ΑΙ ΕΣΧΑΤΑΙ ΗΜΕΡΑΙ -- Τοῦ κ. Ἀθανασίου Σακαρέλλου, Θεολόγου

Ψευδοπροφῆται καὶ ψευδοδιδάσκαλοι

1. Ἡ συντέλεια τοῦ κόσμου

Ὁ κόσμος, δηλ. τὸ σύμπαν ὁλόκληρο, τὴ δημιουργία τοῦ ὁποίου περιγράφει ὁ Μωϋσῆς στὴ Γένεση, κάποτε θὰ ἔχει ἕνα τέλος. Θὰ καταστραφεῖ [1]. Μόνο ὁ ἄνθρωπος, κατʼ ἐξαίρεση, εἶναι προορισμένος ἀπὸ τὸ Θεὸ νὰ ζεῖ αἰώνια στὴν ἄλλη ζωή. Για τὸ τέλος τοῦ κόσμου γίνεται πολλὲς φορὲς λόγος στὴν Ἁγία Γραφή. Τὸ τέλος αὐτὸ συνήθως ὀνομάζεται «συντέλεια τοῦ αἰῶνος» ἢ «συντέλεια τῶν αἰώνων». Συνδυάζεται μάλιστα μὲ τὴ μέλλουσα Κρίση τοῦ κόσμου ἀπὸ τὸν Κύριο [2] καὶ τὴ ἀναδημιουργία τοῦ σύμπαντος [3]. Ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀναφέρεται στὶς τελευταῖες «μέρες», ποὺ θὰ προηγηθοῦν τῆς «συντέλειας τῶν αἰώνων». Εἶναι οἱ λεγόμενες «ἔσχατες ἡμέρες». Οἱ μέρες αὐτὲς εἶναι ἕνα χρονικὰ ἀκαθόριστο διάστημα. Δὲν γνωρίζουμε δηλαδὴ οὔτε τὸ ἀπὸ πότε θὰ ἀρχίσει, οὔτε τὸ πόσο θὰ διαρκέσει. Αὐτὸ συμβαίνει, ἐπειδὴ ἐμεῖς δὲν ξέρουμε τὸ πότε θὰ γίνει ἡ «Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ». Αὐτὸ τὸ γνωρίζει μόνο ὁ Θεὸς [4].

2. Τί εἶναι αὐτὲς οἱ «ἔσχατες ἡμέρες» [5]

α. Γιὰ τὶς «ἔσχατες ἡμέρες» μίλησε ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς στοὺς μαθητὲς Του[6]. Τὸν εἶχαν ρωτήσει οἱ μαθητὲς Του ἀπὸ ποιὰ σημάδια, θὰ καταλάβαιναν ὅτι πλησιάζει ἡ «συντέλεια τοῦ κόσμου». Ὁ Κύριος τούς ἀπάντησε ὅτι πρὸ τοῦ τέλους τοῦ κόσμου θὰ ἔλθουν πολλοὶ ἄνθρωποι, ὁ καθένας ἀπʼ τοὺς ὁποίους θὰ ἐμφανίζεται ὅτι αὐτὸς τάχα εἶναι ὁ πραγματικὸς Χριστός! Θὰ τοὺς πιστέψουν πολλοί. Θὰ πλανηθοῦν ὅμως. Γιʼ αὐτὸ συνέστησε στοὺς μαθητὲς Του ὅλων τῶν αἰώνων νὰ προσέχουν νὰ μὴ πλανηθοῦν ἀπὸ κανένα. Οἱ ἄνθρωποι τότε θʼ ἀκοῦνε πολέμους καὶ εἰδήσεις γιὰ πολέμους. Δὲν θὰ πρέπει νὰ ταράζεται κανένας τους. Ἀκόμα δὲν θὰ ἔχει φτάσει τὸ τέλος τοῦ κόσμου. Τότε θὰ ξεσηκώνεται τὸ ἕνα ἔθνος ἐναντίον τοῦ ἄλλου καὶ τὸ ἕνα βασίλειο ἐναντίον τοῦ ἄλλου. Θὰ συμβαίνουν πεῖνες, ἐπιδημίες ἀσθενειῶν καὶ σεισμοὶ στὰ διάφορα μέρη. Ὅλα αὐτὰ θὰ εἶναι ἀρχὴ ὠδίνων! Τότε θὰ παραδώσουν τοὺς μαθητές Του, δηλ. ὅσους θὰ Τὸν ἀκολουθοῦν, σὲ θλίψεις καὶ δοκιμασίες. Πολλοὶ ἀπʼ αὐτούς, δηλ. τοὺς χριστιανούς, θὰ σκανδαλισθοῦν καὶ θὰ κλονισθεῖ ἡ πίστη τους. Ὁ ἕνας θὰ παραδώσει τὸν ἄλλον στοὺς ἄπιστους ἄρχοντες καὶ θὰ μισήσει ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Θὰ ἀναφανοῦν πολλοὶ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆτες! Θὰ παρασύρουν τοὺς περισσότερους στὶς πλάνες τους. Θὰ πληθυνθεῖ ἡ κακία κιʼ ἡ ἁμαρτία. Θὰ ψυχρανθεῖ ἀπὸ τοὺς πολλοὺς ἡ ἀγάπη. Ἐκεῖνος ὅμως ποὺ θὰ δείξει ὑπομονὴ μέχρι τὸ τέλος, αὐτὸς μόνο θὰ σωθεῖ... Τέλος, ὁ Χριστός ἀνάφερε ὡς σημεῖο, ποὺ θὰ προαναγγέλει τὴν ἔλευση τῆς «συντέλειας» τοῦ κόσμου», τὴν προφητεία τοῦ Δανιὴλ γιὰ τὸ «βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως» [7], τὸ ὁποῖο θὰ σταθεῖ «ἐν τόπῳ ἁγίῳ» [8].

β. Ὁ προφήτης Δανιὴλ, στὸν ὁποῖο ἀναφέρθηκε πιὸ πάνω ὁ Χριστός, ἔζησε περίπου 600 χρόνια πρὸ Χριστοῦ. Εἶχε ὁρισμένες «ὁράσεις», δηλ. «ἀποκαλύψεις» ἀπὸ τὸ Θεό, γιὰ ὁρισμένα γεγονότα, ποὺ θὰ συνέβαιναν στὸ μέλλον. Μεταξύ τῶν «ὁράσεων» αὐτῶν εἶναι καὶ ἡ βεβήλωση τοῦ Ναοῦ τοῦ Σολομώντα καὶ ἡ ἐρήμωση τῆς Ἰουδαίας. Αὐτὰ ὅμως εἶναι προτύπωση τῶν «ἔσχατων ἡμερῶν» [9]. Στὴν περίοδο αὐτὴ κάποιος δυνατὸς καὶ ὀνομαστός θὰ ἐπιτεθεῖ σὲ κάθε θεία καὶ ἀνθρώπινη δύναμη. Θὰ λέει πολὺ βλάσφημα λόγια κατὰ τοῦ Θεοῦ. Θὰ ἐμποδίσει δὲ νὰ προσφέρεται ἡ θυσία στὸ θυσιαστήριο τοῦ ναοῦ, τὰ δὲ Ἱεροσόλυμα θὰ ἐρημώσουν. Αἰτία ποὺ θὰ συμβεῖ αὐτό εἶναι οἱ ἁμαρτίες τῶν θυσιαζόντων. Προφανῶς ἐννοεῖ τὶς ἁμαρτίες κλήρου καὶ λαοῦ [10]. Σʼ αὐτὸ τὸ «βδέλυγμα ἐρημώσεως» ἀναφέρθηκε ὁ Χριστός, ὅπως εἴπαμε πιὸ πάνω. Οἱ προφητικὲς ὁράσεις τοῦ Δανιὴλ ἔχουν ἐπαληθευθεῖ ἱστορικὰ μὲ καταπληκτικὴ ἀκρίβεια [11].

γ. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὶς δύο ἐπιστολὲς του ἀναφέρεται στὶς «ἔσχατες ἡμέρες». Γράφει στὸν Τιμόθεο ὅτι στοὺς τελευταίους καιροὺς θὰ ἀποστατήσουν πολλοὶ ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη! Θὰ προσέχουν σὲ διδασκαλίες ἀνθρώπων, ποὺ θὰ κατέχονται εἴτε ἀπὸ πνεύματα πλάνης εἴτε θὰ ἐμπνέονται ἀπὸ δαιμόνια. Θὰ προσέχουν σὲ ἀνθρώπους, ποὺ ψευδολογοῦν μὲ ὑποκρισία καὶ ἔχουν ἀναίσθητη τὴ συνείδησή τους [12]. Σʼ ἄλλη ἐπιστολή του στὸν Τιμόθεο συμπληρώνει ὅτι στὶς ἔσχατες μέρες θὰ ἔλθουν καιροὶ χαλεποί! Τότε οἱ ἄνθρωποι, λέει, θὰ εἶναι φίλαυτοι, φιλάργυροι, ἀλαζόνες, ὑπερήφανοι, βλάσφημοι, ἀπειθεῖς στοὺς γονεῖς τους, ἀχάριστοι, ἀσεβεῖς, χωρὶς ἱερὸ καὶ ὅσιο. Θὰ στεροῦνται ἀκόμα καὶ αὐτὴ τὴ φυσικὴ στοργή. Θὰ εἶναι ἀδιάλλακτοι, διαβολεῖς, ἀκρατεῖς στὶς ἐπιθυμίες τους, σκληροὶ καὶ ἀνήμεροι, ἐχθροὶ κάθε ἀγαθοῦ. Θὰ εἶναι προδότες, αὐθάδεις, φουσκωμένοι ἀπὸ ὑπερηφάνεια καὶ ἐγωισμό. Θὰ ἀγαποῦν τὶς ἡδονὲς κιʼ ὄχι τὸ Θεό. Θὰ εἶναι μὲ τὸ ἐξωτερικὸ σχῆμα τῆς εὐσέβειας μόνο, θὰ ἔχουν ἀρνηθεῖ ὅμως τὴ δύναμή της. Αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους συνιστᾶ στοὺς πιστοὺς νὰ τοὺς ἀποφεύγουν [13]. Τέλος, στοὺς Θεσσαλονικεῖς γράφει ὅτι ἡ «ἡμέρα Κυρίου», δηλ. ἡ «Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ», δὲν θὰ ἔλθει, ἐὰν δὲν ἔλθει πρῶτα ἡ «ἀποστασία» καὶ ὁ ἀντίχριστος, ὁ ὁποῖος θὰ ἐξαπατήσει ὅσους δὲν θὰ ἐγκολπωθοῦν τὴν ἀλήθεια, γιὰ νὰ σωθοῦν. Ὁ Θεὸς θὰ παραχωρήσει αὐτοὶ νὰ πλανηθοῦν καὶ ἔτσι νὰ κατακριθοῦν, ὅσοι δὲν πίστευαν στὴν ἀλήθεια [14].

δ. Τέλος, ἡ Ἀποκάλυψη τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη περιγράφει πολὺ παραστατικὰ τὶς ἔσχατες μέρες. Θὰ σημειώσουμε ἐδῶ ἐλάχιστα γιὰ τὸν ἀντίχριστο καὶ τὸν ψευδοπροφήτη [15]. Ὁ ἀντίχριστος θὰ ἔχει ὅλη τὴ δύναμη τοῦ σατανᾶ. Θὰ συνενώσει ὑπὸ τὴν ἐξουσία καὶ κυριαρχία του ὅλη τὴν ἀνθρωπότητα, ὡς Παγκόσμιος Κυβερνήτης. Θὰ ἐξαπολύσει διωγμὸ ἐναντίον ὅσων πιστῶν, δὲν θὰ δεχθοῦν τὸ «σφράγισμα» καὶ τὴ λατρεία του ὡς θεοῦ. Μόνο λίγοι πιστοὶ δὲν θὰ τὸν προσκυνήσουν καὶ δὲν θὰ λάβουν τὸ «χάραγμά» του. Αὐτοὶ θὰ εἶναι ὅσοι ἔχουν καὶ διατηροῦν τὴ σφραγίδα τοῦ Χριστοῦ, δηλ. τὴ σωστικὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἔλαβαν μὲ τὸ ἅγιο βάπτισμα καὶ τὸ χρίσμα τους. Ὁ ψευδοπροφήτης θὰ εἶναι ἐκκλησιαστικὸς ἡγέτης. Θὰ παρουσιάζει δῆθεν θαύματα καὶ θὰ παρακινεῖ τοὺς πιστοὺς νὰ λατρεύουν τὸν ἀντίχριστο ὡς Θεό! Ἔτσι θὰ πλανᾶ τοὺς πιστούς.

3. Ἡ ἀποστασία ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ ὀρθὴ ζωὴ

α. Πρὸ τῆς «συντελείας τῶν αἰώνων» θὰ ὑπάρξει μιὰ ξεχωριστὴ περίοδος, ποὺ θὰ σηματοδοτεῖ τὸ τέλος τοῦ κόσμου. Ἡ περίοδος αὐτὴ περιγράφεται κυρίως στὴν «Ἀπο κάλυψη» τοῦ Ἰωάννη, ἀλλὰ καὶ σʼ ἄλλα βιβλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς, ὅπως στὸν προφήτη Δανιὴλ [16], στὰ Εὐαγγέλια τοῦ Ματθαίου, Μάρκου καὶ Λουκᾶ [17], στὶς ἐπιστολὲς τοῦ Ἀπ. Παύλου[18], τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη [19] κτλ. Ἡ ἐποχὴ τῶν «ἔσχατων ἡμερῶν» θὰ διαφέρει πολὺ ἀπὸ τὴν μέχρι τότε ἐποχή. Στήν προηγούμενη τῶν «ἔσχατων ἡμερῶν» ἐποχὴ ἡ πίστη τῶν ἀνθρώπων στὸ Χριστὸ κατὰ κανόνα εἶναι ἐλεύθερη. Ἡ δεύτερη περίοδος, ἡ ὁποία περιλαμβάνει τίς «ἔσχατες ἡμέρες» τῆς ἀνθρωπότητας, ἡ πίστη στὸ Χριστὸ θὰ εἶναι ὑπὸ σκληρὸ διωγμό. Γιʼ αὐτὸ ὁ Ἀπ. Παῦλος χαρακτηρίζει τὶς μέρες αὐτές «χαλεπές». Σʼ αὐτὲς τὶς μέρες ὁ διάβολος θὰ «λυθεῖ»! Ἡ Ἀποκάλυψη λέει «λυθήσεται ὁ σατανᾶς ἐκ τῆς φυλακῆς αὐτοῦ καὶ ἐξελεύσεται πλανῆσαι τὰ ἔθνη..» [20]. Ἡ νέα αὐτὴ ἐποχὴ θὰ κυριαρχεῖται ὁλοκληρωτικά ὄχι μόνο ἀπὸ τὶς δυνάμεις τοῦ σατανᾶ ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὰ ὄργανά του, ποὺ εἶναι ὁ «ἀντίχριστος» καὶ ὁ «ψευδοπροφήτης». Ὁ ἀντίχριστος θὰ λαλεῖ λόγια βλάσφημα ἐναντίον τοῦ Θεοῦ [21]. Θὰ ἐπιβάλει μὲ τὴ βία τὴ λατρεία τοῦ ἑαυτοῦ του ὡς Θεοῦ. Θὰ διακόψει τὴ λατρεία τοῦ Χριστοῦ ὡς ἀληθινοῦ Θεοῦ, σταματώντας τὴν προσφορὰ τῆς θυσίας! Αὐτὸ εἶναι τὸ «βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως»! Ὁ ψευδοπροφήτης θὰ προκαλέσει τὴν ἀποστασία τῶν πιστῶν ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ τὴν ὀρθὴ ζωή, δηλ. ἀπὸ τὴν εὐσέβεια. Θὰ παρακινεῖ στὴν πλάνη τοὺς πιστούς. Θὰ τοὺς παρασύρει νὰ λατρεύουν τὸν ἀντίχριστο ὡς Θεό! Θὰ πλανηθοῦν πολλοί. Θὰ κινδυνεύσουν ἀκόμα καὶ οἱ ἐκλεκτοί. Θὰ γλιτώσουν λίγοι, ὅσοι θὰ ἔχουν τὴν «σφραγίδα τοῦ ἁγίου Πνεύματος». Αὐτοὶ εἶναι ὅσοι θὰ ἔχουν λάβει τὴ σωστικὴ χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μὲ τὸ ἅγιο βάπτισμα καὶ θὰ τὴ διατηροῦν μὲ τὴν ἄσκηση καὶ τὴ μυστηριακὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας.

β. Πρέπει νὰ σταθοῦμε λίγο σʼ αὐτὰ τὰ προφητευόμενα γεγονότα. Ὅλες αὐτὲς οἱ προρρήσεις τοῦ Χριστοῦ, οἱ ὁράσεις τοῦ Δανιήλ, καὶ οἱ ἀποκαλύψεις τοῦ Ἀπ. Παύλου καὶ τοῦ Εὐαγγελιστῆ Ἰωάννη, ὅλα τά προφητευμένα αὐτὰ γεγονότα τῆς Ἁγίας Γραφῆς γιὰ τὶς «ἔσχατες μέρες», ἔχουν διπλὴ διάσταση. Ἡ πρώτη διάστασή τους εἶναι ἡ ἱστορική, δηλ. τὰ γεγονότα αὐτὰ ἔχουν ἤδη ἐπαληθευτεῖ μέσα στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας. Ἡ δεύτερη εἶναι ἡ ἐσχατολογική, δηλ. τὰ προφητευμένα αὐτὰ γεγονότα, ποὺ ἐπαληθεύτηκαν, προτυπώνουν ὅσα θὰ συμβοῦν στὶς ἔσχατες μέρες. Ὅταν ὁ Ἀπ. Παῦλος λέει ὅτι ὁ ἀντίχριστος θὰ καθίσει ὡς θεὸς στὸ ναὸ τοῦ Θεοῦ, ποιὸ ναὸ ἐννοεῖ; Εἶναι σαφὲς ὅτι ἐννοεῖ τὸ ναὸ τοῦ Σολομώντα, ὅπως δέχονται πολλοὶ ἅγιοι Πατέρες (Δαμασκηνὸς [22] κ.ἄ.). Τὸ γεγονὸς ὅμως αὐτὸ εἶναι καὶ προτύπωση, γιὰ τὸ τί θὰ συμβεῖ στὶς ἔσχατες μέρες, ποὺ ὁ ἀντίχριστος θὰ καθίσει στὶς ὀρθόδοξες ἐκκλησίες. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τό λέει ξεκάθαρα, ὅτι θὰ βεβηλωθεῖ ὄχι μόνο τό θυσιαστήριο τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομώντα, ἀλλὰ καὶ τῶν Ἐκκλησιῶν [23]. Ὅταν ὁ προφήτης Δανιὴλ μιλάει γιὰ «θυσία», ἐννοεῖ προφανῶς τὴν θυσία, ποὺ προσφερόταν στὴν ἐποχὴ πρὸ Χριστοῦ στὸ ναὸ τοῦ Σολομώντα. Στὶς ἔσχατες μέρες ὅμως δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι ἴδια αὐτὴ ἡ θυσία. Εἶναι ἡ θυσία τοῦ Χριστοῦ, ποὺ τελεῖται πλέον στὶς ἐκκλησίες ἀπὸ τοὺς κληρικούς. Ἡ θυσία ὅμως αὐτή, ποὺ τελεῖται ἀπὸ τοὺς κληρικούς, θὰ διακοπεῖ. Ὁ Δανιὴλ διευκρινίζει ὅτι ἡ θυσία θὰ διακοπεῖ ἐξ αἰτίας τῶν ἁμαρτιῶν τῶν θυσιαζόντων, μὲ τὴ βίαιη παρέμβαση τοῦ ἀντίχριστου, ὁ ὁποῖος θὰ τὴν ἀντικαταστήσει ἀπὸ τὴν δική του λατρεία. Αὐτὸ ἐννοεῖ καὶ ὁ Χριστός, ὅταν μιλώντας γιὰ τὸ «βδέλυγμα ἐρημώσεως» λέει τὴ φράση «ἑστώς ἐν τόπῳ ἁγίῳ» [24]. Ὁ ἅγιος «τόπος» στὶς ἔσχατες μέρες εἶναι ἡ Ἐκκλησία, στὴν ὁποία τελεῖται ἡ «θυσία τοῦ Χριστοῦ». Εἶναι ὁ «Νέος Ἰσραὴλ [25]», δηλ. οἱ χριστιανοί, ποὺ «βλέπουν τὸ Θεό». Ὅμως, τὴ διακοπὴ τῆς «θυσίας τοῦ Χριστοῦ» ἴσως θὰ πρέπει νὰ τὴ δοῦμε καὶ ἀπὸ μιὰ ἄλλη σκοπιά. Προτοῦ ὁ ἀντίχριστος χρησιμοποιήσει βίαια μέτρα γιὰ τὴ διακοπή της στὶς ἔσχατες μέρες, θὰ παύσει ἡ θυσία νὰ εἶναι «εὐπρόσδεκτη» στὸ Θεό, ἐξ αἰτίας τῶν ἁμαρτιῶν τῶν θυσιαζόντων [26]! Ποιὲς μπορεῖ νὰ εἶναι αὐτὲς οἱ ἁμαρτίες τῶν θυσιαζόντων; Θὰ μπορούσαμε νʼ ἀναφέρουμε μερικές: Ὅταν θυσιάζουν τὸν «ἀμνὸ» τοῦ Θεοῦ «κληρικοὶ», ποὺ ἀνήκουν σὲ αἱρετικές ἢ σχισματικὲς κοινότητες λεγομένων χριστιανῶν. Αὐτοί, ἐπειδὴ δὲν ἔχουν τὴν χάρη τῆς ἱερωσύνης, δὲν προσφέρουν τὴν ἀναίμακτη «θυσία». Διακόπτεται ἔτσι ἡ «θυσία τοῦ Χριστοῦ». Ὅταν θυσιάζουν ἐπίσης τὸν «ἀμνὸ» τοῦ Θεοῦ «κληρικοὶ» καθηρημένοι ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ἢ καὶ «αὐτοχειροτόνητοι». Οὔτε αὐτοὶ προσφέρουν τὴν «θυσία» τοῦ Χριστοῦ. Κιʼ αὐτοὶ δὲν ἔχουν ἱερωσύνη. Διακόπτεται πάλι ἡ πραγματικὴ «θυσία τοῦ Χριστοῦ». Ὅταν θυσιάζουν ἀκόμα τὸν «ἀμνὸ» τοῦ Θεοῦ κληρικοί, ποὺ οἱ ἴδιοι ἔχουν αἱρετικὰ φρονήματα ἢ εἶναι «ἀνάξιοι» νὰ τελοῦν τὴ θεία μυσταγωγία. Ἡ «θυσία» αὐτὴ, ποὺ προσφέρουν τὰ ἄτομα αὐτά, δὲν εἶναι «εὐπρόσδεκτη» στὸ Θεό. Οἱ πιστοί, ποὺ γνωρίζουν τὰ φρονήματα τῶν κληρικῶν αὐτῶν ἢ τὴν ἐγνωσμένη «ἀναξιότητά» τους, πρέπει νὰ τοὺς ἀποφεύγουν. Ἡ θεία κοινωνία στὸν «ἀνάξιο» γίνεται «εἰς κατάκριμα»[27], δηλ. εἶναι καταδίκη του. Ὁ Θεὸς εἶναι «πῦρ καταναλίσκον» [28], ποὺ κατακαίει τὸν «ἀνάξιο» κληρικὸ, ποὺ θὰ τολμήσει νὰ ἱερουργήσει τὰ μυστήριά Του. Προτοῦ, λοιπόν, ὁ ἀντίχριστος μὲ βίαια μέτρα διακόψει τὴν τέλεση τῆς «θυσίας τοῦ Χριστοῦ», ἐξ αἰτίας τῶν ἁμαρτιῶν τῶν θυσιαζόντων, θὰ πάψει αὐτή, τουλάχιστον σʼ ὁρισμένες περιπτώσεις, νὰ εἶναι «εὐπρόσδεκτη» στὸ Θεό! Αὐτὸ εἶναι μία διακοπή της.

γ. Μετὰ τὸ «βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως» τί θὰ συμβεῖ; Τὴν ἀπάντηση τὴ δίνει ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. «Τότε, λέει, οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν ἐπὶ τὰ ὄρη» [29]! Ὁ «Νέος Ἰσραὴλ» εἶναι οἱ χριστιανοί. Καὶ ἡ «Νέα Ἰουδαία» εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Τότε πρέπει οἱ χριστιανοί, ποὺ δὲν θὰ πλανηθοῦν ἀπὸ τὸν «ψευδοπροφήτη», ὅσοι δηλ. δὲν θὰ ὑποκύψουν στὸ σφράγισμα τοῦ ἀντίχριστου, ἐπειδὴ θὰ ἔχουν τὴ «σφραγίδα» τοῦ Χριστοῦ, δηλ. τὴ θεοποιὸ χάρη τοῦ ἁγίου Πνεύματος, νὰ φύγουν «ἐπὶ τὰ ὄρη»! Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης στὴν «Ἀποκάλυψή» του μιλάει γιὰ μιὰ «γυναίκα», ποὺ εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ἡ «γυναίκα» αὐτή, δηλ. ἡ Ἐκκλησία, τὴν ἐποχὴ τοῦ ἀντίχριστου ἔφυγε στήν «ἔρημον, ὅπου ἔχει ἐκεῖ τόπον ἡτοιμασμένον ἀπὸ τοῦ Θεοῦ, ἵνα ἐκεῖ τρέφωσιν αὐτὴν» [30]. Τὴ φυγὴ αὐτὴ στὴν ἔρημο, προεικόνισε ἡ φυγὴ τοῦ Παλαιοῦ Ἰσραὴλ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ ἡ παραπλάνησή του ἐπὶ σαράντα χρόνια στὴν ἔρημο τοῦ Σινᾶ. Ἐκεῖ ὁ Θεὸς ἔτρεφε τὸ λαό του μὲ τὸ οὐράνιο «μάννα», ποὺ εἶναι σύμβολο τῆς «νοερᾶς προσευχῆς» [31]. Ἐκεῖ «ἔπινον ἐκ πνευματικῆς ἀκολουθούσης πέτρας, ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστὸς» [32]. Ὁδηγοῦνταν ἀπὸ τὴ φωτεινὴ νεφέλη, ποὺ ἦταν ὁ Χριστὸς [33]. Οἱ χριστιανοὶ ἤδη ἀπὸ τὸν 3^ο αἰώνα, ὅταν εἶδαν τὰ πρῶτα σημάδια ἐκκοσμίκευσης στὴν Ἐκκλησία, ἔφυγαν στὴν ἔρημο, ὡς ἀναχωρητές, ποὺ ἀποτέλεσαν τὴ μήτρα τοῦ μοναχισμοῦ. Ἐκεῖ βρῆκε καταφύγιο ἡ ἀσκητικὴ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Ἆραγε, γιὰ μιὰ φορὰ ἀκόμα ἡ ἔρημος θὰ καταστεῖ στοὺς «ἔσχατους καιροὺς» τὸ καταφύγιο, ὅσων θὰ θέλουν νὰ σωθοῦν;

(2ον.–Τελευταῖον)

4. Ἡ ἐποχὴ μας εἶναι «προδρομική τοῦ ἀντίχριστου»

α. Δὲν ἔχουμε καμιὰ ἀπόδειξη ὅτι φανερώθηκε ἀκόμη ὁ σατανικὸς αὐτὸς ἄνθρωπος. Δὲν φαίνεται νὰ ἔχει ἔλθει ἀκόμα οὔτε ὁ «ψευδοπροφήτης». Ὁ ἐρχομὸς τοῦ «ψευδοπροφήτη» προϋποθέτει τὸν ἐρχομὸ τοῦ ἀντίχριστου [34]. Εἶναι ὅμως, τουλάχιστον ἐποχὴ τοῦ «δράκοντα», δηλ τοῦ σατανᾶ! Σʼ αὐτὴ τὴν περίοδο ἔχει ἐπιτραπεῖ στὸ σατανᾶ νὰ ἐνεργεῖ κατὰ τοῦ ἀνθρώπου μὲ ὅλη του τὴ δύναμη ὅλα τά κακά. Αὐτὸ σημαίνει ὅτι ἡ ἐποχὴ μας εἶναι τουλάχιστον ἐποχὴ «προδρομική τοῦ ἀντίχριστου»!

β. Μπορεῖ νὰ γεννηθεῖ εὔλογα μιὰ ἀπορία. Ἐφόσον ζοῦμε σὲ ἐποχὴ «προδρομική τοῦ ἀντίχριστου», πού σημαίνει ὅτι δὲν ἐμφανίστηκε ἀκόμα οὔτε ὁ ἀντίχριστος, οὔτε ὁ «ψευδοπροφήτης», τότε πῶς κινδυνεύουμε νὰ πλανηθοῦμε; Πράγματι δὲν ἦλθε ἀκόμα, ὅπως φαίνεται, ὁ ἀντίχριστος. Ὅμως εἶναι σὰν νὰ ἦλθε. Γιατί τὸ ἔργο, ποὺ πρόκειται νὰ ἐπιτελέσει ὁ ἀντίχριστος, ὅταν θὰ ἔρθει, ἤδη ἐπιτελεῖται στὶς μέρες μας ἀπὸ ἄλλα ὄργανά του, ποὺ εἶναι καὶ αὐτοὶ ἀντίχριστοι. Τί γραφικὲς μαρτυρίες ἔχουμε γιʼ αὐτὰ πού λέμε; Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης λέει ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἔρχεται, ἀλλὰ καὶ ἦλθε [35]! Ὁ ἀπόστολος Παῦλος λέει ὅτι μέχρι νὰ ἔρθει ἡ ἐποχὴ τῆς γενικῆς καὶ μεγάλης ἀποστασίας τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ τοῦ ἀντίχριστου «ἐνεργεῖται ἤδη τὸ μυστήριον τῆς ἀνομίας» [36]. Ὅταν ὁ ἀπ. Παῦλος μιλάει γιὰ «μυστήριο ἀνομίας», ἐννοεῖ σαφῶς ὅλα ὅσα θὰ συμβοῦν στὴν ἀνθρωπότητα ἀπὸ τὸν ἀντίχριστο, τὸν ὁποῖο ἡ Ἁγία Γραφὴ ὀνομάζει «ἄνομο» [37]. «Μυστήριο ἀνομίας» εἶναι, λοιπόν, τὸ ἔργο, ποὺ θὰ ἐνεργήσει ὁ ἀντίχριστος. Τὸ ἔργο αὐτό ἐνεργεῖται ἤδη καὶ στὶς μέρες μας, κατὰ τὸν ἀπόστολο Παῦλο! Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν βρίσκονταν σὲ περιοδεία στὴν Μικρὰ Ἀσία, σὲ συγκέντρωση τῶν πρεσβυτέρων τῆς Ἐφέσου τοὺς συμβούλευσε νὰ προσέξουν. Μετὰ τὴν ἀναχώρησή του ἀπὸ ἐκεῖ, τοὺς εἶπε, θὰ εἰσέλθουν διάφοροι πλάνοι καὶ ψευδοδιδάσκαλοι σὰν ἄγριοι λύκοι, γιὰ νὰ κατασπαράξουν τὸ ποίμνιο. Τὰ ἄτομα αὐτά θὰ προέλθουν ἀπὸ τὴν ἴδια τὴν Ἐκκλησία καὶ θὰ διδάσκουν διδασκαλίες, ποὺ θὰ διαστρέφουν τὴν ἀλήθεια, γιὰ νὰ ἀποσποῦν τοὺς πιστοὺς ἀπὸ τὴν ὀρθὴ Πίστη [38]. Αὐτὸν τὸ κίνδυνο διατρέχουν πάντοτε οἱ πιστοί. Ἰδιαίτερα δὲ ὅσο πλησιάζουμε στὴ συντέλεια τοῦ κόσμου, ποὺ εἶναι οἱ κατʼ ἐξοχὴν ἔσχατες μέρες.

γ. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης κάνει μιὰ διάκριση μεταξὺ ἀντίχριστου καὶ ἀντίχριστων. Οἱ τελευταῖοι, ποὺ ὀνομάζονται καὶ «ψευδόχριστοι», θὰ ἐκτελοῦν τὸ ἔργο τοῦ ἀντίχριστου, προτοῦ ἀκόμα ἐμφανιστεῖ αὐτός. Λέει ὁ Εὐαγγελιστής: «Παιδία, ἐσχάτη ὥρα ἐστι, καὶ καθὼς ἠκούσατε ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἔρχεται, καὶ νῦν ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν, ὅθεν γινώσκομεν ὅτι ἐσχάτη ὥρα ἐστὶ» [39]! Μαζὶ ὅμως μὲ τοὺς «ἀντίχριστους» ἢ «ψευδόχριστους», ποὺ θὰ ἐμφανισθοῦν στὶς ἔσχατες μέρες, θὰ ἐμφανισθοῦν καὶ πολλοὶ «ψευδοπροφῆτες».Ὁ Κύριος εἶπε: «πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐγερθήσονται καὶ πλανήσουσι πολλοὺς» [40]. Καὶ πιὸ κάτω: «ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσι σημεῖα μεγάλα καὶ τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτοὺς» [41]. Στὶς μέρες πρὸ τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ ἀντίχριστου ἐνεργεῖται «τὸ μυστήριο τῆς ἀνομίας» ἀπὸ τοὺς ἄλλους ἀντίχριστους καὶ ψευδοπροφῆτες. Ὅλοι αὐτοὶ ἐργάζονται, γιὰ νὰ πλανήσουν τοὺς πιστούς, ἀκόμα καὶ τοὺς ἐκλεκτούς. Θέλουν νὰ τοὺς ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὴν ὀρθὴ πίστη, προλειαίνοντας ἔτσι τὸ δρόμο γιὰ τὴν ἔλευση τοῦ ἀντίχριστου. Ἐργάζονται ἀπὸ τώρα γιὰ τὸ «βδέλυγμα ἐρημώσεως», ποὺ ἀποκάλυψε ὁ προφήτης Δανιήλ.

δ. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης λέει ἀκόμα ὅτι ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἀντίχριστοι προέρχονται ἀπὸ μᾶς τοὺς χριστιανούς, ἀλλὰ δὲν ἦταν στὴν πραγματικότητα δικοί μας. Ἂν ἦταν δικοί μας, θὰ εἶχαν μείνει στὴν Ἐκκλησία καὶ δὲν θὰ εἶχαν φύγει. «Ἐξ ἡμῶν ἐξῆλθον, λέει, ἀλλʼ οὐκ ἦσαν ἐξ ἡμῶν. Εἰ γὰρ ἦσαν ἐξ ἡμῶν, μεμενήκεισαν ἂν μεθʼ ἡμῶν, ἀλλʼ ἵνα φανερωθῆ ὅτι οὐκ εἰσὶ πάντες ἐξ ἡμῶν» [42]. Ποιοὶ εἶναι αὐτοί, πού ἦταν κάποτε μαζί μας, ἀλλὰ φύγανε ἀπʼ τὴν Ἐκκλησία κιʼ ἐκτελοῦν ὡς ἀντίχριστοι τὸ ἔργο τοῦ ἀντίχριστου; Εἶναι οἱ διάφοροι αἱρετικοί, ποὺ μὲ τὶς διάφορες ὁμάδες τους πολεμοῦν τὴν Ὀρθὴ Πίστη κιʼ ἀγωνίζονται νὰ παραπλανήσουν τοὺς πιστούς.

5. Ἡ πλάνη μέθοδος τοῦ διαβόλου

α. Ὁ Θεὸς ἔπλασε τὸν ἄνθρωπο «κατʼ εἰκόνα καὶ ὁμοίωσή» Του. Tό «ἐμφύσημα» τοῦ Θεοῦ, τὸν πλημμύρισε ἀπὸ τὴ θεοποιὸ χάρη Του. Τὸν τοποθέτησε στὸν Παράδεισο. Ἐκεῖ ἔβλεπε καὶ μιλοῦσε μὲ τὸ Θεὸ ὡς φίλος πρὸς φίλο. Προορισμός τους νὰ γίνουν «κατὰ χάριν» θεοί. Ἀπʼ τὸν Παράδεισο ἔβγαλε τοὺς Πρωτόπλαστους ὁ διάβολος. Τοὺς παραπλάνησε. Τοὺς εἶπε νὰ φᾶνε τὸν ἀπαγορευμένο καρπό, γιὰ νὰ γίνουν κι αὐτοὶ θεοί. Ἡ παραπλάνηση τοῦ διαβόλου ὑπῆρχε στὸ σημεῖο, ποὺ ἀναφερόταν στὸν τρόπο, ποὺ μποροῦσαν οἱ Πρωτόπλαστοι νὰ γίνουν θεοί. Δὲν ἀρνήθηκε ὁ διάβολος ὅσα εἶπε ὁ Θεὸς στοὺς Πρωτόπλαστους, ὅπως τὸ ὅτι πρέπει νὰ γίνουν θεοί. Μόνο ἕνα σημεῖο ἀρνήθηκε. Αὐτὸ ἦταν ὁ τρόπος, ποὺ θὰ πετύχαιναν τὴ θεοποίησή τους. Ὁ δρόμος, ποὺ ὁ Θεὸς ἔδειξε στοὺς Πρωτόπλαστους, γιὰ νὰ γίνουν «ὅμοιοί» Του ἀπὸ τὴν ἀνθρώπινη πλευρά, ἦταν ἡ ἄσκηση. Συνίστατο στὴν ἐντολὴ τῆς νηστείας. Ἡ ἀπαγόρευση ἀπὸ τὸ Θεὸ στὸν Ἀδὰμ καὶ τὴν Εὔα νὰ φᾶνε τὸν ἀπαγορευμένο καρπό αὐτὸ τὸ σκοπὸ ἐξυπηρετοῦσε. Ἔτσι ὁ διάβολος τοὺς παραπλάνησε, λέγοντάς τους νὰ παραβοῦν τὴν ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ γίνουν θεοί. Οἱ Πρωτόπλαστοι, ἄπειροι ἀπὸ παγίδες τοῦ διαβόλου, ἐξαπατήθηκαν. Κιʼ ἔχασαν τὸν Παράδεισο. Σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ ἐπάνοδός τους στὸν Παράδεισο, στὴν κατάσταση δηλ. νὰ βλέπουν τὸ Θεὸ καὶ νὰ συνομιλοῦν μαζί Του ὡς φίλοι πρὸς φίλο. Ἡ παρακοὴ τοῦ Ἀδὰμ καὶ τῆς Εὔας ἔγινε αἰτία νὰ εἰσέλθει ἡ ἁ μαρτία στὴν ἀνθρωπότητα. Μὲ τὴν ἁμαρτία αὐτὴ τῆς παρακοῆς τῶν Πρωτόπλαστων εἰσῆλθε καὶ ὁ θάνατος στὸν κόσμο. Ὁ Θεὸς δὲν δημιούργησε τὸν θάνατο. Ὁ θάνατος εἶναι συνέπεια τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος. Τὸ θάνατο στὶς δύο μορφές του, τὸν πνευματικὸ θάνατο, δηλ. τὸ χωρισμὸ τῆς ψυχῆς τοῦ ἀνθρώπου ἀπὸ τὸν Θεό, καὶ τὸ σωματικό, δηλ. τό χωρισμὸ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸ σῶμα κατάργησε ὁ Χριστὸς μὲ τὸ σταυρικὸ θάνατό Του καὶ τὴν Ἀνάστασή Του. Οἱ συνέπειες τῆς θεοκατάρατης αὐτῆς παρακοῆς τῶν Πρωτοπλάστων [43] καταργοῦνται σὲ κάθε πιστό, πού συσταυρώνεται [44], συνθάπτεται καὶ συνανασταίνεται [45] μὲ τὸ Χριστό. Τότε μόνο ὁ πιστὸς σώζεται. Γιʼ αὐτὸ λέγει ἡ Γραφή: «μακάριος καὶ ἅγιος ὁ ἔχων μέρος ἐν τῇ ἀναστάσει τῇ πρώτῃ. Ἐπὶ τούτων ὁ δεύτερος θάνατος οὐκ ἔχει ἐξουσίαν, ἀλλʼ ἔσονται ἱερεῖς τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Χριστοῦ, καὶ βασιλεύσουσι μετʼ αὐτοῦ χίλια ἔτη» [46].

β. Ἡ πλάνη ἀπομακρύνει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὴ σωτηρία. Γιὰ τὸν κίνδυνο αὐτὸ προειδοποιεῖ ἡ Ἁγία Γραφή, ἡ ὁποία λέει: «βλέπετε μὴ τὶς ὑμᾶς πλανήσῃ» [47]. Ὁ Ἀπ. Παῦλος συνδέει τὴν πλάνη μὲ τοὺς ἀνθρώπους ἐκείνους, ποὺ θʼ ἀπολεσθοῦν. Αὐτοὶ εἶναι ὅσοι δὲν δέχτηκαν νʼ ἀγαπήσουν καὶ νὰ ἐγκολπωθοῦν τὴν ἀλήθεια, γιὰ νὰ σωθοῦν. Σʼ αὐτοὺς παραχωρεῖ ὁ Θεὸς νὰ ἔρθει «ἐνέργεια πλάνης». Αὐτὴ ἡ ἐνέργεια θὰ τοὺς σπρώχνει στὴν πλάνη, νὰ πιστεύουν στὰ ψεύδη. Ἔτσι θὰ φτάσουν νὰ κατακριθοῦν [48]. Θά πλανηθοῦν ὅσοι στεροῦνται τῆς σωστικῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶναι ἡ σφραγίδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Τὴ σφραγίδα αὐτὴ παίρνει ὁ πιστὸς στὸ βάπτισμά του καὶ πρέπει νὰ διατηρεῖ σʼ ὁλόκληρη τὴ μετέπειτα ζωὴ του [49]. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης στὴν Α΄ Καθολικὴ Ἐπιστολὴ του λέει, ὅτι οἱ πιστοὶ ἔχουν τὸ χρίσμα, δηλ. ἔχουν καὶ διατηροῦν μέσα τους τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ὅποιος ἔχει μέσα του τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, αὐτὸ τοῦ διδάσκει τὴν ἀλήθεια [50]. Γιʼ αὐτὸ οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ δὲν πλανῶνται.

6. Ἡ Ἁγία Γραφὴ ἀποκαλύπτει ὅσους πλανοῦν τὸν κόσμο

α. Πρῶτος εἶναι ὁ διάβολος, «ὁ πλανῶν τὴν οἰκουμένην» [51]. Μὲ ποιὸ τρόπο ὁ διάβολος πλανᾶ τὴν Οἰκουμένη; Μὲ τὴν παραποίηση τῆς ἀλήθειας. Ὁ διάβολος «ἐν τῇ ἀληθεία οὐχ ἕστηκεν, ὅτι οὐκ ἔστι ἀλήθειᾳ ἐν αὐτῷ. Ὅταν λαλεῖ τὸ ψεῦδος, ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστι καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ» [52]. Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἐνσάρκωση τῆς ἀλήθειας, ὅπως εἶπε ὁ Ἴδιος: «Ἐγὼ εἰμὶ ἡ ὁδὸς καὶ ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωὴ» [53]. Ὅ,τι λέει ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ὅλη ἡ παραδοθεῖσα πίστη [54] εἶναι ἡ ἀλήθεια. Ἡ ἀλήθεια αὐτὴ εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Πίστη. Αὐτὴ μόνο σώζει τὸν ἄνθρωπο. Ἡ ἀλλοίωση αὐτῆς τῆς ἀλήθειας εἶναι ἡ πλάνη, ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ἀπώλεια. Ἡ Ὀρθόδοξη πίστη ἀναφέρεται τόσο στὴν ὀρθὴ διδασκαλία, ὅσο καὶ στὴν ὀρθὴ ζωή. Οἱ ἅγιοι Πατέρες εἶναι ξεκάθαροι στὸ ζήτημα αὐτό. Δὲν μπορεῖ ἕνας πιστὸς νὰ εἶναι Ὀρθόδοξος, ἂν δὲν διαθέτει καὶ ὀρθὴ πίστη, ἀλλὰ καὶ ὀρθὴ ζωή. Ἂν στερεῖται ἕνα ἀπὸ τὰ δύο αὐτὰ στοιχεῖα, τότε δὲν διαθέτει καὶ τὸ ἄλλο. Ὅποιος δὲν ἔχει π.χ. τὴν ὀρθὴ πίστη, δὲν διαθέτει καὶ τὸ ὀρθὸ βίωμα. Καὶ ἀντίστροφα, ὅποιος δὲν διαθέτει ὀρθὴ ζωή, δὲν διαθέτει καὶ ὀρθὴ πίστη [55].

β. Δεύτερος εἶναι ὁ ψευδοπροφήτης, ποὺ θὰ φανερωθεῖ τὴν ἐποχὴ τοῦ ἀντίχριστου.

Ὁ ψευδοπροφήτης εἶναι ἐκκλησιαστικὸς ἡγέτης. Θὰ ἔλθει μαζὶ μὲ τὸν ἀντίχριστο καὶ θὰ πλανήσει πολλούς. Ὅπως θὰ δοῦμε πιὸ κάτω, θὰ κάνει «σημεῖα καὶ τέρατα», δηλ. ψευδοθαύματα, γιὰ νὰ ἐξαπατᾶ τοὺς ἀνθρώπους, νὰ λατρεύσουν τὸν ἀντίχριστο ὡς θεό! Καὶ θὰ παρασύρει πολλούς.

δ. Τρίτη ὁμάδα εἶναι οἱ ψευδοπροφῆτες.                                                                                                                 Οἱ ψευδοπροφῆτες ἐργάζονται στὴν πρὸ τοῦ ἀντίχριστου ἐποχή, ὅπως θὰ ἐργάζεται ὁ ψευδοπροφήτης τὴν ἐποχὴ τοῦ ἀντίχριστου. Θὰ εἶναι καὶ αὐτοὶ πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας, κυρίως ἐπίσκοποι, στερημένοι ὅμως τῆς χάριτος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος! Ἀπὸ ποῦ προκύπτει ἡ ταύτιση τῶν ἀναξίων ἐπισκόπων μὲ τοὺς ψευδοπροφῆτες; Οἱ «προφῆτες» στὸν Ἀπόστολο Παῦλο κατέχουν τὴν κορυφὴ τῆς κλίμακας τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας, μετὰ τοὺς ἀποστόλους [56]. Εἶναι κατʼ ἐξοχὴν τὰ θεούμενα μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἀρχαία Ἐκκλησία διάλεγε τοὺς ἐπισκόπους της ἀπὸ ὅσους εἶχαν φτάσει σὲ τέτοια κατάσταση θέωσης. Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης ἐξηγεῖ ὅτι οἱ προφῆτες εἶναι οἱ ἐπίσκοποι τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ εἶναι σὲ κατάσταση θέωσης [57]. Ἑπομένως, ἐφʼ ὅσον οἱ «προφῆτες» ἦταν οἱ θεούμενοι ἐπίσκοποι [58], ποὺ εἶχαν κάνει βίωμά τους τὴν «ὀρθὴ πίστη», κατʼ ἀντιδιαστολὴ «ψευδοπροφῆτες» εἶναι οἱ ἀνάξιοι ἐπίσκοποι, ποὺ προδίδουν τὴν ἀποστολή τους, «πλανῶντες καὶ πλανώμενοι», ποὺ δὲν διαθέτουν τὴν ὀρθὴ πίστη καὶ ζωή. Ὁ Ἀπ. Πέτρος ὁμιλεῖ καὶ γιὰ «ψευδοδιδασκάλους» [59], τοὺς ὁποίους προφανῶς ταυτίζει μὲ ὅλους τούς ἀνάξιους κληρικούς. Καὶ ἀπευθύνει ἐναντίον τους ἕνα δριμύτατο κατηγορῶ, ποὺ πρέπει καθημερινὰ νὰ ἔχει στὴ σκέψη του κάθε κληρικὸς τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτοί, γράφει μεταξὺ πολλῶν ἄλλων ὁ Ἀπ. Πέτρος, θὰ εἰσαγάγουν στοὺς πιστοὺς πλανεμένες διδασκαλίες. Αὐτὲς θὰ ὁδηγοῦν στὴν ἀπώλεια. Ἐπισημαίνει ἰδιαίτερα τὶς διδασκαλίες τους γιὰ ἠθικὲς παρεκτροπές. Θὰ ἐμπορεύονται τὸν πλαστὸ ζῆλο τους σὲ βάρος τῶν πιστῶν. Θὰ εἶναι ἀκάθαρτοι. Θὰ θεωροῦν ὡς ἀπόλαυση καὶ τρυφή τό νὰ παραπλανοῦν πολλοὺς μὲ τὶς ἀπάτες τους καὶ τὶς πλάνες τους, τὶς ὁποῖες διαδίδουν. Ἐγκατέλειψαν τὸν ἴσιο δρόμο καὶ πλανήθηκαν. Θὰ ἦταν καλύτερα γιʼ αὐτοὺς νὰ μὴ εἶχαν γνωρίσει ποτὲ τὸ δρόμο τῆς σωτηρίας, παρὰ ἀφοῦ τὸν γνώρισαν νὰ γυρίσουν πίσω στὴν ἁμαρτωλὴ ζωὴ τους [60]. Οἱ ψευδοδιδάσκαλοι μὲ τοὺς «ψευδοπροφῆτες» [61] θὰ κάνουν πάντα τό μεγαλύτερο κακὸ στὴν Ἐκκλησία, ἰδίως στὶς ἔσχατες μέρες. Θὰ πλανήσουν τὴ μεγαλύτερη μερίδα τῶν πιστῶν, ἐκτὸς ἀπὸ λίγους, ποὺ δὲν θὰ δεχθοῦν «τὸ σφράγισμα τοῦ ἀντίχριστου». Αὐτοὶ ὅμως οἱ πιστοὶ θὰ ὑποστοῦν φρικτοὺς διωγμούς. Ἀκόμα καὶ θάνατο!

δ. Ἡ παραπλάνηση τῶν πιστῶν διαρκεῖ σʼ ὅλο τό διάστημα τῆς ἱστορίας τῆς ἀνθρωπότητας.                     Ἤδη, εἴδαμε πιὸ πάνω τὴν παραπλάνηση τῶν Πρωτόπλαστων ἀπὸ τὸν διάβολο. Ἰδιαίτερα ὅμως ἐπικίνδυνη γιὰ τὸν ἄνθρωπο θὰ εἶναι ἡ ἐποχὴ τοῦ ἀντίχριστου, στὴ διάθεση τοῦ ὁποίου θὰ τεθεῖ ὅλη ἡ δύναμη τοῦ διαβόλου καὶ τοῦ ψευδοπροφήτη. Τὸ «μυστήριο τῆς ἀνομίας ἤδη ἐνεργεῖται» καὶ πρὶν τὴν ἔλευση τοῦ Ἀντίχριστου. Οἱ πιστοί, λοιπόν, διέτρεξαν ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῶν ἀποστόλων, καὶ διατρέχουν μέχρι τὴ συντέλεια τοῦ κόσμου, τὸν κίνδυνο νὰ παραπλανηθοῦν. Βρισκόμαστε, λοιπόν, σὲ ἔσχατες μέρες, χωρὶς νὰ ξέρουμε τὸ πόσο θὰ διαρκέσουν αὐτές, γιὰ νὰ ἔλθει τελικὰ ἡ «συντέλεια» τοῦ κόσμου. Αὐτὸ ὅμως, ποὺ ἔχει ἰδιαίτερη σημασία γιὰ τὸν κάθε Ὀρθόδοξο, δὲν εἶναι τὸ πότε θὰ γίνει ἡ «συντέλεια» τοῦ κόσμου καὶ θὰ ἔρθει ὁ Χριστὸς νὰ κρίνει τὸν κόσμο, ποὺ ἀσφαλῶς κάποτε θὰ ἔρθει. Ὁ θάνατος τοῦ κάθε ἀνθρώπου συνιστᾶ ἄλλωστε γιὰ τὸν καθένα στὴν οὐσία τὴ δική του μέλλουσα Κρίση. Ὁ καθένας προγεύεται τὸν Παράδεισο ἢ τὴν κόλαση, ἀνάλογα μὲ τὰ ἔργα του, ἤδη ἀπὸ τὴ στιγμὴ τοῦ θανάτου του. Σημασία γιὰ τὸν κάθε Ὀρθόδοξο ἔχει ἡ προειδοποίηση τοῦ Κυρίου νὰ μὴ πλανηθεῖ. Καὶ ἡ πλάνη θὰ προέλθει στὴν ἔσχατη αὐτὴ ἐποχή ἀπὸ τοὺς ψευδοπροφῆτες καὶ ψευδοδιδασκάλους, δηλ. ἀπὸ ἐκκλησιαστικοὺς ἡγέτες! Ἀπὸ αὐτοὺς, ποὺ προδίδουν τὴν ὀρθὴ πίστη. Ἀπὸ αὐτοὺς, ποὺ κατέληξαν νὰ κατατάξουν τὸν ἑαυτό τους εἴτε μὲ τὴ θέλησή τους εἴτε χωρὶς νὰ καταλάβουν στὴν ὑπηρεσία τοῦ σατανᾶ. Ἀπὸ αὐτούς, ποὺ συντελοῦν στὴν ἀποστασία τῶν πιστῶν καὶ τὴν «ἐρήμωση» τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ὑποσημειώσεις:

[1] Β΄ Πέτρ. γ΄ 10.

[2] Ματθ. 25, 31.

[3] Β΄ Πέτρ. γ΄ 13.

[4] Ματθ. κδ΄ 3-15. Μάρκ. ιγ΄ 3– 4,

19-23. Λουκ. κα΄ 7-19

[5] Τὸ θέμα αὐτὸ εἶναι μεγάλο. Ἐδῶ θὰ σημειώσουμε ἐλάχιστα, γιατί ἄλλο εἶναι τὸ θέμα τοῦ βιβλίου αὐτοῦ.

[6] Στὴν ὁμιλία αὐτή, ποὺ περιγράφεται ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστὴ Ματθαῖο στὸν κδ΄ κεφάλαιο τοῦ Εὐαγγελίου του, ὁ Χριστὸς προεῖπε τὸν ἀφανισμὸ τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομώντα. Ἡ φοβερὴ αὐτὴ πρόρρηση τοῦ Κυρίου ἐπαληθεύτηκε τὸ 70 μ.Χ. Τότε τὰ ρωμαϊκὰ στρατεύματα τοῦ Τίτου κατέστρεψαν τὰ Ἱεροσόλυμα καὶ ἐρήμωσαν τὴν Ἰουδαία. Τὴν καταστροφικὴ παρουσία τῶν στρατευμάτων τοῦ Τίτο στὴν Ἰουδαία ὁ Χριστὸς τὴν χαρακτηρίζει «βδέλυγμα ἐρημώσεως», «ἑστώς ἐν τόπῳ ἁγίῳ» (Ματθ. κδ΄15). Τά γεγονότα αὐτά ἀποτελοῦν ἐπαλήθευση τῆς προφητείας τοῦ Δανιὴλ γιὰ τὸ «βδέλυγμα βεβηλώσεως», τὸ ὁποῖο θὰ ἐπιφέρει τὴν ἐρήμωση τῆς Ἰουδαίας τοῦ Παλαιοῦ Ἰσραήλ. Γιὰ τὴν προφητεία αὐτὴ τοῦ Δανιὴλ μιλᾶμε πιὸ κάτω. Κατὰ τὸν Κύριο ὅμως αὐτὰ ἀποτελοῦν ὄχι μόνο ἱστορικὰ γεγονότα, ποὺ θὰ συνέβαιναν τότε (τὸ 70 μ.Χ.), ἀλλὰ καὶ προτύπωση τῶν ὅσων θὰ συμβοῦν στὶς «ἔσχατες μέρες». Τότε θὰ ὑπάρξει ἀπὸ τὸν ἀντίχριστο ἀνάλογη βεβήλωση τοῦ «ἁγίου τόπου» τῆς «Ἰουδαίας» τοῦ Νέου Ἰσραήλ. «Νέος Ἰσραὴλ» εἶναι οἱ ἀληθινοὶ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ. «Νέα Ἰουδαία» εἶναι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἡ ὁποία στὶς «ἔσχατες μέρες» θὰ ἐρημωθεῖ ἀπὸ τὸν ἀντίχριστο, γιὰ συγκεκριμένη χρονικὴ περίοδο, προτοῦ οἱ ἅγιοι τὸν νικήσουν. Μετὰ τὴ νίκη αὐτὴ τῶν ἁγίων θὰ ἔλθει ὁ Κύριος νὰ κρίνει τὸν κόσμο. Τότε θὰ γίνει ἡ Δευτέρα τοῦ Χριστοῦ παρουσία.

[7] « Καὶ σπέρματα ἐξ αὐτοῦ ἀναστήσονται καὶ βεβηλώσουσι τὸ ἁγίασμα τῆς δυναστείας καὶ μεταστήσουσι τὸν ἐνδελεχισμὸν καὶ δώσουσι βδέλυγμα ἠφανισμένων» (Δαν. 11, 31). [Μετάφραση: Θὰ ὁρισθοῦν ὑπ’ αὐτοῦ (ἐννοεῖ τὸν βασιλιὰ Ἀντίοχο τοῦ Ἐπιφανῆ) στρατεύματα, τὰ ὁποῖα θὰ βεβηλώσουν τὸν ἱερὸν ναὸν (ἐννοεῖ τοῦ Σολομώντα), τὴν ἱερὰν ἀκρόπολίν των, θὰ παύσουν τὰς καθημερινάς θυσίας τοῦ ναοῦ καὶ θὰ στήσουν τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως σ’ αὐτὸν» βλ. ἀρχιμ. Ἰωὴλ Γιαννακοπούλου, Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, Ὁ προφήτης Δανιήλ, Θεσσαλονίκη 1976, σ. 148].

[8] « Καθημένου δὲ αὐτοῦ (= τοῦ Χριστοῦ) ἐπὶ τοῦ ὄρους τῶν ἐλαιῶν προσῆλθον οἱ μαθηταὶ κατ’ ἰδίαν λέγοντες... τί τὸ σημεῖον τῆς σῆς παρουσίας καὶ τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος; Καὶ ἀποκριθείς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτοῖς· βλέπετε μὴ τὶς ὑμᾶς πλανήσῃ. Πολλοὶ γὰρ ἐλεύσονται ἐπὶ τῷ ὀνόματί μου λέγοντες, ἐγὼ εἰμὶ ὁ Χριστὸς καὶ πολλοὺς πλανήσουσι. Μελλήσετε δὲ ἀκούειν πολέμους καὶ ἀκοάς πολέμων. Ὁρᾶτε μὴ θροεῖσθε. Δεῖ γὰρ πάντα γενέσθαι, ἀλλ’ οὔπω ἐστὶ τὸ τέλος. Ἐγερθήσεται γὰρ ἔθνος ἐπὶ ἔθνος καὶ βασιλεία ἐπὶ βασιλείαν, καὶ ἔσονται λιμοὶ καὶ λοιμοὶ καὶ σεισμοὶ κατὰ τόπους. Πάντα δὲ ταῦτα ἀρχὴ ὠδίνων. Τότε παραδώσουσιν ὑμᾶς εἰς θλῖψιν καὶ ἀποκτενοῦσιν ὑμᾶς, καὶ ἔσεσθε μισούμενοι ὑπὸ πάντων τῶν ἐθνῶν διὰ τὸ ὄνομά μου. Καὶ τότε σκανδαλισθήσονται πολλοὶ καὶ ἀλλήλους παραδώσωσι καὶ μισήσουσι ἀλλήλους. Καὶ πολλοὶ ψευδοπροφῆται ἐγερθήσονται καὶ πλανήσουσι πολλούς. Καὶ διὰ τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνομίαν ψυγήσεται ἡ ἀγάπη τῶν πολλῶν. Ὁ δὲ ὑπομείνας εἰς τέλος σωθήσεται. Καὶ κηρυχθήσεται τοῦτο τὸ εὐαγγέλιον τῆς βασιλείας ἐν ὅλη τῇ οἰκουμένῃ εἰς μαρτύριον πᾶσι τοῖς ἔθνεσι, καὶ τότε ἥξει τὸ τέλος. Ὅταν οὖν ἴδητε τὸ βδέλυγμα τῆς ἐρημώσεως τὸ ρηθὲν διὰ Δανιὴλ τοῦ προφήτου ἑστός ἐν τόπῳ ἁγίῳ –ὁ ἀναγιγνώσκων νοείτω– τότε οἱ ἐν τῇ Ἰουδαίᾳ φευγέτωσαν ἐπὶ τὰ ὄρη...» (Ματθ. κδ΄ 3-16). Καὶ εἶπεν. Ἰδοὺ ἐγὼ γνωρίζω σοὶ τὰ ἐσόμενα ἐπ’ ἐσχάτων τῆς ὀργῆς· ἔτι γὰρ εἰς καιροῦ πέρας ἡ ὅρασις... καὶ ἡ ὅρασις...» (Δαν. 8, 19). [Μετάφραση: «Καὶ εἶπε εἰς ἐμέ. Νά! Σοῦ καθιστῶ γνωστὰ ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα θὰ γίνουν κατὰ τὸ τέλος τῆς τιμωρητικῆς θείας ὀργῆς, διότι τὸ ὅραμα θὰ βραδύνη νὰ ἐκπληρωθῆ...», βλ. ἀρχιμ. Ἰωὴλ Γιαννακοπούλου, Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, Ὁ προφήτης Δανιήλ, Θεσσαλονίκη 1976, σ. 115- 116].

[10] «Μέχρι πότε ἡ ὅρασις στήσεται, ἡ θυσία ἡ ἀρθεῖσα καὶ ἡ ἁμαρτία τῆς ἐρημώσεως ἡ δοθεῖσα, καὶ τὸ ἅγιον καὶ ἡ δύναμις συμπατηθήσεται; (Δανιὴλ 8, 9-13). [Μετάφραση: Μέχρι πότε θὰ διαρκέσει ἡ παῦσις τῶν προφητικῶν ὁραμάτων, τὸ σταμάτημα τῆς θυσίας, ἡ πρὸς τιμωρίαν τῆς ἁμαρτίας ἐπελθοῦσα ἐρήμωσις;» ἀρχιμ. Ἰωήλ Γιαννακοπούλου, Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, ὁ Προφήτης Δανιήλ, τ. 21ος , Θεσσαλονίκη 1976, σ.113].

[11] Ὁ Δανιὴλ μιλάει γιὰ τέσσερα «θηρία», ποὺ ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἴδιος, εἶναι «τέσσερα βασίλεια». Τὸ τρίτο βασίλειο τεμαχίστηκε σὲ τέσσερα μικρότερα. Ἀπὸ ἕνα ἀπὸ τὰ μικρότερα αὐτὰ βασίλεια, προῆλθε κάποιος ἄρχοντας, ὁ ὁποῖος, λέγει, «ἐπετέθη κατὰ πάσης δυνάμεως θείας καὶ ἀνθρωπίνης. Ὑψώθη μέχρι τῶν δυνάμεων τοῦ οὐρανοῦ. Ἐξ αἰτίας τοῦ ἀσεβοῦς τούτου ἄρχοντος ἡ θυσία δὲν θὰ προσφέρεται πλέον τακτικῶς, ὑπήχθη αὕτη ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν του καὶ αἱ εὐοδωθεῖσαι ἐνέργειαί του ἔφεραν τὴν ἐρήμωσιν τοῦ ναοῦ. Ἐπειδὴ οἱ θυσιάζοντες ἡμάρτανον, καὶ ἐποδοπατήθη οὕτω πᾶν δίκαιον, ὁ ἀσεβὴς οὗτος ἄρχων ἐνήργησε καὶ ἐπέτυχεν εἰς τὰς ἐνεργείας του. (ἀρχιμ. Ἰωήλ Γιαννακοπούλου, Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, ὁ Προφήτης Δανιήλ, τ. 21ος , Θεσσαλονίκη 1976, σ.113).                Ἡ ἐπαλήθευση τῆς προφητείας τοῦΔανιήλ: Τὰ τέσσερα αὐτὰ βασίλεια εἶναι τὸ Βαβυλωνιακό, τὸ Μηδοπερσικό, τὸ Ἑλληνιστικό τοῦ Μεγάλου Ἀλέξανδρου καὶ τὸ Ρωμαϊκό. Τὸ Ἑλληνιστικὸ βασίλειο μετὰ τὸ θάνατο τοῦ Μεγάλου Ἀλέξανδρου τεμαχίστηκε σὲ τέσσερα μικρότερα βασίλεια ἀπὸ τοὺς διαδόχους του Κάσσανδρο, ποὺ πῆρε τὴ Μακεδονία καὶ Ἑλλάδα, τὸν Λυσίμαχο, ποὺ πῆρε τὴ Θράκη καὶ Βιθυνία, Πτολεμαῖο ποὺ πῆρε τὴν Αἴγυπτο, Παλαιστίνη, Πετραία Ἀραβία καὶ Σέλευκο, ποὺ πῆρε τὴ Συρία. Στὸ βασίλειο τοῦ Σέλευκου βασίλευσε τὸ 175 –164 ὁ Ἀντίοχος ὁ Ἐπιφανής, ὁ ὁποῖος εἶναι προτύπωση τοῦ ἀντίχριστου! Αὐτὸς κατέλαβε τὴν Ἰουδαία καὶ κατάργησε τὶς θυσίες στὸν ἀληθινὸ Θεό. Τὶς ἀντικατέστησε μὲ θυσίες στὰ εἴδωλα. Ἔτσι βεβηλώθηκε ὁ ναὸς τοῦ Σολομώντα (ἀρχιμ. Ἰωήλ Γιαννακοπούλου, Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, ὁ Προφήτης Δανιήλ, τ. 21ος , Θεσσαλονίκη 1976, σ. 109-113). Αὐτὸ εἶναι τὸ βδέλυγμα βεβηλώσεως, τὸ ὁποῖο εἶναι προτύπωση τοῦ «βδελύγματος ἐρήμωσης», γιὰ τὸ ὁποῖο μίλησε ὁ Χριστὸς καὶ τὸ ὁποῖο ἐπαληθεύτηκε τὸ 70 μ.Χ. καὶ ὅλα αὐτὰ εἶναι προεικόνιση τῶν «ἔσχατων ἡμερῶν», ὅπως λέγει ὁ ἴδιος ὁ Δανιήλ: «ἃ δεῖ γενέσθαι ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν» (Δαν. 2, 28) καὶ « ἰδοὺ ἐγὼ γνωρίζω σοὶ τὰ ἐσόμενα ἐπ’ ἐσχάτων τῆς ὀργῆς. Ἔτι γὰρ εἰς καιροῦ πέρας ἡ ὅρασις» (Δαν.8, 19). [Μετάφραση: «Νὰ σοῦ καθιστῶ γνωστὰ ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα θὰ γίνουν κατὰ τὸ τέλος τῆς τιμωρητικῆς θείας ὀργῆς, διότι τὸ ὅραμα θὰ βραδύνη νὰ ἐκπληρωθῆ μέχρι τοῦ τέλους τῆς χρονικῆς περιόδου τῆς βασιλείας τῶν θηρίων καὶ τῆς παραδόσεως τῆς ἀρχῆς εἰς τοὺς “ἁγίους”», ἀρχιμ. Ἰωήλ Γιαννακοπούλου, Ἡ Παλαιὰ Διαθήκη, ὁ Προφήτης Δανιήλ, τ. 21ος , Θεσσαλονίκη 1976, σ.115 – 116].

[12] «Τὸ δὲ Πνεῦμα ρητῶς λέγει ὅτι ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀποστήσονται τινὲς τῆς πίστεως, προσέχοντες πνεύμασι πλάνοις καὶ διδασκαλίαις δαιμονίων, ἐν ὑποκρίσει ψευδολόγων, κεκαυστηριασμένων τὴν ἰδίαν συνείδησιν» (Α΄ Τιμ. δ΄1-2).

[13] «Τοῦτο δὲ γίνωσκε, ὅτι ἐν ἐσχάταις ἡμέραις ἐνστήσονται καιροὶ χαλεποί. Ἔσονται γὰρ οἱ ἄνθρωποι φίλαυτοι, φιλάργυροι, ἀλαζόνες, ὑπερήφανοι, βλάσφημοι, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, ἀχάριστοι ἀνόσιοι, ἄστοργοι, ἄσπονδοι, διάβολοι, ἀκρατεῖς, ἀνήμεροι, ἀφιλάγαθοι, προδόται, προπετεῖς τετυφωμένοι, φιλήδονοι μᾶλλον ἢ φιλόθεοι, ἔχοντες μόρφωσιν εὐσεβείας, τὴν δὲ δύναμιν αὐτῆς ἠρνημένοι, καὶ τούτους ἀπόφευγε» (Β΄ Τιμ. γ΄ 1- 5).

[14] « μήτε θροεῖσθαι... ὅτι ἐνέστηκε ἡ ἡμέρα τοῦ Χριστοῦ... ἐὰν μὴ ἔλθη ἡ ἀποστασία πρῶτον καὶ ἀποκαλυφθῆ ὁ ἄνθρωπος τῆς ἁμαρτίας, ὁ υἱὸς τῆς ἀπωλείας... Καὶ τότε ἀποκαλυφθήσεται ὁ ἄνομος... καὶ ἐν πάσῃ ἀπάτη τῆς ἀδικίας ἐν τοῖς ἀπολλυμένοις, ἀνθ’ ὧν τὴν ἀγάπην τῆς ἀληθείας οὐκ ἐδέξαντο εἰς τὸ σωθῆναι αὐτούς. Καὶ διὰ τοῦτο πέμψει αὐτοῖς ὁ Θεὸς ἐνέργειαν πλάνης εἰς τὸ πιστεῦσαι αὐτοὺς τῷ ψεύδει, ἵνα κριθῶσι πάντες οἱ μὴ πιστεύσαντες τῇ ἀληθείᾳ, ἀλλ’ εὐδοκήσαντες ἐν τῇ ἀδικίᾳ» (Β. Θεσσαλονικεῖς β, 2). [Μετάφραση: «Οὔτε νὰ θορυβῆσθε καὶ ταράσσεσθε... ὅτι ἔφθασεν ἡ ἡμέρα τοῦ Χριστοῦ... Δὲν θὰ ἔλθη ἡ ἡμέρα Κυρίου καὶ ἡ Δευτέρα παρουσία Του, ἐὰν δὲν ἔλθη πρῶτον ἡ ἀποστασία τῶν πολλῶν καὶ ἡ ἀπομάκρυνσίς των ἀπὸ τὴν πίστιν καὶ δὲν φανερωθῆ ὁ ἄνθρωπος, ποὺ περισσότερον ἀπὸ κάθε ἄλλον θὰ εἶναι ὑποκινητὴς καὶ ὄργανον τῆς ἁμαρτίας καὶ γέννημα καὶ θρέμμα τῆς ἀπωλείας.... Καὶ τότε θὰ φανερωθῆ ὁ ἄνομος (δηλ. ὁ ἀντίχριστος)... Θὰ γίνη ἡ ἐμφάνισίς του μὲ κάθε εἶδος ἀπάτης ποὺ θὰ στηρίζεται ἐπὶ τῆς ἀδικίας καὶ ἀσυνειδησίας. Ἀλλ’ ἡ ἀπάτη αὐτὴ θὰ ἐπικρατήση μόνον μεταξὺ ἐκείνων, ποὺ θὰ ἀπολεσθοῦν, ἐπειδὴ δὲν ἐδέχθησαν νὰ ἀγαπήσουν καὶ ἐγκολπωθοῦν τὴν ἀλήθειαν διὰ νὰ σωθοῦν. Καὶ διὰ τοῦτο θὰ παραχωρήση ὁ Θεὸς νὰ τοὺς ἔλθη ἐνέργεια πονηρά, ποὺ θὰ τοὺς σπρώχνη εἰς τὴν πλάνην, διὰ νὰ πιστεύουν οὗτοι εἰς τὸ ψεῦδος καὶ ἔτσι νὰ κατακριθοῦν ὅλοι ὅσοι δὲν ἐπίστευσαν εἰς τὴν ἀλήθειαν, ἀλλ’ ἠσπάσθησαν μὲ εὐχαρίστησιν τὴν ἀδικίαν» βλ. Π. Τρεμπέλα, Ἡ Καινὴ Διαθήκη μετὰ συντόμου ἑρμηνείας, Ἀθῆναι 1984, σ. 826- 828].

[15] Ἀπ. ιγ´ κεφάλαιο.

[16] Δαν. κεφ. 7 καὶ 8.

[17] Ματθ. κδ΄ 3 - 15. Μάρκ. ιγ΄ 3 –

14, 19-23. Λουκ. κὰ΄ 7- 19.

[18] Β΄ Θεσ. β΄ 1 - 12. Α΄ Τιμ. δ΄1- 2.

Β΄ Τιμ. 1-5.

[19] Α΄ Ἰω. β΄ 18.

[20] Ἀπ. κ΄ 7 – 8.

[21] Αὐτὸ τὸ φρικτὸ φαινόμενο παρατηρεῖται ἀκόμα καὶ στὶς μέρες μας, μὲ τὰ ὅσα λέγονται ἢ γράφονται ἢ ἀπεικονίζονται σὲ βάρος τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, στὸ ὄνομα μάλιστα τῆς ἐλευθερίας. Οἱ βλασφημίες αὐτὲς κατὰ τοῦ Θεοῦ ὑποκινοῦνται ἀπὸ τὰ ὄργανα τοῦ ἀντίχριστου, ποὺ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης τοὺς ὀνομάζει καὶ αὐτοὺς «ἀντίχριστους», καὶ πολεμοῦν τὸ Χριστό, προτοῦ ἀκόμα ἐμφανιστεῖ ὁ ἀναμενόμενος ἀντίχριστος στὸν κόσμο!

[22] P.G. 94, 1216C

[23] «καὶ καθεσθήσεται εἰς τὸν ναὸν τοῦ Θεοῦ, οὐ τὸν ἐν Ἱεροσολύμοις μόνον, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰς πανταχοῦ ἐκκλησίας» Ἰω. Χρυσοστόμου, Ἔργα 23, σ.54.

[24] Ματθ. 24, 15.

[25] Ἡ λέξη «Ἰσραὴλ» «οἱ βλέποντες τὸν Θεό».

[26] Ὁ ἅγιος Ἀντώνιος εἶδε σὲ ὅραμά του ὅτι στὶς ἔσχατες μέρες τὸ ἅγιο θυσιαστήριο θὰ περικυκλώνεται ἀπὸ ἡμιόνους, δηλ. «μουλάρια»! Ἡμίονοι εἶναι οἱ κληρικοί, ποὺ δὲν ἀναγεννοῦν «ἐν Χριστῷ» τοὺς πιστούς.

[27] « ὃς ἂν ἐσθίῃ τὸν ἄρτον τοῦτον ἢ πίνῃ τὸ ποτήριον τοῦ Κυρίου ἀναξίως ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καὶ αἵματος τοῦ Κυρίου. Δοκιμαζέτω δὲ ἄνθρωπος ἑαυτόν, καὶ οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καὶ ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέτω. Ὁ γὰρ ἐσθίων καὶ πίνων ἀναξίως κρίμα ἑαυτῷ ἐσθίει καὶ πίνει, μὴ διακρίνων τὸ σῶμα τοῦ Κυρίου» Α΄ Κορ. ια΄27- 29.

[28] Ἑβρ. ιβ΄ 29

[29] Ματθ. κδ΄16,

[30] Ἀπ. ιβ΄6.

[31] Τὴν ἄποψη αὐτὴ ἀκούσαμε νὰ ὑποστηρίζει προφορικὰ ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης.

[32] Α΄ Κορ. ι΄ 4.

[33] Α΄ Κορ. ι΄ 1.

[34] Ἀπ. ιγ΄ 1, 11.

[35] «καὶ τοῦτό ἐστι τὸ τοῦ ἀντιχρίστου ὅ ἀκηκόατε ὅτι ἔρχεται, καὶ νῦν ἐν τῷ κόσμῳ ἐστὶν ἤδη» Α΄ Ἰω. δ΄ 3.

[36] Β΄ Θεσ. β΄ 7.

[37] Β΄ Θεσ. β΄ 8.

[38] «εἰσελεύσονται μετὰ τὴν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς μὴ φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου καὶ ἐξ αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα τοῦ ἀποσπᾶν τοὺς μαθητάς ὀπίσω αὐτῶν» (Πράξ. 20, 29- 30).

[39] Α΄ Ἰω. β΄ 18.

[40] Ματθ. κδ΄11

[41] Ματθ, κδ΄ 24,

[42] Α΄ Ἰω. β΄ 19.

[43] Πρέπει νὰ ἐπισημάνουμε στὸ σημεῖο αὐτὸ μιὰ πλάνη τοῦ διαβόλου: Ὁ μεγάλος θεολόγος τῶν Λατίνων Θωμᾶς Ἀκινάτης, ὁ πατέρας τοῦ σχολαστικισμοῦ, ἀναφερόμενος στὴν παρακοὴ αὐτὴ τῶν Πρωτοπλάστων ἀναφωνεῖ «Ὤ, εὐτυχισμένο σφάλμα, ποὺ ἀξιώθηκες νὰ ἔχεις ἕνα τόσο μεγάλο Λυτρωτή!» (Summa theologiae, 3, 1, 3 and 3). Εἶναι θεολογία δαιμόνων, τὸ νὰ ἐγκωμιάζεται ἡ πτώση κάποιου στὴν ἁμαρτία. Αὐτὸ ποὺ πρέπει νὰ ἐγκωμιάζει ὁ καθένας εἶναι τό νὰ μένει κάποιος ξένος ἀπὸ τὴν πτώση στὴν ἁμαρτία. Οἱ ἅγιοι Πατέρες λένε ὅτι μὲ τὸ νὰ ἐγκωμιάζει, κάποιος τὴν πτώση στὴν ἁμαρτία γίνεται χειρότερος ἀπὸ αὐτὸν ποὺ ἔπεσε. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος κηρύττει: «Καὶ γὰρ τοῦ πλημμελοῦντος ὁ τὴν ἁμαρτίαν ἐπαινῶν, χαλεπώτερος πολὺ» (Χρυσόστομος P.G. 60, 423). Δηλ. Ὅσοι ἐγκωμιάζουν τὴν πτώση τοῦ Ἀδάμ, ἔπεσαν σὲ μεγαλύτερη ἀπ’ αὐτὸν πτώση! Προχωρώντας πολὺ περισσότερο ἀπὸ τὸν Θωμᾶ Ἀκινάτη ὁ Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης Ζηζιούλας, ὁ ὁποῖος ἀνήκει στὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως καὶ εἶναι Πρόεδρος τῆς Ὀρθόδοξης Ἐπιτροπῆς γιὰ τὸ «Θεολογικὸ Διάλογο» μὲ τοὺς Λατίνους, ὑποστηρίζει ὅτι: «Αὐτὸ μᾶς ἐπιτρέπει νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι καλύτερα, ποὺ ὁ Ἀδὰμ ἔπεσε διατηρώντας τὸ δικαίωμά του στὴν ἀπόλυτη ἐλευθερία, παρὰ ἂν εἶχε παραμείνει ἄπτωτος ἀρνούμενος αὐτὸ τὸ δικαίωμα, πρᾶγμα ποὺ θὰ τὸν ὑποβίβαζε στὴ θέση τοῦ ζώου», (Μητροπολίτου Περγάμου Ἰωάννου Δ. Ζηζιούλα, Ἡ κτίση ὡς εὐχαριστία. Θεολογικὴ προσέγγιση στὸ πρόβλημα τῆς Οἰκολογίας, Ἀθῆναι, Δεκέμβριος 1992, σελ. 111)!

[44] Ὁ χριστιανὸς «συσταυρώνεται» μὲ τὸ Χριστό, ὅταν ζεῖ «ἀσκητικά». «Ἡ ἐν Χριστῷ ἄσκηση» εἶναι ἡ ὁδὸς τῆς σωτηρίας, ὅπως τονίζουν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Ἀλλά, καὶ ὁ Ἀπ. Παῦλος ἔλεγε «Χριστῷ συνεσταύρωμαι, ζῶ δὲ οὐκέτι ἐγώ, ζῇ δὲ ἐν ἐμοὶ Χριστὸς» ( Γαλ. 2, 20).

[45] Τὸ βάπτισμα τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ γίνεται μὲ τριπλῆ κατάδυση καὶ ἀνάδυση τοῦ βαπτιζόμενου στὸ νερό, εἶναι «τύπος» τῆς ταφῆς καὶ ἀνάστασης τοῦ Κυρίου, ἄνευ τοῦ ὁποίου δὲν σώζεται ὁ ἄνθρωπος. Γι’ αὐτὸ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δὲν δέχεται τὸ ράντισμα, ποὺ ἔχουν καθιερώσει οἱ Λατίνοι.

[46] Ἀπ. 20. 6.

[47] Ματθ. 24, 4 . Μᾶρκ. 13, 5.

[48] «... ἀνθ’ ὧν τὴν ἀγάπην τῆς ἀληθείας οὐκ ἐδέξαντο εἰς τὸ σωθῆναι αὐτούς. καὶ διὰ τοῦτο πέμψει αὐτοῖς ὁ Θεὸς ἐνέργειαν πλάνης εἰς τὸ πιστεῦσαι αὐτοὺς τῷ ψεύδει, ἵνα κριθῶσι πάντες οἱ μὴ πιστεύσαντες τῇ ἀληθείᾳ, ἀλλ’ εὐδοκήσαντες ἐν τῇ ἀδικίᾳ» Β΄ Θεσ. 2, 10 –12.

[49] « Ἡ μὲν οὖν τῶν ἁμαρτιῶν ἄφεσις, πᾶσιν ὁμοίως διὰ τοῦ βαπτίσματος δίδοται. Ἡ δὲ χάρις τοῦ Πνεύματος κατὰ τὴν ἀναλογίαν τῆς Πίστεως καὶ τῆς προκαθάρσεως. Νῦν μὲν οὖν διὰ τοῦ βαπτίσματος τὴν ἀπαρχὴν τοῦ ἁγίου Πνεύματος λαμβάνομεν, καὶ ἀρχὴ ἐναρέτου βίου γίνεται ἡμῖν ἡ παλιγγενεσία, καὶ σφραγὶς καὶ φυλακτήριον, καὶ φωτισμὸς» (Δαμασκηνός, De fide Orthodoxa, Lib. IV, P.G. 94,

1121C).

[50] « Ὑμεῖς, τὸ χρῖσμα ὅ ἐλάβετε ἀπ’ αὐτοῦ, ἐν ὑμῖν μένει, καὶ οὐ χρείαν ἔχετε ἵνα τις διδάσκῃ ὑμᾶς, ἀλλ’ ὡς τὸ αὐτὸ χρῖσμα διδάσκει ὑμᾶς περὶ πάντων, καὶ ἀληθές ἐστι καὶ οὐκ ἔστι ψεῦδος, καὶ καθὼς ἐδίδαξεν ὑμᾶς, μενεῖτε ἐν αὐτῶ»( Α΄ Ἰω. β΄ 27).

[51] Ἀπ. 12, 9.

[52] Ἰω. 8, 44

[53] Ἰω. 14, 6.

[54] «παρακαλῶ ἐπαγωνίζεσθαι τῇ ἅπαξ παραδοθείσῃ τοῖς ἁγίοις πίστει» (Ἰούδα 3)

[55] «Πίστις γὰρ χωρὶς ἔργων νεκρὰ ἐστιν, ὁμοίως καὶ ἔργα χωρὶς πίστεως. Ἡ γὰρ ἀληθὴς πίστις διὰ τῶν ἔργων δοκιμάζεται» (Δαμασκηνός, De fide Orthodoja, Lib. IV, P.G. 94, 1121C)

[56] « Καὶ οὕς μὲν ἔθετο ὁ Θεὸς ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ πρῶτον ἀποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, ἔπειτα δυνάμεις εἴτα χαρίσματα ἰαμάτων ἀντιλήψεις, κυβερνήσεις γένη γλωσσῶν» (Α΄ Κορ. ιβ΄ 28).

[57] βλ. Ἰω. Ρωμανίδου, Ρωμαῖοι ἢ Ρωμηοὶ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, Γρηγορίου Παλαμᾶ Ἔργα, τ. α´ Θεσσαλονίκη 1984, σ. 7.

[58] Ὕστερα καὶ ἄλλοι κληρικοί ἢ μοναχοὶ καὶ λαϊκοί.

[59] Β΄ Πέτρ. κεφ. 2.

[60] «...ἐν ὑμῖν ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι, οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας...Καὶ πολλοὶ ἑξακολουθήσωσιν αὐτῶν ταῖς ἀσελγείαις, δι’ οὕς ἡ ὁδὸς τῆς ἀληθείας βλασφημηθήσεται· καὶ ἐν πλεονεξίᾳ πλαστοῖς λόγοις ὑμᾶς ἐμπορεύσονται... Οὗτοι δέ, ὡς ἄλογα ζῶᾳ, φυσικὰ γεγεννημένα εἰς ἅλωσιν καὶ φθοράν, ἐν οἱς ἀγνοοῦσι βλασφημοῦντες, ἐν τῇ φθορᾷ αὐτῶν καταφθαρήσονται, κομιούμενοι μισθὸν ἀδικίας, ἡδονὴν ἡγούμενοι τὴν ἐν ἡμέρᾳ τρυφήν, σπίλοι καὶ μῶμοι, ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν, συνευωχούμενοι ὑμῖν... καταλιπόντες τὴν εὐθεῖαν ὁδὸν επλανήθησαν... Κρεῖττον ἦν αὐτοῖς μὴ ἐπεγνωκέναι τὴν ὁδὸν τῆς δικαιοσύνης ἢ ἐπιγνοῦσιν ἐπιστρέψαι ἐκ τῆς παραδοθείσης αὐτοῖς ἁγίας ἐντολῆς» ( Β΄ Πέτρ. κεφ. β΄).

[61] Ὁ Μέγας Ἀθανάσιος ἀναφερόμενος στοὺς «ψευδοπροφῆτες» λέει: «Εἶπεν ὁ Κύριος. Προσέχετε ἀπὸ τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται πρὸς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτου, ἔνδοθεν δὲ εἰσὶ λύκοι ἅρπαγες. Ἀπὸ τῶν καρπῶν αὐτῶν ἐπιγνώσεσθε αὐτούς. Ἐὰν οὖν τινὰ ἴδης, ἀδελφέ, ὅτι ἔχει σχῆμα σεμνοπρεπές, μὴ πρόσχῃς, ὅτι ἐνδέδυται κώδιον προβάτου, ὅτι ὄνομα ἔχει πρεσβυτέρου ἢ ἐπισκόπου ἢ διακόνου ἤ ἀσκητοῦ, ἀλλὰ τὰς πράξεις αὐτοῦ περιέργασαι. Εἰ ἔστι σώφρων, εἰ ἔστι φιλόξενος ἢ ἐλεήμων ἢ ἀγαπητικός ἢ ἐν προσευχαῖς καρτερικός ἢ ὑπομονητικός. Εἰ ἔχει κοιλίαν θεόν, καὶ τὸν φάρυγγα ἅδην, νοσῶν χρήματα καὶ καπηλεύων τὴν θεοσέβειαν, ἄφες αὐτόν. Οὐ γὰρ ἐστι ποιμὴν ἐπιστημονικός, ἀλλὰ λύκος ἁρπακτικός. Εἰ δὲ οἶδας τὰ δένδρα δοκιμάζειν ἀπὸ τῶν καρπῶν, ποῖα ἐστὶ τῇ φύσει, τῇ γεύσει, τῇ πιότητι, πολλῷ μᾶλλον ἀπὸ τῶν ἔργων ὀφείλεις δοκιμάζειν τοὺς Χριστεμπόρους, ὅτι, φοροῦντες φημάριον εὐλαβείας, ψυχὴν κέκτηνται διαβολικήν. Εἰ δὲ καὶ ἀπὸ ἀκανθῶν οὐ συλλέγεις σταφυλάς ἤ ἀπὸ τριβόλων σύκα, τί ὑπολαμβάνεις ὅτι ἀπὸ παραβατῶν ἔχεις τι ἀγαθὸν ἀκοῦσαι ἢ ἀπὸ προδοτῶν μαθεῖν τι χρήσιμον; (P.G. 26.1253BC).