναν στό παλιό Ημερολόγιο, ούτε οι Νεοημερολογίτες έφεραν το νέο Ημερολόγιο, για λόγους αστρονομικής ακριβείας. Ο λόγος για τον οποίον απεφασίσθη η εισαγωγή του νέου Ημερολογίου στην Ελλάδα ούτε αστρονομικός ούτε θεολογικός ήταν. Επρόκειτο απλώς για μια από τις πολλές υποχωρήσεις της υποδουλωμένης στό Κράτος ιεραρχίας πρός τον κύριό της που της το ζήτησε για να διευκολύνη τις εμπορικές του συναλλαγές.

Ο λόγος όμως της αρνήσεως των Παλαιοημερολογιτών να συμμορφωθούν ήταν θεολογικώτατος και επήγαζε από βαθειά εκκλησιαστική συνείδησι. Πράγματι η λειτουργική αρμονία της Εκκλησίας του Χριστού διεκυβεύετο χάριν πολιτικών συμφερόντων. Με την αλλαγή του Ημερολογίου επήρχετο διάσπασις της λειτουργικής συμπνοίας μεταξύ της ελληνικής Εκκλησίας και όλων των άλλων ορθοδόξων Εκκλησιών, οι όποίες διατηρούν μέχρι σήμερα το παλιό Ημερολόγιο. Και δεν επρόκειτο μόνον για μια ακαταστασία στην λειτουργική ζωή της στρατευομένης Εκκλησίας αλλά διεκόπτετο και η συνέχεια της λειτουργικής ζωής της στρατευομένης με την θριαμβεύουσα Εκκλησία.

Όταν στην Ελλάδα οι καμπάνες καλούν τους πιστούς να γιορτάσουν τα Χριστούγεννα και οι ψαλτάδες ψέλνουν χαρμόσυνα το “Χριστός γεννάται, δοξάσατε”, τα εκατομμύρια των Ορθοδόξων αδελφών μας σ’ ολόκληρο τον υπόλοιπο κόσμο και στό Άγιον Όρος βρίσκονται ακόμη στην Σαρακοστή, και δεν ακούν τις καμπάνες, ούτε ψέλνουν μαζί μας τους χαρούμενους ύμνους των Χριστουγέννων.

Τι χειρότερο μπορεί να φαντασθή κανείς για την Εκκλησία από την διάσπασι αυτήν της λειτουργικής συμπνοίας που μας απομακρύνει ψυχικά όχι μόνον από τους άλλους Ορθοδόξους αλλά και από τους πρό ημών Ορθοδόξους, από την θριαμβεύουσα Εκκλησία των εν Χριστώ κοιμηθέντων, από τους αγίους που εώρταζαν και λειτουργούσαν με το παλιό Ημερολόγιο που αρνηθήκαμε εμείς;

Τόσοι κόποι των Πατέρων μας, τόσαι Σύνοδοι χρειάσθηκαν για να θεσπισθή το εορτολόγιο αυτό. Και όλα αυτά για να υπάρξη λειτουργική ευρυθμία μεταξύ των Χριστιανικών Εκκλησιών. Γιατί αυτή η ευρυθμία και σύμπνοια εκφράζει την εσωτερική λειτουργική ενότητα της Εκκλησίας. Αυτή είναι που κάνει την Εκκλησία και αισθητών Μία παρά την πολλαπλότητα των κατά τόπους Εκκλησιών. Την Εκκλησία δεν την ενοποιεί, όπως νομίζει ο Παπισμός, η σκληρή πειθαρχία και η υπακοή σε μια καθωρισμένη ιεραρχία, που έχει για κορυφή ένα και μόνο άτομο, που ισχυρίζεται ότι αντικαθιστά τον Χριστό επί της γής, αλλά η μυστική κοινωνία στό σώμα και στό αίμα του Χριστού. Κάθε εκκλησία όπου τελείται η Θεία Ευχαριστία και όπου είναι συναγμένοι οι πιστοί “επί το αυτό”, αποτελεί την ωλοκληρωμένη εικόνα της Μιας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας. Αυτό που κάνει ώστε μία ενορία να αποτελή ένα σώμα με τις άλλες επισκοπές, είναι η μυστική κοινωνία όλων στό σώμα και το αίμα του Χριστού, εν Αγίω Πνεύματι και αληθεία.