ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

 

Μεγάλη φωνή, εν τη ερήμω βοά Πρόδρομος· Χριστού ετοιμάσατε οδούς, και τρίβους του Θεού ημών, ευθείας απεργάσασθε, εν πίστει ανακράζοντες· Ουκ έστιν Άγιος, ως ο Θεός ημών, και ουκ έστι δίκαιος, πλην σου Κύριε.

 

Ερμηνεία.

 

Από το βιβλίον του Προφήτου Ησαϊου ερανίσθη ο Μελωδός το Τροπάριον τούτο· λέγει γαρ εκείνος εκεί: «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω· ετοιμάσατε την οδόν του Κυρίου, ευθείας ποιείτε τας τρίβους του Θεού ημών» (Ησ. μ: 3). Όθεν ούτως αρχίζει· ο του Κυρίου μέγιστος Πρόδρομος, η μεγάλη και υψηλοτάτη και εξάκουστος φωνή του Θεού Λόγου, βοά εις τους λαούς εν τη ερήμω του Ιορδάνου και λέγει: ετοιμάσατε, ω λαοί, ετοιμάσατε την στράταν του Χριστού: ήτοι έτοιμοι γίνεσθε εις την ευαγγελικήν πολιτείαν, καθώς ερμηνεύει ο Θεοφύλακτος· οδός γαρ το Ευαγγέλιον λέγεται· ευθείας κάμετε τας τρίβους του Θεού ημών: ήτοι τας του παλαιού Νόμου εντολάς αναδείξατε πνευματικάς· επειδή το Πνεύμα το Άγιον ευθές είναι· τα δε του Νόμου προστάγματα λέγονται τρίβοι, ως τετριμμένα και παλαιά, κατά τον αυτόν Θεοφύλακτον. Σημείωσε, ότι το «μεγάλη φωνή» δύναται να νοηθή και εις δοτικήν κατ΄ έλειψιν της Εν προθέσεως ούτω: ο Πρόδρομος βοά εν μεγάλη φωνή. Που δε βοά; Εν τη ερήμω της Ιουδαίας· ούτω γαρ ο Ευαγγελιστής Ματθαίος γράφει: «Εν δε ταις ημέραις εκείναις παραγίνεται Ιωάννης ο Βαπτιστής κηρύσσων εν τη ερήμω της Ιουδαίας» (Ματθ. γ: 1). Και μολονότι ο Ευαγγελιστής Λουκάς λέγει, ότι ήλθεν εις πάσαν την περίχωρον του Ιορδάνου, κηρύσσων Βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών (Λουκ. γ: 3), μ΄ όλον τούτο πιθανόν είναι να ήτον και έρημοι τόποι μεταξύ της περιχώρου του Ιορδάνου, όπου οι όχλοι ερχόμενοι ήκουον το κήρυγμα του Ιωάννου· όθεν λέγει ο Ματθαίος: «Τότε εξεπορεύετο προς αυτόν Ιεροσόλυμα και πάσα Ιουδαία και πάσα η περίχωρος του Ιορδάνου» (Ματθ. γ: 5).  Ο δε Πτωχός Πρόδρομος λέγει, ότι επειδή το ρήμα (το πρόσταγμα) Κυρίου εγένετο εν τη ερήμω προς Ιωάννην, ως λέγει ο Λουκάς: «Εγένετο ρήμα Θεού επί Ιωάννην τον του Ζαχαρίου Υιόν εν τη ερήμω» (Λουκ. γ: 2), εκ τούτου λέγεται καταχρηστικώς, ότι εκήρυττε το κήρυγμά του εν τη ερήμω. Ει δε θέλει να νοήση τινάς έρημον τους ερήμους όντας ανθρώπους πάσης θεογνωσίας και αγαθοεργίας, αρμόζει να νοήση περί των ανθρώπων το «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω». Ο δε Ευθύμιος ο Ζυγαδηνός λέγει εν τη ερμηνεία του κατά Ματθαίον: «Δύο ερήμους νοούμεν, μίαν την ενδοτέραν, αφ΄ ης ήλθεν ο Ιωάννης, και εν η εγένετο προς αυτόν το ρήμα Κυρίου κατά τον Λουκάν· δευτέραν δε την περί τον Ιορδάνην, εφ΄ ην εξήλθεν, ην ο Ματθαίος έρημον της Ιουδαίας ωνόμασεν, ο δε Λουκάς, περίχωρον του Ιορδάνου».