Ο ΗΣΑΥ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ -- Τοῦ Ἀρχιμ. Μελετίου Ἀπ. Βαδραχάνη

Περίεργος φαίνεται ἐκ πρώτης ὄψεως ὁ τίτλος τοῦ παρόντος ἄρθρου. Τί σχέση μπορεῖ νὰ ἔχει ὁ Ἠσαῦ μὲ τοὺς Ἕλληνες καὶ μάλιστα ὄχι τοὺς ἀρχαίους ἀλλὰ τοὺς Νεοέλληνες; Γνωρίζουμε ἀπὸ τὴ Γραφὴ ὅτι ὁ Ἠσαῦ ἦταν υἱὸς πρωτότοκος τοῦ Ἰσαὰκ καὶ ἡ γενιά του καὶ ἡ ράτσα του καταγόταν ἀπὸ τοὺς Σημῖτες, ἐνῶ ἡ δική μας ἡ γενιὰ προέρχεται ἀπὸ τοὺς Ἰαφεθῖτες, τοὺς γνωστοὺς ὡς Ἰνδοευρωπαίους. Σὴμ καὶ Ἰάφεθ ἦταν δύο ἀπὸ τὰ παιδιὰ τοῦ Νῶε. Λοιπὸν τί σχέση μπορεῖ νὰ ὑπάρχει; Ποιὸ εἶναι τὸ κοινὸ σημεῖο; Τι ὁμοιότητες ὑπάρχουν μεταξύ τῶν Νεοελλήνων καὶ τοῦ πρωτοτόκου υἱοῦ τοῦ Ἰσαάκ; Κι ὅμως ὑπάρχουν ὁμοιότητες. Καὶ μάλιστα τέτοιου εἴδους, ποὺ μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἐμεῖς οἱ Νεοέλληνες εἴμαστε οἱ πνευματικοὶ ἀπόγονοι τοῦ Ἠσαῦ.Ἔχουμε τὴ νοοτροπία καὶ τὰ φρονήματά του· τὸ πιστεύω του καὶ τὸν χαρακτήρα του. Αὐτὸ φαίνεται ξεκάθαρα στὴ βιβλικὴ ἱστορία. Ἄς τὴ μελετήσουμε γιὰ νὰ τὸ διαπιστώσουμε. Λέγει ἡ Γραφὴ (Γέν. 25,27-34) ὅτι ὁ Ἰσαὰκ μετὰ ἀπὸ προσευχὲς εἴκοσι ἐτῶν ἀπέκτησε δύο δίδυμα τέκνα. Τὸ πρῶτο ποὺ ἐξῆλθε ἀπὸ τὴ κοιλιὰ τῆς μητέρας του ἦταν ὁ Ἠσαῦ καὶ ἀκολούθησε ὁ Ἰακώβ. Ὁ Ἠσαῦ ὅταν μεγάλωσε ἔγινε

****

Ο  Ανώνυμος άφησε ένα  σχόλιο για την ανάρτησή σας "Ο ΗΣΑΥ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΕΛΛΗΝΕΣ -- Τοῦ Ἀρχιμ. Μελετίου ...":

Φαίνεται λίγο τραβηγμένο να εστιάζουμε τη συμπεριφορά του Νεοέλληνα με τον Ησαύ. Νάτανε μόνο οι Νεοέλληνες θα ΄λεγα έχει δίκιο. Μα εδώ το κακό έχει ευρύτερη έννοια. Λέτε μόνο οι Έλληνες να συμπεριφέρονται έτσι; Οι άλλοι λαοί στέκονται καλά; Ή ο Θεός είναι προσωπολήπτης να βλέπει με διαφορετικό μάτι τον Έλληνα ή τον Ρώσο ή τον Κινέζο;

ἄνθρωπος, ποὺ ἀγαποῦσε νὰ τριγυρίζει ἔξω καὶ νὰ ἀσχολεῖται μὲ τὸ κυνήγι. Ρωμαλέος, δυνατός, σκληραγωγημένος, μὲ περιπετειώδη διάθεση καὶ σὺν τοῖς ἄλλοις πρωτότοκος ἀπέσπασε τὴν εὔνοια καὶ τὴν ἀγάπη τοῦ πατέρα του, ὁ ὁποῖος τὸν καμάρωνε καὶ ἦταν περήφανος γιὰ τὸ διάδοχό του. Ὁ Ἠσαῦ, σύμφωνα μὲ τὰ ἔθιμα τῆς ἐποχῆς, ἦταν ὁ κύριος κληρονόμος τῆς πατρικῆς περιουσίας, ἀλλὰ καὶ κληρονόμος τῆς πνευματικῆς δωρεᾶς, τῆς εὐλογίας τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶχε πάρει ὁ παπποὺς του ὁ Ἀβραὰμ καὶ ὁ πατέρας

τοῦ Ἰσαάκ, ὅτι ἀπὸ τὸ σπέρμα τους θὰ βγεῖ ἕνα μεγάλο ἔθνος εὐλογημένο ἀπὸ τὸ Θεὸ καὶ διὰ μέσου τοῦ ἔθνους αὐτοῦ θὰ εὐλογηθοῦν ὅλα τά ἔθνη τῆς γῆς. Τὴν εὐλογία αὐτὴν μαζὶ μὲ τὴν ὑλική του περιουσία τὴν μετέδωσε ὁ Ἀβραὰμ στὸν Ἰσαὰκ καὶ ὁ Ἰσαὰκ θὰ τὴν μετέδιδε στὸν Ἠσαῦ τὸν πρωτότοκο υἱό του. Μιὰ μέρα ὁ Ἰακώβ, ποὺ ἦταν ἄνθρωπος τοῦ σπιτιοῦ καὶ ἀγαποῦσε τὶς οἰκιακὲς ἀσχολίες, μαγείρεψε μιὰ ὡραία καὶ νόστιμη φακή. Ἔρχεται τότε ὁ Ἠσαῦ ἀπὸ τὴν ἐξοχὴ κουρασμένος καὶ ξελιγωμένος ἀπὸ τὴν πείνα. Στὴ θέα τῆς φακῆς λέγει στὸν Ἰακώβ· «μοῦ δίνεις νὰ φάω, ἀπʼ αὐτὸ τὸ κόκκινο φαγητὸ, πού μαγείρεψες, πεθαίνω τῆς πείνας»; Γιʼ αὐτὸ ὀνομάσθηκε καὶ «Ἐδώμ», δηλαδὴ κόκκινος, ἐπειδὴ ἐπιθύμησε τὶς φακές, ποὺ ὅταν βράζουν ἔχουν χρῶμα κόκκινο. Καὶ ὁ Ἰακὼβ, ποὺ ἔβλεπε τὸν ἀδελφό του νὰ ἀσχολεῖται μὲ ἔργα κοσμικὰ καὶ νὰ μὴ ἐνδιαφέρεται γιὰ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, τὴν ὁποία αὐτὸς ἐπίμονα ἐπιζητοῦσε καὶ διακαῶς ἐπιθυμοῦσε, τοῦ λέγει· «πούλησέ μου τὰ πρωτοτόκια σου κι ἐγὼ θὰ σοῦ δώσω τὴ φακή». «Βρὲ ποιὰ πρωτοτόκια μοῦ λές, ποὺ ἐγὼ πεθαίνω στὴν πείνα». Ἀπάντησε ὁ Ἠσαῦ. Ἀλλὰ ὁ Ἰακὼβ ἐπέμενε· «ὁρκίσου ὅτι θὰ μοῦ τὰ δώσεις σήμερα». «Βάλε μου νὰ φάω καὶ σοῦ ὁρκίζομαι νὰ στὰ δώσω» ἀπάντησε ὁ Ἠσαῦ. Ἔτσι ὁ Ἠσαῦ περιφρόνησε τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ γιὰ ἕνα πιάτο φακή· γιὰ μιὰ στιγμὴ σωματικοῦ κορεσμοῦ. Κι ὁ Θεός, ποὺ εἶδε αὐτὴ τὴν περιφρόνηση, τὸν ἀπέκλεισε τοῦ ἐπιγείου σχεδίου του γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου. Ἀπὸ ὅτι φαίνεται στὴ Γραφή, ὁ Ἰακὼβ δὲν πῆρε ἀπὸ τὸν ἀδελφό του τὴν ὑλικὴ περιουσία ποὺ τοῦ ἀνῆκε, λόγω τῶν πρωτοτοκίων του. Πῆρε μόνο τὴν πνευματικὴ εὐλογία, γιὰ τὴν ὁποία ἐκεῖνος καθόλου δὲν ἐνδιαφέρονταν. Συνεπῶς δὲν τὸν ἀδίκησε ὁ ἀδελφός του μὲ τὸ τέχνασμά του· ἁπλῶς ἐκεῖνος ἀδίκησε πνευματικὰ καὶ αἰώνια τὸν ἑαυτό του. Ὁ Ἠσαῦ μαζὶ μὲ τὸν Κάιν εἶναι ἀπὸ τὰ ἀπεχθῆ πρόσωπα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ποὺ χάριν ἐλάχιστης ὑλικῆς ὠφελείας πούλησαν τὰ πνευματικά τους δικαιώματα στὸν διάβολο καὶ προεικονίζουν τὸν Ἰούδα τῆς Καινῆς Διαθήκης, ποὺ πούλησε τὸ Χριστὸ γιὰ τριάκοντα ἀργύρια.

Ἄς ἔρθουμε ὅμως στοὺς Νεοέλληνες καὶ ἄς δοῦμε σὲ τί μοιάζουν μὲ τὸν Ἠσαῦ. Εἶναι ἀπόγονοι χριστιανῶν προγόνων. Προγόνων ποὺ ὁ χριστιανισμός τους δοκιμάσθηκε σκληρότατα τὰ χρόνια τῆς τουρκοκρατίας. Ἔχουν κι αὐτοὶ συνεπῶς ἐπάνω τους τὴν εὐλογία τῶν χριστιανῶν ἀπογόνων καὶ εἶναι φορεῖς καὶ θὰ πρέπει νὰ εἶναι καὶ συνεχιστὲς τῆς Ὀρθοδοξίας. Καὶ φαινομενικὰ αὐτὸ συμβαίνει. Εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας, συμμετέχουν στὰ μυστήρια της καὶ στὸν ἐκκλησιασμό, ἔστω καὶ κατὰ ἀραιὰ χρονικὰ διαστήματα, καὶ δηλώνουν ὡς θρήσκευμά τους τὸν χριστιανισμό. Κι ὅμως, ἂν παρατηρήσει προσεκτικὰ κανείς, θὰ

διαπιστώσει ὅτι ἡ ἐπαφή μας μὲ τὸν χριστιανισμὸ εἶναι τυπική, ἐπιφανειακὴ καὶ σχετική. Κι αὐτὴ ἡ προσέλευση τῶν Χριστιανῶν στὰ μυστήρια καὶ στὶς μεγάλες γιορτὲς γίνεται ἀπὸ ἔθιμο καὶ συνήθεια, χωρὶς καμμία ψυχοσωματικὴ προετοιμασία καὶ μετοχὴ στὰ ὅσα τελοῦνται. Κλασσικὸ παράδειγμα ἡ νύχτα τοῦ Πάσχα, ἡ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως, ἡ «ἑορτὴ τῶν ἑορτῶν καὶ πανήγυρις τῶν πανηγύρεων». Βγαίνουμε ἔξω καὶ μόλις πεῖ ὁ ἱερέας τὸ «Χριστὸς ἀνέστη», σκάμε μερικὰ βαρελότα, τσουγκρίζουμε τὸ αὐγό, ἀνταλλάσσουμε ἀσπασμοὺς καὶ φεύγουμε. Ποῦ πᾶμε; Ποῦ πᾶμε; Στὸ σπίτι νὰ φᾶμε μαγειρίτσα! 1 ὥρα ἢ 1 ½ ὥρα νωρίτερα. Καὶ ὁ Χριστὸς μέσα στὴν Ἐκκλησία μᾶς ἑτοίμασε τραπέζι κι ἐμεῖς τοῦ γυρίζουμε τὶς πλάτες μας...

Ὁ Ἱ. Χρυσόστομος εἰς τὸν «Κατηχητικόν του Λόγον» φωνάζει· «Οὐκοῦν εἰσέλθετε πάντες εἰς τὴν χαρὰν τοῦ Κυρίου ἡμῶν... Ἡ τράπεζα γέμει, τρυφήσατε πάντες. Ὁ μόσχος πολύς, μηδεὶς ἐξέλθη πεινῶν. Πάντες ἀπολαύσατε τοῦ συμποσίου τῆς πίστεως. Πάντες ἀπολαύσατε τοῦ πλούτου τῆς χρηστότητος».Κʼ ἐμεῖς –σὰν τὸν Ἠσαῦ– πουλοῦμε τὴ Θεία Κοινωνία, τὴ χαρὰ τῆς ἀναστάσεως, τὴ νίκη κατὰ τοῦ θανάτου γιὰ ἕνα πιάτο μαγειρίτσα. Λατρεύουμε τὴν κοιλιὰ μας πάνω ἀπὸ τὸν Θεό. Δὲν δεχόμαστε νὰ περιμένει οὔτε μιὰ ὥρα.

Στὰ διάφορα γλέντια μας καὶ στὶς κοσμικές μας διασκεδάσεις θέλουμε νὰ ὑπερηφανευόμαστε ὅτι ξενυχτήσαμε μέχρι τῶν πρωινῶν ὡρῶν. Ἐδῶ ὅμως ἀδημονοῦμε πότε νὰ φύγουμε. Κι ὅμως λεγόμαστε καὶ ἰσχυριζόμαστε ὅτι εἴμαστε Χριστιανοί! Δὲν ὑπάρχει φοβερώτερο ἁμάρτημα ἀπʼ αὐτὸ ποὺ γίνεται τὴ νύχτα τῆς Ἀναστάσεως, φοβερώτερη βλασφημία, φοβερώτερη ἀσέβεια. Λέει ὁ Χριστὸς στὸ 10^ο κεφ. τοῦ κατὰ Ματθαίου Εὐαγγελίου, ὅτι ὅποιος δὲν δεχθεῖ τοὺς ἀποστόλους, θὰ κριθεῖ φοβερώτερα τῶν Σοδόμων καὶ τῆς Γομόρρας. Ἔ πῶς θὰ κριθοῦμε ἐμεῖς οἱ πνευματικοὶ ἀπόγονοι τοῦ Ἠσαῦ, ὅταν γυρίζουμε τὶς πλάτες στὸν ἀναστημένο Χριστό;