ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ,

Τροπάριον.

Σοφία Λόγος και Δύναμις, Υιός ων του Πατρός και απαύγασμα, Χριστός ο Θεός Δυνάμεις λαθών, όσας υπερκοσμίους, όσας εν γη, και ενανθρωπήσας ανεκτήσατο ημάς· ότι δεδόξασται.

Ερμηνεία.

Από διάφορα μέρη των θείων Γραφών ερανίζεται το Τροπάριον τούτο ο Ιερός Μελωδός· εκ μεν γαρ της προς Κορινθίους πρώτης του Παύλου επιστολής ερανίσθη το «σοφία και δύναμις»· γράφει γαρ εκείνος: «Χριστόν Θεού δύναμιν και Θεού σοφίαν» (α΄ Κορ. α: 24). Φανερώνει δε με τα λόγια ταύτα ο Απ. Παύλος, ότι ο Χριστός καθό Θεός είναι δύναμις και σοφία του Πατρός· σοφία όμως και δύναμις ουχί ανυπόστατος, καθώς είναι αι άλλαι επί Θεού ενέργειαι, αι οποίαι αν και είναι ουσιώδεις και φυσικαί, δεν είναι όμως και ενυπόστατοι: ήτοι δεν έχουν ιδίαν υπόστασιν, καθώς έχει ιδίαν υπόστασιν ο Πατήρ, ο Υιός, και το Πνεύμα το Άγιον· αλλ΄ είναι ο Υιός σοφία και δύναμις του Πατρός ενυπόστατος και τελείαν έχων υπόστασιν· διο και πρέπει πάντοτε να προστίθεται εις αυτά το, ενυπόστατος κατά τον Θεσσαλονίκης μέγαν Γρηγόριον.
Το δε, Λόγος εδανείσθη από τον Ευαγγελιστήν Ιωάννην λέγοντα: «Εν αρχή ην ο Λόγος» (Ιωάν. α:1). Λόγος όμως ζων και ενυπόστατος, δι ου τα πάντα εγένετο κατά τον αυτόν Ιωάννην, και δι΄ ου οι ουρανοί εστερεώθησαν κατά τον Δαβίδ, και ουχί λόγος ανυπόστατος και εις αέρα χεόμενος. Το δε Υιός ερανίσθη από τον Ματθαίον και από τους άλλους Ευαγγελιστάς: «Ούτός εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός» (Ματθ. γ:17). Το δε απαύγασμα ερανίσθη από την προς Εβραίους επιστολήν, εν η γράφει ο Παύλος: «Ος ων απαύγασμα της δόξης» (Εβρ. α: 3) ίνα δια τούτου δείξη την προς το άναρχον και πρώτον Φως, τον Πατέρα δηλαδή, φυσικήν οικειότητα. Ούτος λοιπόν, λέγει, ο Χριστός και Θεός, η του Θεού σοφία η ακατάληπτος, ο Λόγος ο ενυπόστατος, η άπειρος δύναμις, ο αγαπητός Υιός, και το της Πατρικής δόξης απαύγασμα, λανθάσας όλας τας Δυνάμεις, τόσον τας υπερκοσμίους των αγίων Αγγέλων, όσον και τας των επιγείων Δαιμόνων ή Ανθρώπων· άγνωστον γαρ ήτον και Άγγέλοις και ανθρώποις το της ενανθρωπήσεως Μυστήριον· διο και ο Χριστός Άγγελος της μεγάλης και αποκρύφου βουλής της περί της ενσάρκου ταύτης Οικονομίας λέγεται. Ταύτας, λέγω, τας Δυνάμεις λανθάσας, και από αυτάς κρύψας τον τρόπον του Μυστηρίου έγινε τέλειος άνθρωπος, και ούτως ανεκτήσατο πάλιν τώρα και ανέπλασεν ημάς τους ανθρώπους, τους οποίους εκτήσατο και έπλασε πρότερον.