Φώτης Κόντογλου - Τὸ πάρσιμο τῆς Πόλης

Ἱστορικὰ προλεγόμενα στὴν Ἅλωση
πρωτ. Γεώργιος Μεταλληνός,
 
καθηγητὴς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν
Εἶναι πάντα εὐπρόσδεκτο καὶ παρήγορο νὰ ἐμφανίζονται κείμενα ποὺ δίνουν ἀφορμὴ στοὺς Ἕλληνες νὰ ξαναθυμηθοῦν τὶς μεγάλες στιγμὲς τῆς ἱστορικῆς τους διαδρομῆς. ἰδιαίτερα στὴν ἐποχή μας, ὅπου ἡ νέα παγκοσμιοποίηση, ἀναδυόμενη μέσα ἀπὸ καθαρὰ ὑλιστικά, ἐξουσιαστικὰ καὶ πλουτοκρατικὰ ὁράματα, σπρώχνει σὲ δεύτερη μοίρα μακραίωνες παραδόσεις πίστης καὶ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ.
Τὸ κομψὸ αὐτὸ τομίδιο, μὲ τὴν πάλλουσα κοντόγλεια περιγραφὴ τῆς Ἅλωσης καὶ τὴν εὐαίσθητη εἰκονογράφηση, ὑψώνει φωνὴ ἀναβαπτίσεως σ᾿ αὐτὴν τὴ μνήμη.
Θεωροῦμε ὅτι θὰ ἦταν σκόπιμο νὰ δώσουμε μιὰ ἁδρομερῆ καταγραφὴ τοῦ ἱστορικοῦ πλαισίου μέσα στὸ ὁποῖο δημιουργήθηκαν οἱ συνθῆκες ποὺ ὁδήγησαν τελικὰ στὸ «πάρσιμο τῆς Πόλης».

O Συναξαριστής της ημέρας.

Δευτέρα, 29 Μαΐου 2017

Θεοδοσίας μάρτυρος, ιερομ. Ολβιανού επισκόπου Ανέου, Ιωάννου (Νάννου 1802) και Ανδρέου


Ἡ Ἁγία Παρθενομάρτυς Θεοδοσία καταγόταν ἀπὸ τὴν Τύρο τῆς Φοινίκης καὶ ἄθλησε κατὰ τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ (284 – 305 μ.Χ.). Σὲ ἡλικία δέκα ὀκτὼ ἐτῶν διέπρεπε τόσο γιὰ τὴν εὐσέβεια, ὅσο καὶ γιὰ τὸ ζῆλο της ὑπὲρ τῆς Χριστιανικῆς πίστεως, διαδίδοντας αὐτὴ μεταξὺ τῶν εἰδωλολατρισσῶν γυναικῶν καὶ ἑλκύοντας πολλὲς ἀπὸ αὐτές. Κατὰ τὸ πέμπτο ἔτος τῶν διωγμῶν, βρισκόμενη στὴν Καισάρεια τῆς Παλαιστίνης, συνελήφθη καὶ δέσμια ὁδηγήθηκε ἐνώπιον τοῦ ἄρχοντος Οὐρβανοῦ. Ἐπειδὴ ἡ Ἁγία δὲν πειθόταν νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα, διατάχθηκε ὁ σκληρὸς βασανισμὸς αὐτῆς. Τῆς κόπηκαν οἱ μαστοὶ καὶ τῆς καταξεσκίσθηκαν τὰ πλευρά, ἡμιθανὴς δέ, πιεζόταν νὰ ἀπαρνηθεῖ τὸν Χριστό. Ἡ Θεοδοσία, μὲ φωνὴ ποὺ μόλις ἀκουγόταν, δήλωσε καὶ πάλι ὅτι ἦταν καὶ θὰ παρέμενε Χριστιανή. Τότε ὁ Οὐρβανός, γεμάτος ἀπὸ ὀργή, διέταξε, ἀφοῦ βασανισθεῖ σκληρότερα, νὰ ριχθεῖ στὴ θάλασσα, ὅπου ἔλαβε καὶ τὸν στέφανο τοῦ μαρτυρίου.

Η ΕΛΛΑΣ ΕΣΩΣΕ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗΝ, ΑΛΛΑ Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ -- Ὑπό τοῦ πρώην ὑπουργοῦ κ. Νικ. Μάρτη

Αγνώμονες ἀχάριστοι ἢ ἁπλὰ ἀπόγονοι συνεχιστὲς καὶ ἐκδικητὲς τῶν Ναζί;
Ἡ Ἑλλάδα στὸν Β΄ ΠΠ ἔσωσε τὸν εὐρωπαϊκὸ πολιτισμὸ. Τὴν 28η Ὀκτωβρίου 1940 ἡ Φασιστικὴ Ἰταλία τοῦ Μουσολίνι ἐπιτέθηκε ἐναντίον τῆς Ἑλλάδας, ἡ ὁποία ἀπέκρουσε τὴν ἐπίθεση καὶ ἀντεπιτέθηκε, μὲ συνέπεια ἡ Ἰταλία νὰ ὑποχωρήσει. Ὁ Πρωθυπουργὸς τῆς Ἀγγλίας τότε δήλωσε: «Ἡ Ἑλλάδα ἔδωσε ἀλησμόνητο μάθημα στὸν Μουσολίνι». Ὁ Χίτλερ, γιὰ νὰ βοηθήσει τὸν ἡττούμενο σύμμαχο Μουσολίνι, ἐπιτέθηκε τὴν 6η Ἀπριλίου 1941 ἐναντίον τῆς Ἑλλάδας, ὅπου συνάντησε σθεναρὴ ἀντίσταση, μὲ συνέπεια νὰ δηλώσει ὅτι «Ἀπὸ ὅλους τούς Στρατοὺς ποὺ ἀντιμετωπίσαμε, ὁ Ἕλληνας στρατιώτης πολέμησε μὲ θάρρος καὶ ἡρωισμὸ καὶ συνθηκολόγησε, ὅταν εἶδε ὅτι κάθε περαιτέρω ἀντίσταση ἦταν μάταια».

Η ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΙΣ ΤΟΥ ΑΣΚΗΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ -- Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Διονυσίου Τάτση

 Στην ἐποχή μας οἱ ἄνθρωποι ἀρέσκονται νὰ ἀκοῦν καὶ νὰ διαβάζουν ἀσκητικὲς ἱστορίες, παλαιὲς καὶ νεώτερες, καὶ μὲ ἰδιαίτερη εὐχαρίστηση νὰ τὶς διηγοῦνται καὶ αὐτοὶ σὲ ἄλλους ἀδελφούς, προκειμένου νὰ ὠφεληθοῦν πνευματικὰ κι ἐκεῖνοι. Αὐτὴ τὴ δίψα τῶν ἀνθρώπων κανένας δὲν μπορεῖ νὰ καταργήσει. Μάλιστα θὰ ἔλεγα ὅτι ὅσοι γράφουν καὶ μιλοῦν πρέπει νὰ προσφέρουν τὴ στέρεη τροφὴ τοῦ ἀσκητικοῦ βιώματος. Ὑπάρχει ὅμως ἕνα λεπτὸ σημεῖο, τὸ ὁποῖο πρέπει νὰ προσέξουμε, γιατὶ διαφορετικὰ θὰ ἀδειάζουμε τὸ γάλα σὲ δοχεῖο, ποὺ δὲν ἔχει πυθμένα! Δηλαδή, ἡ διδασκαλία μας θὰ εἶναι μιὰ ματαιοπονία. Ποιὸ εἶναι λοιπὸν αὐτὸ τὸ σημεῖο; Ἔχω διαπιστώσει ὅτι πολλοὶ κήρυκες καὶ πολλοὶ ἀκροατές, ἐνῶ ἀρέσκονται στὴν ἀσκητικὴ διδαχή, δὲν ἔχουν τὴν καρδιά τους ἀσκητική. Τοὺς ἀρέσει νὰ μιλοῦν καὶ νὰ ἀκοῦν γιὰ τοὺς μεγάλους ἀββάδες τοῦ Γεροντικοῦ, ἀλλὰ καὶ γιὰ τοὺς σύγχρονους γέροντες, χωρὶς ὅμως νὰ εἶναι ἀποφασισμένοι νὰ ἐλευθερωθοῦν ἀπὸ τὸ κοσμικὸ φρόνημα, τὸ ὁποῖο τοὺς ὁδηγεῖ σὲ μιὰ ζωὴ συμβιβασμένη μὲ τὴν ἁμαρτία.

ΜΙΑ Η ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΛΥΠΗ – του Αγίου Κασσιανού του Ρωμαίου:

«Μόνον μια λύπη να έχουμε, την μετάνοια για τις αμαρτίες μας ενωμένη με την αγαθή ελπίδα, για την οποίαν ο Απόστολος Παύλος λέγει: Η κατά θεόν λύπη προξενεί μετάνοια, που οδηγεί σε οριστική σωτηρία (Β΄Κορ. Ζ/10 ). Και αυτό, γιατί η κατά Θεόν λύπη τρέφοντας την ψυχή με την ελπίδα, που ακολουθεί την μετάνοια, είναι ανάμικτη με χαρά. Γι’ αυτό η λύπη κάνει τον άνθρωπον πρόθυμον και υπάκουον για κάθε καλή πράξη, ευκολοπλησίαστον, ταπεινόν, υπομονετικόν, πράον σε κάθε αγαθόν κόπον και κάθε συντριβή, αφού η λύπη αυτή είναι κατά Θεόν…» 

Η προσφορά της Πεντηκοστής -- του αείμνηστου Στεργίου Σάκκου Ομ. Καθηγητού Α.Π.Θ.

Αποκλειστικό δώρο του Θεού στον άνθρωπο ο λόγος, που τον κατέστησε κυβερνήτη και άρχοντα του σύμπαντος, υπέστη και αυτός τις συνέπειες της πτώσεως. Μαζί με τα άλλα θεϊκά στοιχεία της προσωπικότητος φθείρεται και η λειτουργία του λόγου· η σκέψη του ανθρώπου, οδηγός για την γνώση και την αλήθεια, εκτρέπεται σε δρόμους απωλείας και η γλώσσα του, μέσο συνεννοήσεως και συνδέσμου, γίνεται όργανο διασπάσεως και συγχύσεως. Καταντά άλογος και άλαλος ο πεσμένος άνθρωπος και η Βαβέλ περνά στην ιστορία ως σύμβολο της αποτυχίας και της διαιρέσεως της ανθρώπινης κοινωνίας. Αιώνες πολλούς αργότερα, όταν η εξαχρείωση και εξαθλίωση έχουν φθάσει σε οριακά επίπεδα, έρχεται ο Μονογενής Υιός και Λόγος –σημειώστε το όνομα –του Θεού, για να ενώσει τα διεστώτα, να αποκαταστήσει τη σαλευμένη ειρήνη και να ανασυγκροτήσει τη διαλυμένη κοινωνία. Με το ζωογόνο λόγο του ανασταίνει τη συνείδηση του πεσμένου ανθρώπου. Με το θάνατο και την ανάστασή Του αφθαρτίζει την ανθρώπινη φύση, την καθιστά καινή κτίση μέσα στην Εκκλησία Του, όπου ο Ίδιος προσφέρεται ακατάπαυστα είτε ως άσαρκος λόγος (Αγία Γραφή) είτε ως ένσαρκος λόγος (μυστήριο Θείας Κοινωνίας).