Καταπολέμησις τῆς ραθυμίας -- Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. ∆ιονυσίου Τάτση

Ο κατά  Θεὸν ἀγωνιζόµενος χριστιανὸς συχνὰ ἀντιµετωπίζει τὰ σύννεφα τῆς ραθυµίας, τὰ ὁποῖα τοῦ κόβουν τὴν ὁρατότητα καὶ βρίσκεται µπροστὰ σὲ ἀδιέξοδα. Τότε αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκη νὰ ἀκούσει ἀπὸ κάποιον ἀδελφό του ἕνα καθοδηγητικὸ λόγο, ὁ ὁποῖος ἐνδεχοµένως δὲν τοῦ εἶναι ἄγνωστος, ἀλλὰ ἐκεῖνες τὶς ὧρες τοῦ διαφεύγει. Αὐτὸ συνέβη κάποτε καὶ στὸν ἀββᾶ Παµβώ, ὁ ὁποῖος ρώτησε τὸν ἀββᾶ Ἀντώνιο, τί πρέπει νὰ κάνει, κι ἐκεῖνος τοῦ ἀπάντησε: «Μὴ ἔσο πεποιθὼς τῇ δικαιοσύνῃ σου µηδὲ µεταµελοῦ ἐπὶ πράγµατι παρελθόντι καὶ ἐγκρατὴς γενοῦ γλώσσης καὶ κοιλίας». Πραγµατικὰ σοφὴ ἡ συµβουλὴ τοῦ ἀββᾶ Ἀντωνίου.

Τοῦ εἶπε ὅτι δὲν πρέπει νὰ ἔχει ἐµπιστοσύνη στὴν ἀρετή του, γιατὶ τίποτα δὲν εἶναι σταθερὸ καὶ ἀµετάβλητο. Ὑπάρχει πάντα ὁ πνευµατικὸς κίνδυνος ἡ ἀρετὴ νὰ µειωθεῖ ἢ καὶ νὰ χαθεῖ, ὅταν πάνω σ᾽ αὐτὴ ἀρχίσει νὰ χτίζει µὲ τὴ φαντασία του τὴν προσωπική του ἐνάρετη εἰκόνα καὶ νὰ τὴν προβάλλει µὲ πολλοὺς εὐθεῖς καὶ πλάγιους τρόπους. Ἐπίσης δὲν πρέπει νὰ ἐπιστρέφει µὲ τὸ νοῦ στὸ παρελθὸν καὶ νὰ σκέφτεται ἐπίµονα τὶς ἁµαρτίες του ἀλλὰ καὶ τὶς παραλείψεις του, γιατὶ σὲ τίποτα δὲν θὰ τὸν ὠφελήσει αὐτὴ ἡ ἐσωτερικὴ ἐνασχόληση. Τὸ παρελθὸν ἔχει περάσει καὶ µὲ τὴ µετάνοια δὲν ὑπάρχει, παρὰ µόνο ὡς ἀνάµνηση. Τὸ ἐνδιαφέρον πρέπει νὰ στρέφεται στὸν πνευµατικὸ ἀγώνα τοῦ σήµερα, στὴν ἄσκηση τῆς ἐγκράτειας καὶ στὴν κυριαρχία τῶν αἰσθήσεων. Πολλοὶ µονίµως σκέφτονται τὸ µέλλον, γιὰ τὸ ὁποῖο κάνουν πολλὰ σχέδια. Προγραµµατίζουν ἔργα, ποὺ θὰ ἱκανοποιήσουν τὶς προσωπικές τους φιλοδοξίες. Νοµίζουν ὅτι τὰ χωρὶς προοπτικὴ σχέδιά τους θὰ τοὺς φανοῦν χρήσιµα στὴ ζωή, ἐνῶ ἡ ζωή τους µπορεῖ νὰ ἔχει καὶ αἰφνίδιο τέλος. Ταλαιπωροῦνται µὲ πλῆθος µεριµνῶν γιὰ οἰκοδοµὲς καὶ ζοῦν µὲ ἄγχος γιὰ µελλοντικὲς ὑποθέσεις. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ χάνουν τὸ παρόν, ἀφοῦ δὲν προλαβαίνουν νὰ τὸ ἀξιοποιήσουν πνευµατικά. Αὐτὸ παρατηρεῖται καὶ στοὺς κληρικοὺς καὶ µοναχούς. Ἀναπτύσσουν πρωτοφανῆ δραστηριότητα γιὰ ἔργα ποὺ θὰ χρησιµοποιηθοῦν στὸ µέλλον, χωρὶς νὰ τοὺς διαβεβαιώνει κανεὶς ὅτι θὰ συµβεῖ κάτι τέτοιο. Κοπιάζουν µαταίως γιὰ τὸ µέλλον καὶ ραθυµοῦν ἀδικαιολογήτως γιὰ τὸ παρόν, ξεχνώντας ὅτι ἡ σωτηρία δὲν θὰ προκύψει ἀπὸ τὰ ἔργα γιὰ τὸ µέλλον, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν πνευµατικὸ ἀγώνα τοῦ παρόντος. Οἱ χριστιανοὶ πρέπει νὰ κοιτάζουν τὸ σήµερα ποὺ εἶναι στὰ χέρια τους καὶ ὄχι τὸ αὔριο, ποὺ εἶναι ἄδηλο καὶ τὸ ρυθµίζει µόνο ὁ Θεός. Νὰ ἔχουν ἐγρήγορση καὶ διάκριση καὶ νὰ ἀποφεύγουν τὶς πολλὲς βιοτικὲς µέριµνες, ποὺ περιορίζουν τὸν πνευµατικὸ ἀγώνα καὶ κάποτε τὸν µαταιώνουν. Αὐτὸ φυσικὰ εἶναι ἐπικίνδυνο καὶ ἀπευκταῖο.