Ο ρόλος της Ευρυτανίας στην εθνική αναγέννηση

Κωνσταντίνος Χολέβας

Εφτασε προσφάτως στο γραφείο μου το δίτομο έργο «Ιστορία και Πολιτισμός Δημοτικής Ενότητας Φουρνά Ευρυτανίας», το οποίο εξεδόθη από την Πανευρυτανική Ενωση των Αθηνών. Οι δύο τόμοι περιέχουν τις 70 επιστημονικές εισηγήσεις, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τον Ιούλιο 2012 στο πλαίσιο ειδικού συνεδρίου. Είναι αξιοθαύμαστο το έργο των επιμελητών, των συγγραφέων και των χορηγών της εκδόσεως, διότι αναδεικνύουν την προσφορά του Φουρνά, της Βράχας και του Κλειτσού Ευρυτανίας στην Ορθοδοξία, στην εθνική αναγέννηση, στην Παιδεία και την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό.
Τα τρία αυτά χωριά των Αγράφων, ορεινά και άγνωστα στους πολλούς, αξίζουν μεγαλύτερης προβολής και επαίνου, διότι γέννησαν και ανέθρεψαν κατά τους τελευταίους τρεις αιώνες μεγάλες μορφές της Εκκλησίας, των γραμμάτων, της επιστήμης, καθώς και γενναίους αγωνιστές και στρατιωτικούς. Δεν κατάγομαι από την Ευρυτανία (έχω ξαναγράψει ότι είμαι Μακεδών), αλλά οφείλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη του Ελληνορθόδοξου Γένους μας στα βραχώδη και άγονα αυτά μέρη, τα οποία απεδείχθησαν λίαν γόνιμα στον πνευματικό τομέα.



Από τους δύο τόμους, τους οποίους αξίζει να μελετήσουν οι ερευνητές της περιόδου της Τουρκοκρατίας, αναδεικνύεται για μία ακόμη φορά ο ηθικός εξοπλισμός των Ελλήνων επί Τουρκοκρατίας. Οι δυνάμεις που οδήγησαν τους προγόνους μας να διατηρήσουν την εθνική ταυτότητά τους και να αποτινάξουν τον βάρβαρο ζυγό των Οθωμανών: η ορθόδοξη πίστη, οι νεομάρτυρες, τα μοναστήρια με τα κρυφά και φανερά σχολεία, η αγάπη των νέων για τα γράμματα, οι μεγάλοι δάσκαλοι και πανεπιστήμονες, οι κλεφταρματολοί, το κοινοτικό πνεύμα, η υγιής Τοπική Αυτοδιοίκηση, το πάθος για την πατρίδα, την ιδιαίτερη αλλά και την ευρύτερη. Χωριό, Αγραφα, Ρούμελη, Ελλάδα είναι οι ομόκεντροι κύκλοι οι οποίοι ενέπνευσαν τα τέκνα της ορεινής βορειοανατολικής Ευρυτανίας και τα έστρεψαν στον δρόμο της δημιουργίας και της πραγματικής προόδου. Στον δρόμο του ελληνορθόδοξου φωτισμού και όχι του ψευδοπροοδευτικού δήθεν «διαφωτισμού».


Στις εξαίρετες ομιλίες των 70 συνέδρων προβάλλονται γνωστές και άγνωστες μορφές που γεννήθηκαν ή εργάσθηκαν στον Φουρνά, στη Βράχα και το Κλειτσό. Διδάσκαλοι του 18ου αιώνος όπως ο Αναστάσιος Γόρδιος, ο Σέργιος Μακραίος, ο Ιωάννης Δημητριάδης, νεομάρτυρες της πίστεως όπως ο Κυπριανός, φλογεροί ιεροκήρυκες του 20ού αιώνος όπως ο αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Παπακώστας, ανδρείοι στρατηγοί όπως ο Χαράλαμπος Κατσιμήτρος, που αντιμετώπισε πρώτος την ιταλική επίθεση τον Οκτώβριο του 1940, και ο πασίγνωστος στους ορθόδοξους αγιογράφους Διονύσιος ο εκ Φουρνά. Ο μοναχός αυτός, που έκανε πανελληνίως γνωστή τη γενέτειρά του, τον Φουρνά Ευρυτανίας, εργάσθηκε γύρω στο 1700 στο Αγιον Ορος και στη συνέχεια γύρισε στο χωριό του και ίδρυσε μοναστήρι, σχολείο αρρένων και σχολείο θηλέων. Το συγγραφικό έργο του επικεντρώθηκε στην αγιογραφία με βάση τα βυζαντινά πρότυπα, και σ’ αυτό καταφεύγουν ακόμη και σήμερα οι αγιογράφοι που θέλουν να ακολουθήσουν την ορθόδοξη και όχι τη δυτικίζουσα τεχνοτροπία.


Ενα από τα ερωτήματα που βρίσκουν απάντηση στους δύο τόμους για την προσφορά της Ευρυτανίας στην ελευθερία και την Παιδεία του Ελληνισμού είναι και η σχέση Εκκλησίας και Θετικών Επιστημών. Οπως αποδεικνύει ο Ευρυτάν καθηγητής των Μαθηματικών στο ΕΜΠ, Ηλίας Ντζιώρας, τα σχολεία των υποδούλων κατά τον 18ο και 19ο αιώνα δίδασκαν τα μαθηματικά ως βασικό μάθημα, παράλληλα με την ορθόδοξη κατήχηση, την ενιαία ελληνική γλώσσα, τη φιλοσοφία κ.ά. Οι μελετητές των συγγραμμάτων των μεγάλων διδασκάλων των σχολείων των Αγράφων θα διαπιστώσουν ότι οι ευλαβείς χριστιανοί, που δίδασκαν στα Ελληνόπουλα τον σεβασμό στην πίστη και την πατρίδα, ταυτοχρόνως δίδασκαν θεωρήματα και ασκήσεις των Θετικών Επιστημών.
Οσοι θέλετε να παραστείτε στην παρουσίαση των τόμων ελάτε την Κυριακή 3 Αυγούστου και ώρα 11.00 π.μ. στο Πνευματικό Κέντρο της δροσερής Βράχας Ευρυτανίας!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου