ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Τροπάριον.

Αθρών ο Πλάστης εν ζόφω των πταισμάτων, Σειραίς αφύκτοις, ον διαρθροί δακτύλοις, Ίστησιν αμφ΄ ώμοισιν εξάρας άνω, Νυν εν πολυρρύτοισι δίναις εκπλύνων, Αίσχους παλαιού της Αδάμ καχεξίας.

Ερμηνεία.

Βλέπων, λέγει, ο της ανθρωπίνης φύσεως Πλάστης Θεός τον άνθρωπον, τον οποίον διήρθρωσε και διέπλασε με τα ιδικά του δάκτυλα, ότι ευρίσκετο μέσα εις το σκότος των αμαρτιών δεδεμένος με σχοινία άφυκτα και αδιάλυτα, δεν απετράφη αυτόν, ουδέ τον επαράβλεψεν, αλλά έλυσε τούτον εκ των δεσμών και τον έκβαλεν εις το φως, καθώς ο ίδιος ενομοθέτησεν ειπών· όταν ιδή τινάς κτήνος να πέση μέσα εις λάκκον, να μη το παραβλέπη, αλλά να το εκβάλη από εκεί: «Τις έσται άνθρωπος εξ υμών, ος έξει πρόβατον εν, και, εάν εμπέση τούτο τοις Σάββασιν εις βόθυνον, ουχί κρατήσει αυτό και εγερεί;» (Ματθ. ιβ: 11). Δια ταύτην την άλογον πτώσιν του ανθρώπου εις την αμαρτίαν, παραβάλλει ο Δαβίδ τον άνθρωπον με τα άλογα ζώα, λέγων: «Άνθρωπος εν τιμή ων ου συνήκε· παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσι τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς» (Ψαλμ. μη: 13). Αφ΄ ου δε πρώτον έπλυνεν αυτόν μέσα εις τας πολυρρόους συστροφάς και κύματα του Ιορδάνου ποταμού, και εκαθάρισεν αυτόν ως ιατρός άριστος από την παλαιάν αισχρότητα και ασχημίαν, (ουδέν γαρ της αμαρτίας αισχρότερον) την οποίαν έλαβεν από την ασθένειαν της παραβάσεως, τότε εσήκωσεν αυτόν επάνω εις τους ώμους του, εις τους οποίους επάνω εβάστασε και το ξύλον του Σταυρού, κατά τον Θεολόγον Γρηγόριον. Και τα δύο ταύτα παραδείγματα, το του κτήνους, λέγω, και το του ιατρού εκ του Γρηγορίου ερανίσθησαν· λέγει γαρ εκείνος εν τω εις την Χριστού Γέννησιν λόγω αυτού: «Ει μη και τον Ιατρόν αιτιώ το τις, ότι συγκύπτει επί τα πάθη και δυσωδίας ανέχεται, ίνα δω την υγιείαν τοις κάμνουσι, και τον επικλινόμενον βόθρω δια φιλανθρωπίαν ίνα το εμπεπτωκός κτήνος κατά τον νόμον ανασώσηται»· όθεν και ο Μελωδός, ίνα αινιγματωδώς δηλοποιήση τα δύο ταύτα, δια μεν του «Ίστησιν αμφ΄ ώμοισιν εξάρας άνω εφανέρωσε τον επικλινόμενον τω βόθρω και το κτήνος εξάγοντα, δια δε του καχεξίας αίσχους παλαιού» εδηλοποίησε τον ιατρόν· ίδιον γαρ ιατρού είναι το να λυτρώση τινά από την καχεξίαν.