Β' Επιστολή για την Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Ναυπάκτου -- Μοναχού π. Θεοκλήτου Διονυσιάτου

Στο 91^ο τεύχος, Σεπτεμβρίου 2003, είχαμε δημοσιεύσει την ανοικτή επιστολή του Οσιολογιωτάτου Αγιορείτου Μοναχού π. Θεοκλήτου, στην οποία εντόπιζε τα βασικά αίτια της αντιεκκλησιαστικής τακτικής της Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως και του Ηγουμένου αυτής.

Η επιστολή εκείνη, απ’ ό,τι φαίνεται από τα γραφόμενα του π. Θεοκλήτου, προκάλεσε μιάν απάντηση από ορισμένους Ναυπακτίους, οι οποίοι προσπάθησαν να υπερασπιστούν την Μονή.

Έτσι, ο π. Θεόκλητος αναγκάστηκε να στείλη μια δεύτερη επιστολή, την οποία επιγράφει “Απάντηση προς Ναυπακτίους επιστολογράφους”.

Την επιστολή αυτή δημοσιεύουμε εν συνεχεία.

* * *

Εάν οι δύο επιστολές, των εν Χριστώ αδελφών Ναυπακτίων, δεν εξέφραζαν και τις ίδιες αντιρρήσεις “πολλών Ναυπακτίων Χριστιανών”, ίσως να μη έγραφα την απάντησή μου στην φιλόξενη “Παρέμβαση”, αλλά θα περιοριζόμουν σε δύο επιστολές προσωπικές. Αναχωρώντας, λοιπόν, από τις “αντιρρήσεις των πολλών....” στο δημοσίευμά μου στο ίδιον Περιοδικόν, περί του Μοναστηρίου της Μεταμορφώσεως και των χρονίων τριβών μεταξύ των διαδεχομένων Επισκόπων και του ηγουμένου π. Σπυρίδωνος, είμαι υποχρεωμένος να επαναλάβω τα εξής:

1) Δεν θα επενέβαινα, για δεύτερη φορά, στις μεταξύ του Μητροπολίτου και του ηγουμένου αντιλογίες, αν δεν με τρόμαζεν η εκφρασθείσα αγανάκτηση του Σεβασμιωτάτου κατά του π. Σπυρίδωνος. Γνωρίζοντας δε την δύναμη και τις συνέπειες της δικαίας οργής του Αρχιερέως, έσπευσα να συστήσω στους συμπολίτες μου Ναυπακτίους τον κίνδυνον, που διατρέχουν υποστηρίζοντες τις παρά τους Ι. Κανόνες, ενέργειες και πράξεις του ηγουμένου, όσον και αν φαίνονται στους αγνοούντες καλές.

2) Πρέπει να διαβεβαιώσω τους επιστολογράφους μου και κατ’ επέκταση τους συμφωνούντας με αυτούς, ότι και τον π. Σπυρίδωνα αγαπώ και τους αδελφούς της Μονής, όπως απέδειξαν οι προ ετών συμβουλές μου, ως πρεσβυτέρου στην ηλικίαν και στον μοναστικόν βίον, αλλά και η τελευταία παρέμβασή μου εγένετο εξ αγάπης και μόνον, δίδοντας αφορμές αναθεωρήσεως της συμπεριφοράς έναντι του Επισκόπου του κατά τ’ άλλα καλού π. Σπυρίδωνος, ο οποίος ερρίφθη στην περιπέτειαν να γίνη κοινοβιάρχης χωρίς τα απαραίτητα προσόντα. Καί, ως ήτο επόμενον, να εμπαίζεται υπό των δαιμόνων.

3) Είχαν την καλωσύνην, οι επιστολογράφοι μου, να μου αποστείλουν το τεύχος των Χριστουγέννων “Η Βασιλεία των Ουρανών”, για να θαυμάσω την δραστηριότητα του αγίου ηγουμένου, ώστε να μη ανησυχώ για την πορείαν του, όπως είχα γράψει. Πριν σχολιάσω το περιεχόμενον, θα συνιστούσα αδελφικώς στους καλούς Ναυπακτίους να συγκρατούν τον ενθουσιασμόν των για την “σπουδαίαν δραστηριότητα” του π. Σπυρίδωνος, που προβάλλει το Περιοδικόν, για τον λόγον ότι η δραστηριότης των Μοναχών δεν κρίνεται με τα κοσμικά κριτήρια, αλλά μέσα στα πλαίσια της μοναστικής πνευματικής παραδόσεως. Επομένως, ποίαν αξίαν έχουν οι επαινετικές κρίσεις ενός κοσμικού δημοσιογράφου για το μοναστήρι και τους μοναχούς; Αντιθέτως, μάλιστα, οι έπαινοι ενός κοσμικόφρονος, κρίνοντος με εγκόσμια κριτήρια, δεν πρέπει να ανησυχήσουν τους επαινεθέντες; αφού ο κόσμος φιλεί ό,τι είναι κοσμικόν, σαρκικόν, εμπαθές, γήϊνον, απατηλόν;

4) Ας έλθωμεν τώρα στα επαινεθέντα έργα: Γράφετε για την αίγλη του μοναστηρίου από το συνέδριο των δικαστών, (μάλλον δικαστίνων, γιατί οι μεν άνδρες ήσαν ολίγοι, οι δε γυναίκες πλήθος πολύ). Ώστε φρονείτε ότι, όταν ένα ιερόν μοναστήριον ανδρώον παρέχει αίθουσες και φιλοξενίαν σε ένα τόσον μεγάλον αριθμόν νεαρών δικαστίνων (όπως δείχνει η έγχρωμη φωτογραφία) στεφανούται υπό αίγλης; Ξέρετε τί λέτε, εκθέτοντες την σοβαρότητά σας; Ώστε τα πλήθη των Ορθοδόξων μοναστηρίων, ανά τους αιώνας, που δεν είχαν συνεδριακές διευκολύνσεις, όπως ολόκληρον το Άγιον Όρος, στερούνται της λαμπράς αυτής αίγλης, ότι είναι ατελή; Ύστερ’ από τέτοιες κρίσεις και αξιολογήσεις δύναται να συνομιλήση μαζί σας ένας χριστιανός, που γνωρίζει τί σημαίνει ορθόδοξον μοναστήριον; Το απελπίζον είναι, κατά την δήλωσή σας, ότι πολλοί φρονούν τα ίδια με σάς. Μία αδελφική-γεροντική σύσταση: Φαίνεσθε κάτοχοι κάποιας παιδείας, πώς επιτρέπετε στον εαυτόν σας να εκφέρη γνώμην για έναν θεσμόν, που αγνοείτε; Γι’ αυτό θα σάς συνιστούσα ή να διαβάσετε τους Αγίους Ασκητικούς Πατέρας, για να μάθετε τί είναι ο Ορθόδοξος Μοναχισμός (σκοπός, τρόπος ζωής, πνευματικές εμπειρίες) ή τουλάχιστον μη εκφέρετε γνώμην και ενθουσιάζεσθε για μίαν τραγικήν πραγματικότητα, που ένα Ορθόδοξον μοναστήρι, μετεβλήθη σε ακαθόριστον κέντρον εγκοσμίων ενδιαφερόντων με το συνέδριον των δικαστών τώρα, πέρυσι δε με το συνέδριον των κοσμικοτάτων ισπανίδων, θαυμαστριών του μετρίου ποιητού Θερβάντες, όπου –όπως ξανάγραψα– οι αρνησίκοσμοι μοναχοί μετεβλήθησαν σε λακέδες των ημιγύμνων ισπανίδων. Καί, αγαπητοί μου συντοπίτες, μου στείλατε την φωτογραφία για να ιδώ και να θρηνήσω το κατάντημα ηγουμένου, χειροκροτούντος τί; Τους συνέδρους, αξιοσέβαστους μέν, ασχέτους δε προς τον μοναχισμόν μας, αναπτύσσοντας απόψεις περί των τροχαίων δυστυχημάτων, μη υποπτευόμενος ούτε τον αξιοθρήνητον προσωπικόν του εκτροχιασμόν, ούτε του ευρισκομένου εν εκτροχιασμώ από ετών μοναστηρίου που φέρεται ολοταχώς κατά κρημνών! Επομένως, μη σεμνύνεσθε για κάτι που θρηνείται από τους σώφρονας μοναχούς και λαϊκούς και προκαλεί χαράν στους πανούργους δαίμονες.

5) Στην συνέχεια μου συνιστάτε να θαυμάσω το “οικοδομικόν αριστούργημα”, τον ι. ναόν, και να “μακαρίσω” τον δημιουργόν του π. Σπυρίδωνα. Και πάλιν θα διαφωνήσω μαζί σας και με τους σωφρονούντας Επαχτίτες. Δεν είναι η πρώτη φορά, που έγραψα ότι δεν “δένει” ο ι. ναός με το σύνολον του μοναστηρίου. Και όχι μόνον αυτό, αλλά ορώμενος ο τεράστιος ι. ναός εντός του μοναστηριακού χώρου, αποτελεί κραυγαλέαν παραφωνίαν λόγω ασυμμετρίας. Αλλά και μεταφερόμενος στο κέντρον της μικράς πόλεως της Ναυπάκτου και πάλιν θα βοά για την ασυμμετρίαν του. Ένας ι. ναός, που ενθυμίζει Αγιά Σοφιά, γίνεται αρμονικός μόνον σε μεγαλόπολη. Οι ι. ναοί, αδελφοί μου εν Χριστώ, κτίζονται αναλόγως των αναγκών, δηλαδή για συγκεκριμένους, ως έγγιστα αριθμούς εκκλησιαζομένων. Ένας ναός χωρητικότητος 4-5.000 πιστών, με προορισμόν να στεγάση 20 μοναχούς, προκαλεί ερωτήματα. Αλλά ίσως ειπήτε, ότι εσχεδιάσθη με προοπτικήν του εκκλησιασμού και λαϊκών αμφοτέρων των φύλων. Και αυτό είναι προφανές, αφού όχι μόνον άβατον δεν είναι ταις γυναιξίν, αλλά και ως εχόντων αγγελικήν απάθειαν των μοναχών, ο ηγούμενος προσκαλεί τις γυναίκες, ως γνωστόν, να συναναστρέφονται τους μοναχούς αδελφικώς και ακινδύνως! Πάντως, ο ατελής ήδη τεράστιος ι. ναός, ως ακατάλληλος για τους 20 μοναχούς, πιθανόν να χρησιμοποιηθή υπό του οικείου Επισκόπου ως μητροπολιτικός εις το μέλλον. Και αυτή είναι η ωφέλιμη πλευρά του εκ κενοδοξίας κτίσματος. Εγώ πάντως εκουράσθην ν’ ασχολούμαι με ένα ανιαρόν θέμα, που με υποχρεώνει σε έντονη προσευχή να φωτίση τον δυστυχή αδελφόν Σπυρίδωνα ο Κύριος και την ατυχή αδελφότητα, όπως εν ταπεινώσει ακολουθήσουν την οδόν των Αγίων Πατέρων, αμήν.

Άγιον Όρος 16/29.ΧΙΙ.03

Θεόκλητος Μοναχός Διονυσιάτης, παππούς ετών 90-2

Υ.Γ Γράφοντας για εκτροχιασμόν του εν Χριστώ αδελφού και του μοναστηρίου, κυριολεκτώ, έχοντας υπ’ όψει μου την διδασκαλίαν της Εκκλησίας περί του επισκοπικού αξιώματος και περί του Ορθοδόξου Μοναχισμού. Όταν λοιπόν οι Άγιοι Πατέρες λέγουν ότι “εκείνος που ενεργεί εν αγνοία του Επισκόπου, τω διαβόλω δουλεύει”, και όταν υπάρχη πλήθος Ι. Κανόνων, που εις ουδένα κληρικόν επιτρέπουν να ενεργή άνευ της γνώμης του Επισκόπου, τότε η χρονία σύγκρουση μετά των εκάστοτε Επισκόπων του π. Σπυρίδωνος, τί άλλο είναι από εκτροχιασμός; Και η Μονή, λειτουργούσα εν εκτροπή από την διδασκαλίαν των Αγίων Πατέρων, τί άλλο είναι από εκτροχιασμός, με απόληξη τον ψυχικόν κρημνόν, όπως μάλιστα περιγράφει σχετικήν σκηνήν ο Πνευματικός π. Αρσένιος Κομπούγιας, καθ’ ήν ο π. Σπυρίδων είχεν εξαγριωθή; Εάν ο Ιεροκήρυξ π. Σπυρίδων ήθελε δραστηριότητες, προ καθάρσεως και αγιασμού, ιεραποστολικής εξωτερικής προσφοράς, άριστα ηδύνατο να συγκροτήση μίαν αδελφότητα εκ λαϊκών, δια να έχη ρ/κόν σταθμόν, συνεδριακόν κέντρον και τράπεζες με ελευθέραν ανάμειξη με γυναίκες κοσμικές. Ουδείς θα ηδύνατο να ψέξη τον Ιερομόναχον. Εφαρμόζοντας όμως τα σχέδιά του αυτά επί μοναστηρίου, γίνεται ευθύς ένοχος αντορθοδόξων καινοτομιών. Οπότε η προς αποκατάσταση της τάξεως επέμβαση των οικείων Επισκόπων αποτελεί καθήκον των προς διάσωση της γνησιότητος του μοναχικού θεσμού.

Τελειώνοντας τις εξ αγάπης και πόνου παρατηρήσεις μου επιθυμώ να εισηγηθώ κάποιες λύσεις στην χρόνιαν διάσταση μεταξύ των Μητροπολιτών και της Ι. Μονής, χωρίς να γνωρίζω σε ποιό μέτρον συμφωνεί ο οικείος Μητροπολίτης. Υποθέτω ότι με ολίγην καλήν διάθεση και εν φόβω Θεού, αλλά και χάριν της ομονοίας των Ναυπακτίων Χριστιανών θα εξετοπίζοντο τα αίτια των συγκρούσεων που βλάπτουν τις ψυχές: 1) Ο τεράστιος ι. Ναός προς χρήση των μοναχών αποτελεί σαφέστατη ανορθογραφίαν. Ανατιθέμενος όμως ως Μητροπολιτικός στην Μητρόπολιν Ναυπακτίας, αξιοποιείται και αποκτά, επιτέλους, Μητροπολιτικόν Ναόν η πόλη. Αυτονόητον είναι ότι θα αναλάβη η Ι. Επισκοπή τα τεράστια έξοδα προς αποπεράτωσιν του. 2) Το αμφιθέατρον του συνεδριακού κέντρου να μεταβληθή σε αίθουσαν ομιλιών. 3) Ο Ρ/κός Σταθμός να υπαχθή στην Ι. Μητρόπολη. 4) Η Ι. Μονή να εφαρμόση το άβατον, περιτειχιζομένη. 5) Η ιχθυοτροφική μονάδα να μεταφερθή μακράν του μοναστηρίου, οπότε οι μοναχοί θα περιορισθούν στην πνευματικήν αποστολήν των, προσευχόμενοι, μελετώντες, αγνιζόμενοι και αγιαζόμενοι βάσει των μοναχικών Κανόνων. 6) Λησμόνησα να αναφερθώ στο θλιβερόν Γηροκομείον, που διαφημίζει το Περιοδικόν της Μονής. Η Ναύπακτος δεν έχει γηροκομείον; Προς τί ο πρόσθετος αυτός κενόδοξος ακτιβισμός; Οι μοναχοί να περιορισθούν στις διακονίες των, στην μελέτη θεολογικών και πνευματικών βιβλίων και κυριότατα στην αδιάλειπτον προσευχήν, ώστε εν ταπεινώσει να “διανοιγούν οι οφθαλμοί της ψυχής των”, οπότε θα κλαύσουν για τον απωλεσθέντα χρόνον και για την μεγάλην αμαρτίαν του διχασμού του λαού, που πρέπει να είναι ενωμένος τω Επισκόπω.

Ελπίζω και προσεύχομαι να εισακουσθώ. Αλλά πρέπει να βοηθήσουν και όσοι σχετίζονται με την μονήν και τους μοναχούς, ώστε να εφαρμοσθή ο λόγος του Κυρίου: “νεκρός ήν και ανέστη· απολωλός και ευρέθη”. Το ακροτελεύτιον άρθρον του Ελληνικού Συντάγματος λέγει, αν θυμάμαι καλά, το 114, ότι “η τήρηση του παρόντος ανατίθεται στην φιλοπατρίαν των Ελλήνων”. Και εν προκειμένω η φροντίδα ειρηνεύσεως ανατίθεται στην φιλοτιμίαν των φιλοχρίστων Ναυπακτίων. Ταύτα έγραψα από την μοναστικήν πείραν 63 ετών.