ΕΟΡΤΟΔΡΟΜΙΟΝ

Ωδή  θ΄ .  Ο  Ειρμός.

Ω των υπέρ νουν, του τόκου σου θαυμάτων! Νύμφη πάναγνε, Μήτερ ευλογημένη· Δι΄ ης τυχόντες παντελούς σωτηρίας, Επάξιον κροτούμεν ως ευεργέτη, Δώρον φέροντες, ύμνον ευχαριστίας.

Ερμηνεία.

Στοχαζόμενος ο Ιερός Μελωδός τα παράδοξα θαύματα, τα οποία ηκολούθησαν εις την Αειπάρθενον Μαριάμ, και τα οποία από του αιώνος εις άλλην τινά δεν ηκούσθησαν, δια τούτο θαυμαστικώς εκφωνεί προς την Θεοτόκον τον παρόντα Ειρμόν της εννάτης Ωδής, της οποίας Μουσουργός και Ποιήτρια εστάθη πάλιν αυτή η υμνουμένη Θεοτόκος. Όθεν λέγει· βαβαί δια τα θαύματα του ασπόρου και υπερφυούς τόκου σου, Θεοτόκε! Τα οποία υπερβαίνουν κάθε νουν, τόσον των ανθρώπων, όσον και των Αγγέλων· επειδή συ μόνη εφάνης νύμφη πάναγνος, ήγουν κατά πάντα αγνή, όχι μόνον κατά το σώμα, αλλά και κατά την ψυχήν, όχι μόνον κατά τας σωματικάς αισθήσεις και ενεργείας, αλλά και κατά τας ψυχικάς· μόνη συ εφάνης νύμφη πάναγνος και ανύμφευτος, και μόνη εχρημάτισας Μήτηρ ασπόρως συλλαβούσα, ακόπως βαστάσασα, και ανωδίνως ομού και αφθόρως γεννήσασα τον μοναρχικώτατον και Μονογενή Υιόν του προανάρχου Πατρός· επληρώθη γαρ εις εσέ, Θεοτόκε, το του Ησαϊου εκείνο: «Πριν την ωδίνουσαν τεκείν, πριν ή ελθείν τον πόνον των ωδίνων, εξέφυγε και έτεκεν άρσεν. Τις ήκουσε τοιούτον; Και τις εώρακεν ούτως;» (Ησ. ξστ: 7-8). Αλλά και μετά τον φρικτόν τόκον σου πάλιν έμεινας άφθορος· Παρθένος γαρ ήσουν προ του τόκου, Παρθένος εν τω τόκω, Παρθένος μετά τον τόκον και ει Αειπάρθενος. Ευλογημένη δε ονομάζεσαι, διότι ευλογημένος είναι ο καρπός της κοιλίας σου ο Ιησούς Χριστός, καθώς η Ελισάβετ σε ωνόμασε λέγουσα: «Ευλογημένη συ εν γυναιξί και ευλογημένος ο καρπός της κοιλίας σου» (Λουκ. α: 42). Όθεν ο μέγας Βασίλειος ταύτα τα παράδοξα θαύματα της Παρθένου εννοών, σημείον αυτήν τεραστικόν ωνόμασεν, όπερ έδωκεν ο Θεός εις τον Ησαϊαν· ούτω γαρ φησί: «Σημείον δε παράδοξον τι και τεραστικόν και πάρα πολύ της κοινής παρηλλαγμένον φύσεως, η αυτή γυνή, και Παρθένος και Μήτηρ, και εν αγιασμώ της παρθενίας μένουσα, και την της τεκνογονίας ευλογίαν κληρονομούσα» (Λόγος εις την Χριστού Γέννησιν). Είτα επιφέρει ακολούθως ο Μελωδός, ότι ημείς οι Χριστιανοί, επειδή ετύχομεν δια σου, Θεοτόκε, της τελείας σωτηρίας, ου μόνον της σωματικής δηλαδή, αλλά και της ψυχικής, ου μόνον της προσκαίρου, αλλά και της αιωνίου, δια τούτο προσφέροντες εις Εσέ ως ευεργέτιδα ημών ένα επάξιον και χρεωστικόν δώρον ευχαριστίας, κροτούμεν και ψάλλομεν τον παρόντα Ειρμόν.