ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Ακροστιχίς.

Ευεπίης μελέεσσιν εφύμνια ταύτα λιγαίνει Υία Θεού μερόπων είνεκα τικτόμενον εν χθονί, και λύοντα πολύστομα πήματα Κόσμου. Αλλ΄ άννα, ρητήρος ρύεο τώνδε πόνων.

Ερμηνεία.

Εδώ η ιερά Μούσα της του Χριστού Εκκλησίας Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο και Χρυσορρόας επονομαζόμενος, κατά τον Θεοφάνη, δια την επανθούσαν αυτώ και χρυσαυγίζουσαν ευγλωττίαν, γράφει τον σκοπόν όλον και την υπόθεσιν του Κανόνος, τον οποίον μέλλει να συντάξη εις την παρούσαν εορτήν· όθεν λέγει. Ταύτα τα εφύμνια (ο Κανών) συντεθειμένα με μέτρα της Ποιητικής υμνούσι και δοξάζουσι τον Υιόν του Θεού· διότι απλώς κάθε ύμνος καλός μεν είναι και υμνεί τον Θεόν· ο εμμέτρως όμως συντεθειμένος είναι πλέον επαινετός· όσον γαρ αυτός είναι δυσκολώτερος κατά την σύνθεσιν, τόσον είναι θαυμασιώτερος, ως λέγει ο ανώνυμος ερμηνευτής.

Τα εφύμνια λοιπόν ταύτα υμνούσι, λέγει, και δοξάζουσι τον Υιόν του Θεού, όστις δια την σωτηρίαν των ανθρώπων γεννάται εις την γην εκ της Παρθένου· και δια της κατά σάρκα αυτού Γεννήσεως λύει και αφανίζει τας πολυστενάκτους βλάβας του Κόσμου και των ανθρώπων: δηλαδή την παράβασιν του Αδάμ και την προπατορικήν αμαρτίαν και το δια την παράβασιν ταύτην και αμαρτίαν δοθέν επιτίμιον εις τους ανθρώπους: τας ακάνθας, τας λύπας, τους στεναγμούς, τας κακοπαθείας και, το πρώτον απάντων των δεινών και τελευταίον, τον θάνατον. Έπειτα επιστρέφων τον λόγον προς τον τικτόμενον Χριστόν, λέγει ο Ποιητής. Αλλ΄ ω Άναξ και Βασιλεύ Χριστέ, συ ελευθέρωσον από τους ανωτέρω ρηθέντας πόνους και βλάβας εκείνους, οι οποίοι ψάλλουν και άδουν τον παρόντα Ιαμβικόν Κανόνα. Δύναται δε να εξηγηθή τούτο και με άλλον τρόπον, ήγουν συ, ω Άναξ Χριστέ, ελευθέρωσον εμέ τον ρητήρα και υμνωδόν σου από τους πόνους τούτους της πολυμόχθου ζωής· διότι οι κατά Θεόν ζώντες παρακαλούν τον Θεόν να τους λυτρώση από την πολυστένακτον ταύτην ζωήν, και να τους μεταστήση εις εκείνην την μακαρίαν· καθώς και ο Προφήτης Δαβίδ δυσκόλως υποφέρων την εν τη γη διατριβήν και αργοπορίαν, «Οίμοι! Έλεγεν, ότι η παροικία μου εμακρύνθη» (Ψαλμ. ριθ: 5).