Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ του Αγίου Ιουστίνου (Πόποβιτς)

Ιδού αι βασικαί αρχαί της ορθοδόξου φιλοσοφίας της κοινωνίας: η Εκκλησία ως η μόνη αληθινή κοινωνία είναι πρωτίστως θεανθρώπινος οργανισμός και έπειτα θεανθρωπίνη οργάνωσις. Εκ τούτου έπεται λογικώς και το θεανθρώπινον έργον της μέσα εις τον κόσμον: παν ό,τι είναι του Θεανθρώπου πρέπει να ενσαρκωθή εις τον άνθρωπον και την ανθρωπότητα. Πρέπει δηλαδή να ενσαρκωθή η αγάπη του Χριστού, η ενοποιούσα τα πάντα, η δικαιοσύνη του Χριστού, η αγαθωσύνη του Χριστού, η σοφία του Χριστού, η ταπείνωσις του Χριστού, και εν γένει όλαι αι αρεταί του Χριστού. Διότι δια μέσου αυτών ο Χριστός ενοικεί εις τον άνθρωπον και ενσαρκούται εν αυτώ. Εις τοιούτος άνθρωπος ζη δια του Χριστού, σκέπτεται δια του Χριστού, αισθάνεται εν τω Χριστώ, εργάζεται δια του Χριστού, κοινωνεί με τους άλλους ανθρώπους εις όλα τα επίπεδα της ζωής εν τω Χριστώ. Πόθεν εις αυτόν η δύναμις αύτη; Από τον ίδιον τον Χριστόν. Κατά τον λόγον του αγίου Αποστόλου: «πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντί με Χριστώ» (Φιλ. 4, 13). Ο άνθρωπος της ορθοδόξου πίστεως ζων εις τον θεανθρώπινον οργανισμόν της Εκκλησίας ζη πάντοτε εν κοινωνία, «συν πάσι τοις αγίοις» (Εφ. 3, 18), οι οποίοι βοηθούν αυτόν μυστικώ τω τρόπω εις την πραγμάτωσιν των ευαγγελικών εντολών. Ως εκ τούτου, το ορθόδοξον μέλος της Εκκλησίας έχει ζώσαν αίσθησιν, ότι η ζωή του είναι η αυτή με την ζωήν όλων των άλλων ανθρώπων και ότι έχει μίαν πίστιν με τους Αποστόλους, τους Μάρτυρας και τους Αγίους όλων των αιώνων. Έχει ακόμη την ζώσαν αίσθησιν ότι όλοι αυτοί ζουν αιωνίως, ακόμη δε ότι και εκείνον και αυτούς τους διαπερά μία και η αυτή θεανθρωπίνη δύναμις, μία και η αυτή θεανθρωπίνη ζωή, μία και η αυτή θεανθρωπίνη αλήθεια.