Η πρώτη διχοστασία του Νικαίας Βησσαρίωνος. (Από τη Σύνοδο Φερράρας- Φλωρεντίας)

Κατά τας προφορικάς διαλέξεις ο Άγιος Μάρκος, βοηθούμενος από τον Νικαίας, αντέκρουε τους Λατίνους. Όταν δε οι Λατίνοι εζήτησαν εκάστη μερίς να εκθέση γραπτώς τας απόψεις της, ο βασιλεύς απέβλεψε κυρίως εις τον Άγιον  Μάρκον. Ο Νικαίας ωμολόγησεν ότι «Εγώ ουκ έχω λέγειν περί αυτού· ει μεν γαρ τα περί της δόξης, έχω τι λέγειν ίσως· εις τούτο δε ουκ οίδα τι λέξω». Εν τη Συνόδω όμως παρίστατο και σατανικός τις και πονηρότατος άνθρωπος, ονόματι Γρηγόριος, όστις εφθόνει θανασίμως τον Άγιον Μάρκον, και παρεκίνησε με πάντα τρόπον και τον Νικαίας να γράψη. Επείσθη εις τούτον ο Νικαίας, ο δε Γρηγόριος, λαβών το έγγραφον τούτο, το παρουσίασεν εις τον βασιλέα, το επήνεσε και παρεκίνησε τον βασιλέα να το στείλη προς τους Λατίνους ως ρητορικώτερον κατά την φράσιν. Αλλά δεν επέτυχεν ο δόλιος, διότι ο βασιλεύς, αναγνώσας και τα δύο υπομνήματα, επήνεσε μεν το του Νικαίας, προέκρινε όμως το του Αγίου Μάρκου δια τα ισχυρά αυτού επιχειρήματα, τας εντέχνους αυτού κατασκευάς και τας άλλας μαρτυρίας. Όθεν έστειλε τούτο εις τους Λατίνους. Εντεύθεν ο Νικαίας συνέλαβε φθόνον μέγαν κατά του Αγίου, τον οποίον εξήπτεν ακόμη περισσότερον ο φθόνος του Γρηγορίου.
Συνελθόντες οι Έλληνες ανέγνωσαν προς τους Λατίνους τον λόγον του Αγίου Μάρκου, εκείνοι απήντησαν δι’ άλλου, τον οποίον πάλιν ο Άγιος ανεσκεύασεν. Αλλ’ ο πανούργος Γρηγόριος, υπερεπαινών πάντοτε τον Νικαίας, εις τόσην διχόνοιαν έφερεν αυτούς, ώστε ο Νικαίας εμπράκτως πλέον έδειξε το κατά του Αγίου Μάρκου μίσος του. Επειδή δηλαδή ο βασιλεύς άφηνε τον Εφέσου να απαντά εις τους Λατίνους, ο Νικαίας, διαμαρτυρηθείς ότι δεν δύναται να είπη ελευθέρως την γνώμην του, ανεχώρησεν επιδεικτικώς από πλησίον του Αγίου και μεταβάς εκάθησε μεταξύ των συγκλητικών, αφήσας τον θείον Μάρκον να αντιμετωπίση μόνος τους Λατίνους. Τούτο ετάραξε μεν τον Άγιον, αλλά δεν εκλόνισε το θάρρος του, όστις με μεγαλυτέραν τώρα σταθερότητα αντιμετώπιζε τας επιθέσεις των και κατέβαλεν εκείνον τον οποίον ως ανίκητον προέβαλον οι αντίπαλοι αυτού. Βλέποντες οι εν Φερράρα Έλληνες την διχόνοιαν ταύτην, απήλθον προς τον Πατριάρχην, παρακαλούντες αυτόν ίνα με λόγους παραινετικούς συνδιαλλάξη τους εν διχοστασία. Και ο μεν Πατριάρχης υπεσχέθη να πράξη τούτο, αλλ’ ουδέ απλούν λόγον είπεν, ούτω δε η έχθρα του Νικαίας προς τον Άγιον Μάρκον εγένετο μεγαλυτέρα. 

Συνεχίζεται