Ο Σταυρός Του και ο σταυρός μου -- του αειμνήστου Στεργίου Σάκκου Ομ. Καθηγητού Α.Π.Θ.

Το Ευαγγέλιο μιλά για δύο σταυρούς· το σταυρό του Χριστού και το σταυρό το δικό μας. Ο σταυρός του Χριστού είναι εκείνος, που καταδέχθηκε ο Κύριος να τον σηκώση στον ώμο Του και ύστερα να σταυρώση πάνω σ΄ αυτόν τη σάρκα Του και να παραδώση το πνεύμά Του, να δοκιμάση με αυτόν τον θάνατο. Είναι εκείνος, που μπήχτηκε στο Γολγοθά και έμπηξε καρφί μεγάλο μέσ΄ την καρδιά του άδη, διέρρηξε την κοιλιά του και τον ανάγκασε να ξεράση τους νεκρούς του. Ο σταυρός του Χριστού είνε το ξύλο, με το οποίο συνέτριψε ο Θεάνθρωπος Ιησούς το κεφάλι του διαβόλου και το οποίο χαρίζει στους πιστούς τη λύτρωσι. Ποιος είνε, όμως, ο δικός μας σταυρός; Από τότε, που ο Χριστός έπαθε και υπέφερε όσα κανένας άλλος άδικα και βαθειά, σταυρό οι άνθρωποι λέμε τα παθήματα και τις θλίψεις μας. Σταυρός είναι η αρρώστια, η φτώχεια, η αδικία· σταυρός είναι η ξενιτειά, ο καημός, η ταλαιπωρία· σταυρός είνε η εγκατάλειψι, η δυστυχία, ο χαροκαμός. Κι είνε αλήθεια ότι όλα τούτα σταυρώνουν τον άνθρωπο, τον κάνουν μιμητή του πάθους του Χριστού, ιδίως όταν τα υφίσταται άδικα, και προ πάντων όταν τα υπομένη με τη συνείδησι ότι υπάρχει Θεός που δεν θα τον αφήση να χαθή. Μ΄ αυτές τις προϋποθέσεις τα παθήματα αποκτούν πράγματι ένα θεϊκό νόημα και μία χάρι, παίρνουν αξία από την αξία του σταυρού του Χριστού και δίνουν σ΄ αυτόν, που πάσχει, δόξα και ελπίδα· δόξα, διότι μοιάζει με τον Κύριο, και ελπίδα, διότι μπορεί να περιμένη την παρηγοριά και την αναψυχή από τον ίδιο τον Θεό. «Τούτο γαρ χάρις», κηρύττει ο απόστολος Πέτρος, «ει δια συνείδησιν Θεού υποφέρει τις λύπας, πάσχων αδίκως» (Α΄ Πέτρ. 2: 19). Εν τούτοις, ο Χριστιανός δεν υποφέρει μόνο από βάσανα και πόνους· βασανίζεται και από σκάνδαλα και πειρασμούς, μαρτυρεί από τη φθορά του ίδιού του του εαυτού και από τη διαφθορά του κόσμου. Αποφασίζοντας να ζήση σύμφωνα με το θέλημα του Θεού μπαίνει σε έναν αγώνα, που τον φέρνει αντιμέτωπο με το δικό του θέλημα, με τις επιθυμίες και τις ορέξεις, που φωλιάζουν ύπουλα μέσα στην ψυχή του και κινούν βίαια το κορμί του. Αγωνίζεται και παλεύει να υποτάξη το εγώ του, για να υπακούση στον Θεό κι αυτή η πάλη πονά περισσότερο από αρρώστια, σφίγγει δυνατώτερα κι από δυστυχία, πικραίνει βαθύτερα κι από καημό. Ανακούφισι δεν υπάρχει, μετριασμός δεν γίνεται κι ο κόσμος γύρω δεν βοηθά, αλλά πολεμά σκληρότερα. Με θέλγητρα και με φόβητρα ζητά να απομακρύνη τον πιστό από την Εκκλησία, με πονηριά αλλά και με κυνικότητα προσπαθεί να τον φέρει σε διάστασι με τον Θεό. Συνεχώς και αδιαλείπτως ο χριστιανός ζη ένα μαρτύριο, διαγράφει έναν σταυρό, καθώς αντιτίθεται στην τυραννία των παθών του και αντιστέκεται στη δεσποτεία του κόσμου. «Οι δε του Χριστού την σάρκα εσταύρωσαν συν τοις παθήμασι και ταις επιθυμίαις», λέει ο απόστολος Παύλος (Γαλ. 5: 24). Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι, εκλεκτοί και μακάριοι, οι οποίοι με τη ζωή τους έδειξαν καθαρά τι σημαίνει σταυρός του χριστιανού και φανέρωσαν πρακτικά ποια γνωρίσματα συνιστούν αυτόν το σταυρό. Είνε οι άγιοι της Εκκλησίας, δίκαιοι και προφήτες, απόστολοι και μάρτυρες, πατέρες, ασκηταί και διδάσκαλοι, όλοι όσοι βάδισαν για το όνομα του Χριστού δρόμους σκληρούς και έφθασαν στο τέρμα με ιλαρό το πρόσωπο και ευφροσύνη στη καρδιά. Με μύριους τρόπους και με μύρια χρώματα η πορεία του καθενός από αυτούς ζωγραφίζει το σχήμα του σταυρού. Άλλοι υπέμειναν τον ονειδισμό του κόσμου, την απόρριψι και την καταφρόνησι της κοινωνίας. Άλλοι υπέστησαν το διωγμό και το βασανισμό από άρχοντες και δημίους. Άλλοι ανέλαβαν τον κόπο και την ταλαιπωρία του κηρύγματος, το βάρος των ψυχών. Άλλοι διάλεξαν την άσκησι του σώματος και του πνεύματος, την απάρνησι των εγκοσμίων και τις στερήσεις της ερήμου. Μέσα σ΄ αυτή την ποικιλία των σταυρικών σχημάτων δύο είνε τα κοινά γνωρίσματα· ένα το «εκούσιον πάθος», άλλο το «χάριν Χριστού»· με τη θέλησί τους και για την αγάπη του Χριστού ο καθένας σήκωσε το σταυρό του και μας καλεί να μιμηθούμε όχι τον τρόπο του, όχι το σχήμα του, αλλά το φρόνημα και τη νοοτροπία του. Να, λοιπόν, ποιος είνε ο δικός μας ο σταυρός, για τον οποίο μιλά το Ευαγγέλιο, ο σταυρός που καθίσταται όντως μίμημα του σταυρού του Χριστού, σημάδι γνησιότητος του χριστιανού. Δεν είνε μόνο τα κτυπήματα της ζωής ούτε απλώς οι θλίψεις· είνε αυτά και άλλα πολλά, τα οποία υπογράφονται με το αίμα της καρδιάς μας και σφραγίζονται με το αίμα του Χριστού. Η αγάπη μας γι΄ Αυτόν και η αγάπη Του για μας δίνουν νόημα και αξία στο κάθε πάθημά μας και το καθιστούν σταυρό άγιο. Έτσι σταυρός είνε μία πράξι υπέρτατης θυσίας, που συγκλονίζει τους αιώνες, αλλά και μία πράξι καθημερινής ανοχής, που περνά απαρατήρητη από τους πολλούς. Σταυρός είνε να ακρωτηριάζεσαι από τους απίστους και σταυρός είνε να εξευτελίζεσαι από τους συναδέλφους – αρκεί να γίνεται για το όνομα του Θεού με δοξολογία. Σταυρός είνε όταν σε ταλαιπωρούν με άγρια βία, σταυρός είνε κι όταν εσύ ταλαιπωρής με άσκησι ήρεμη τον εαυτόν σου – αρκεί να γίνεται για χάρι του Θεού με ευχαριστία. Το μυστικό είνε ότι ο δικός μας σταυρός, για να είνε γνήσιος, χρειάζεται να έχη κοινή ρίζα με το σταυρό του Χριστού, να βλαστάνη από τον τίμιο κορμό Του, ή να εμφυτεύεται μέσα σ΄ αυτόν με τα ιερά μυστήρια και τη χάρι του Πνεύματος, ώστε να ανθοβολή και να καρποφορή την αγιωσύνη. Δύο σταυρούς υψώνει και η Εκκλησία τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή· έναν με τον Εσταυρωμένο και έναν χωρίς Αυτόν. Ο σταυρός του Χριστού μένει άδειος μετά την αποκαθήλωσι, αλλά παραμένει υψωμένος, για να μας υπενθυμίζη ότι πρέπει εκεί επάνω να σταυρώσουμε πλέον τον εαυτόν μας. Ο Χριστός μας αφήνει το σταυρό Του, για να τον κάνουμε δικό μας σταυρό. Μη μας τρομάζη το ύψος Του, μη μας φοβίζη το πλάτος Του. Τη μεγάλη θυσία την έχει επιτελέσει ήδη ο Κύριος. Εμείς φθάνει να είμαστε μέλη στο σώμά Του, ζωντανά μέλη της Εκκλησίας Του, για να πληρώσουμε το χρέος του σταυρού μας· θα μας ανεβάση ο Ίδιος πάνω στο σταυρό, θα μας κρατά εκεί Αυτός μέσα στην αγκαλιά Του και στο τέλος των αιώνων θα μας δοξάση με τη δική Του δόξα.