Ο άγιος Κύριλλος, Πατριάρχης Αλεξανδρείας ( + 444 ), υπήρξε ο χαλκέντερος
πολέμιος του Νεστορίου και υπέρμαχος της Θεοτοκίας της Αειπαρθένου.
Στην Τρίτη Οικουμενική σύνοδο, το 431, αγωνίστηκε με παρρησία για τη Θεοτόκο.
Οι αγώνες του για τη Μητέρα του Κυρίου προκάλεσαν την ιδιαίτερη εύνοιά Της για αυτόν, όπως φανερώνει το ακόλουθο περιστατικό:
Σε ένα προάστιο της Χαλκηδόνος, στη Δρυ, συγκροτήθηκε μια ληστρική σύνοδος που καταδίκασε ερήμην τον ιερό Χρυσόστομο. Ο άγιος Κύριλλος, από άγνοια και όχι από κακία, υιοθέτησε τις αποφάσεις της συνόδου κι έφτασε μέχρι το σημείο να μη θέλει να μνημονεύει το όνομα του αγίου στα δίπτυχα, μαζί με τα ονόματα των άλλων Πατριαρχών.
Ήταν όμως καλοπροαίρετος, κι όταν του έγιναν οι ανάλογες συστάσεις, εξέτασε καλύτερα τα πράγματα, αναγνώρισε το λάθος και διόρθωσε τη στάση του. Στην αλλαγή του αυτή συνετέλεσε και το παρακάτω όνειρο:
Του φάνηκε πως βρισκόταν σε ένα τόπο ωραιότατο, και δοκίμαζε μία χαρά ανεκλάλητη. Έβλεπε εκεί τους πατριάρχες Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ, καθώς και άλλους άνδρες της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. Έβλεπε επίσης ένα ναό πολύ φωτεινό και μεγαλοπρεπή, από όπου ακουγόταν μία ουράνια ψαλμωδία.
Προχώρησε μέσα στον ναό και αντίκρυσε την Υπεραγία Θεοτόκο, περιστοιχισμένη από πλήθος αγίων Αγγέλων, να λάμπει από άρρητη δόξα.
Κοντά στη Θεομήτορα στεκόταν με μεγάλη τιμή και πολλούς δορυφόρους ο ιερός Χρυσόστομος, κρατώντας στα χέρια το βιβλίο των διδαχών του.
Ο άγιος Κύριλλος προχώρησε για να προσκυνήσει την Υπεραγία Θεοτόκο. Ο Άγιος Ιωάννης όμως μπήκε στην μέση και όχι μόνο τον εμπόδισε, αλλά θέλησε να τον βγάλει έξω.
Έντρομος εκείνος, σκεπτόταν γιατί άραγε να οργίστηκε τόσο εναντίον του ο ιερός Χρυσόστομος.
Τότε επεμβαίνει η Παναγία και λέει:
- Συγχώρησέ τον, Ιωάννη, και μην τον διώχνεις. Όσα έχει πει εναντίον σου δεν τα είπε από κακία, αλλά από άγνοια.
- Όχι, δεν τον συγχωρώ, έκανε τάχα θυμωμένος ο άγιος.
- Συγχώρησέ τον για την αγάπη μου, επέμεινε η Παναγία, γιατί αγωνίστηκε πολύ για την τιμή μου, κατατρόπωσε τον Νεστόριο και με ανακήρυξε Θεοτόκο.
Αμέσως εκείνος ηρέμησε, αγκάλιασε τον παλαιό του αντίπαλο και τον ασπάσθηκε με αγάπη.
Από τότε η εκτίμηση του αγίου Κυρίλλου προς τον άγιο Ιωάννη ήταν απεριόριστη.
Τριάντα δύο χρόνια αγωνίστηκε ο άγιος Κύριλλος στον πατριαρχικό θρόνο της Αλεξανδρείας. Κι όταν παρέδιδε την αγία ψυχή του, η Παναγία δεν τον λησμόνησε. Ήρθε κοντά του και του παραστάθηκε με ενδιαφέρον, όπως κι εκείνος στη ζωή του Την υπηρέτησε και αγωνίστηκε για την τιμή Της.
Στην Τρίτη Οικουμενική σύνοδο, το 431, αγωνίστηκε με παρρησία για τη Θεοτόκο.
Οι αγώνες του για τη Μητέρα του Κυρίου προκάλεσαν την ιδιαίτερη εύνοιά Της για αυτόν, όπως φανερώνει το ακόλουθο περιστατικό:
Σε ένα προάστιο της Χαλκηδόνος, στη Δρυ, συγκροτήθηκε μια ληστρική σύνοδος που καταδίκασε ερήμην τον ιερό Χρυσόστομο. Ο άγιος Κύριλλος, από άγνοια και όχι από κακία, υιοθέτησε τις αποφάσεις της συνόδου κι έφτασε μέχρι το σημείο να μη θέλει να μνημονεύει το όνομα του αγίου στα δίπτυχα, μαζί με τα ονόματα των άλλων Πατριαρχών.
Ήταν όμως καλοπροαίρετος, κι όταν του έγιναν οι ανάλογες συστάσεις, εξέτασε καλύτερα τα πράγματα, αναγνώρισε το λάθος και διόρθωσε τη στάση του. Στην αλλαγή του αυτή συνετέλεσε και το παρακάτω όνειρο:
Του φάνηκε πως βρισκόταν σε ένα τόπο ωραιότατο, και δοκίμαζε μία χαρά ανεκλάλητη. Έβλεπε εκεί τους πατριάρχες Αβραάμ, Ισαάκ και Ιακώβ, καθώς και άλλους άνδρες της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης. Έβλεπε επίσης ένα ναό πολύ φωτεινό και μεγαλοπρεπή, από όπου ακουγόταν μία ουράνια ψαλμωδία.
Προχώρησε μέσα στον ναό και αντίκρυσε την Υπεραγία Θεοτόκο, περιστοιχισμένη από πλήθος αγίων Αγγέλων, να λάμπει από άρρητη δόξα.
Κοντά στη Θεομήτορα στεκόταν με μεγάλη τιμή και πολλούς δορυφόρους ο ιερός Χρυσόστομος, κρατώντας στα χέρια το βιβλίο των διδαχών του.
Ο άγιος Κύριλλος προχώρησε για να προσκυνήσει την Υπεραγία Θεοτόκο. Ο Άγιος Ιωάννης όμως μπήκε στην μέση και όχι μόνο τον εμπόδισε, αλλά θέλησε να τον βγάλει έξω.
Έντρομος εκείνος, σκεπτόταν γιατί άραγε να οργίστηκε τόσο εναντίον του ο ιερός Χρυσόστομος.
Τότε επεμβαίνει η Παναγία και λέει:
- Συγχώρησέ τον, Ιωάννη, και μην τον διώχνεις. Όσα έχει πει εναντίον σου δεν τα είπε από κακία, αλλά από άγνοια.
- Όχι, δεν τον συγχωρώ, έκανε τάχα θυμωμένος ο άγιος.
- Συγχώρησέ τον για την αγάπη μου, επέμεινε η Παναγία, γιατί αγωνίστηκε πολύ για την τιμή μου, κατατρόπωσε τον Νεστόριο και με ανακήρυξε Θεοτόκο.
Αμέσως εκείνος ηρέμησε, αγκάλιασε τον παλαιό του αντίπαλο και τον ασπάσθηκε με αγάπη.
Από τότε η εκτίμηση του αγίου Κυρίλλου προς τον άγιο Ιωάννη ήταν απεριόριστη.
Τριάντα δύο χρόνια αγωνίστηκε ο άγιος Κύριλλος στον πατριαρχικό θρόνο της Αλεξανδρείας. Κι όταν παρέδιδε την αγία ψυχή του, η Παναγία δεν τον λησμόνησε. Ήρθε κοντά του και του παραστάθηκε με ενδιαφέρον, όπως κι εκείνος στη ζωή του Την υπηρέτησε και αγωνίστηκε για την τιμή Της.
