Ο τίτλος της σχετικής
ογδόης υποθέσεως είναι : «Ότι αιρετικοί εισίν οι Ιταλοί και οι συγκοινωνούντες
αυτοίς απόλλυνται»
Νυν δε της υποθέσεως
άρχομαι της ογδόης,
εν η καθυποδείξω
σοι, Θεού τη συνεργία,
ότι, καν λέγωσί
τινες των καθ΄ ημάς ποιμένων
εξ αμαθείας των
Γραφών ή καθ΄ ετέρους τρόπους
ως Ιταλών τα
σφάλματα βραχύτατα τυγχάνει,
ως ουκ εισίν
αιρετικοί μηδ΄ αποκεκομμένοι
του των πιστών
συστήματος εκ τινος των αγίων,
ουδέ το τούτοις
κοινωνείν σφάλμα ψυχής και βλάβη
ψευδώς φασι,
κακώς φασι, μακράν της αληθείας.
Μέγιστα γαρ
εσφάλησαν και πάμπλειστα Λατίνοι·
πας των πατέρων ο
χορός αυτούς καταδικάζει,
αιρετικοίς συντάττεται
και σύμπας ο Λατίνοις
συγκοινωνών μεμέρισται
Χριστού και των αγίων.
Και αφού
παραθέτει πολλές πατερικές μαρτυρίες για τις αιρέσεις των Λατίνων, λέγει συμπερασματικά,
ένα αιώνα πριν από τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά και δύο αιώνες πριν από τον άγιο
Μάρκο Εφέσου τον Ευγενικό:
Έγνως εξ ων
ειρήκαμεν ολίγων παρανόμων εν
δόγμασι βλασφημιών,
παρατροπών εν έθει,
τους Ιταλούς
αιρετικούς; Πως γουν η κοινωνία
ημίν τούτων
αβλαβής τοις εκτελούσι ταύτην;
Ή πως αν
αιρετικοί κληθείεν οι Λατίνοι,
τοσαύτα παραβαίνοντες,
καινίζοντες τοιαύτα;
Ει γαρ μικρά
παρατροπή της ευσεβούς θρησκείας
αιρετικόν παρίστησι
τον ταύτη κρατηθέντα,
πως ο πολλά και
λαμπρά παρανομών αφρόνως,
ο δόγματα
καινότατα νομοθετών ανόμως,
ο παραλόγοις
έθεσιν αλόγως κεχρημένος
ουκ αν τοις
αιρετίζουσι συντάττοιτο δικαίως;