Πολύ ὡραῖο τό παράδειγμα στίς διδαχές τοῦ ὁσίου Βαρλαάμ, στόν βίο τοῦ ὁσίου Ἰωάσαφ.

Κάποιος ἄνθρωπος εἶχε τρεῖς φίλους. Ἀπό αὐτούς τούς μέν δύο τούς ἀγαποῦσε ἰδιαίτερα, τόν δέ τρίτο τόν περιφρονοῦσε. Μιά ἡμέρα λοιπόν, ἐπειδή χρωστοῦσε ἀρκετά χρήματα, τόν συνέλαβαν οἱ στρατιῶτες καί τόν πῆγαν στόν βασιλέα. Ἐκεῖ στενοχωρημένος, ὅπως ἦταν, ζήτησε μιά μικρή προθεσμία, μήπως μπορέση καί βρῆ τά χρήματα καί ἐξοφλήση τό χρέος του. Πηγαίνει λοιπόν στόν πρῶτο φίλο του καί τοῦ λέγει: «Γνωρίζεις, φίλτατέ μου, τό πόσο σέ ἀγαποῦσα καί πώς γιά χάρη σου πολλές φορές κινδύνευσα. Τώρα χρειάζομαι τήν βοήθειά σου». Αὐτός τοῦ ἀπάντησε: «Ἐγώ δέν εἶμαι φίλος σου, οὔτε σέ γνωρίζω. Ὅμως πάρε δύο παλιά ροῦχα καί ἄλλο τίποτε μή ἐλπίζης». Πηγαίνει καί στόν δεύτερο φίλο του, γιά νά τοῦ ζητήση βοήθεια. Αὐτός τοῦ ἀπάντησε:

«Δέν ἔχω σήμερα χρόνο, διότι μοῦ συμβαίνει κάτι κακό καί ἔχω μεγάλη στενοχώρια. Ὅμως θά σέ συνοδεύσω λίγο καί κατόπιν θά ἐπιστρέψω στό σπίτι μου». Κατόπιν ἀπό ἀνάγκη πῆγε καί στόν τρίτο φίλο του, τόν ὁποῖον ποτέ δέν εἶχε εὐσπλαγχνισθῆ οὔτε καί τόν κάλεσε ποτέ στήν χαρά του. «Ντρέπομαι νά σοῦ μιλήσω, ἐπειδή ποτέ δέν σοῦ ἔκανα ἕνα καλό. Ὅμως, σέ παρακαλῶ, παράβλεψε καί βοήθησέ με». Καί ἐκεῖνος τοῦ ἀπαντᾶ: «Καί βέβαια φίλε μου ἀγαπημένε. Θυμᾶμαι ἄλλωστε ὅτι κάποτε μοῦ ἔκανες μιά μικρή καλωσύνη. Γι᾽ αὐτό ὅσα σοῦ χρωστάω θά σοῦ τά ἀνταποδώσω. Καί μή φοβᾶσαι, ὁ βασιλεύς εἶναι φίλος μου. Θά τόν παρακαλέσω νά σοῦ χαρίση ὅλο τό χρέος σου». Ποιοί λοιπόν εἶναι αὐτοί οἱ φίλοι; Ὁ πρῶτος φίλος εἶναι ὁ πλοῦτος καί τά ἐπίγεια ἀγαθά, γιά τά ὁποῖα ὁ ἄνθρωπος πολλές φορές, γιά νά τά ἀποκτήση, κινδυνεύει καί τήν ζωή του. Ὅμως, ὅταν ἔλθη ὁ θάνατος, ἀπό ὅλα αὐτά μένουν μόνο τά ροῦχα, πού τόν ντύνουν. Ὁ δεύτερος φίλος εἶναι οἱ συγγενεῖς του καί οἱ φίλοι του. Ἀλλά καί αὐτοί τόν συνοδεύουν μέχρι τόν τάφο του καί ἔπειτα τόν λησμονοῦν. Ὁ τρίτος φίλος εἶναι τά καλά ἔργα, πού περιφρόνησε, δηλαδή ἡ πίστη, ἡ ἀγάπη, ἡ ἐλεημοσύνη, ἡ φιλανθρωπία καί γενικά ὅλες οἱ ἀρετές, οἱ ὁποῖες τόν συνοδεύουν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, γιά νά τοῦ γλυτώση τό χρέος καί νά συγχωρήση τίς ἁμαρτίες του. Γι᾽ αὐτὸ πρῶτα ἀπ᾽ ὅλα εἶναι ἀπαραίτητο νὰ ἐπιτελοῦμε τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ.