Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ του Αγίου Ιουστίνου (Πόποβιτς)

Τι μένει από τον άνθρωπον, όταν εξαχθή εκ του σώματός του η ψυχή; --Πτώμα. Τι μένει από την Ευρώπην όταν εξαχθή εκ του σώματός της ο Θεός; --Πτώμα. Εξεδίωξαν τον Θεόν από το σύμπαν και το σύμπαν τι έγινε; --Πτώμα. Τι είναι ο άνθρωπος ο οποίος αρνείται την ύπαρξιν της ψυχής μέσα του και μέσα εις τους γύρω του ανθρώπους; Ουδέν άλλο παρά ύλη εν στολή, το εκ της ύλης περιπατούν νεκρικόν φέρετρον. Το αποτέλεσμα είναι καταστροφικόν: Ερωτευμένος με τα πράγματα ο ευρωπαίος άνθρωπος έχει γίνει τελικώς και ο ίδιος πράγμα. Το πρόσωπον έχει ατιμασθή και εξοντωθή και έμεινε: άνθρωπος=πράγμα. Δεν υπάρχει ο ολόκληρος και ακέραιος, ο αθάνατος και θεοειδής άνθρωπος, αλλά μόνον κλάσματα ανθρώπου, σωματικός φλοιός ανθρώπου εκ του οποίου εξωστρακίσθη το αθάνατον πνεύμα. Βεβαίως ο φλοιός έχει γίνει λείος, έχει βερνικωθή, παραμένει όμως φλοιός και μόνον. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός έκαμε τον άνθρωπον άψυχον, τον έκαμε πράγμα και τον εμηχανοποίησε. Αυτός ομοιάζει με μίαν τερατώδη μηχανήν, η οποία καταβροχθίζει τους ανθρώπους και τους μετατρέπει εις πράγματα. Το τέλος είναι σπαρακτικώς θλιβερόν και συγκλονιστικώς τραγικόν: Ο άνθρωπος άψυχον πράγμα εν μέσω αψύχων πραγμάτων!