«Ο καινός εν
Χριστώ άνθρωπος, φως ων και ορών δια φωτός, καν εαυτόν βλέπη, φως ορά, καν προς
εκείνο ο ορά, φως εστι και τούτο…» Άγ. Γρηγόριος Παλαμάς.
Η θειοτάτη εορτή
της Μεταμορφώσεως του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ην εωρτάσαμεν, τόσον ούσα
συγγενής προς τα επί μέρους θέματα, τα οποία απησχόλησαν τον άγιον Γρηγόριον
τον Παλαμάν, διεγείρει την επιθυμίαν ημών, όπως αφιερώσωμεν το παρόν άρθρον εις
το άκτιστον και άγιον εκείνο φως, όπερ περιέλαμψε και εμέθυσε πνευματικώς τους
Μαθητάς του Κυρίου, και του οποίου ο Παλαμάς υπήρξεν ακαταγώνιστος προασπιστής.
Δια το φως εκείνο, το τόσον οικείον εις τας ημετέρας ψυχάς, ως επιπόθησιν και
δριμύν έρωτα, και τόσον ουσιώδες δια την κατανόησιν της ορθοδόξου
πνευματικότητος. Αυτός ο άγιος Παλαμάς γράφει, ότι «ο καινός εν Χριστώ
άνθρωπος, φως ων και ορών δια φωτός, καν εαυτόν βλέπη, φως ορά, καν προς εκείνο
ο ορά, φως εστι και τούτο, καν το δι’ ου έχη το οράν, και εκείνο φως εστι· και
τούτ’ εστιν η ένωσις, εν πάντ’ εκείνα είναι…». Η βαθύτης της θεολογίας του
Παλαμά ήτο αυτή η μυστική εμπειρία του, κατοχυρουμένη δια της δογματικής
διδασκαλίας της Εκκλησίας.