Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ του Αγίου Ιουστίνου (Πόποβιτς)

Είναι δυνατόν να μη γίνη ο άνθρωπος μηδενιστής, όταν δεν παραδέχεται ουδεμίαν απόλυτον αξίαν; Ακολουθήσατε μέχρι τέλους τον ρουν της λογικής και θα αναγκασθήτε να φθάσετε εις το συμπέρασμα ότι η σχετικοκρατία είναι ο πατήρ του αναρχισμού. Αφού όλα τα όντα είναι σχετικά, τότε ουδέν από αυτά έχει το δικαίωμα να επιβάλη τον εαυτόν του εις τα άλλα. Εάν τυχόν το επιχειρήση, δέον να του κηρυχθή πόλεμος μέχρις εξοντώσεως. Αφού όλαι αι αξίαι είναι σχετικαί, ποίον δικαίωμα έχει οιαδήποτε από αυτάς να επιβληθή ως η μεγίστη και η υψίστη; Επί ποίας βάσεως, φίλε, η αλήθειά σου απωθεί την ιδικήν μου, όταν αμφότεραι είναι σχετικαί; Εφ΄ όσον εις τους κόσμους του ανθρώπου δεν υπάρχει τίποτε το απόλυτον άρα ούτε η ιεραρχία των όντων υπάρχει ούτε ιεράρχησις των αξιών, υπάρχει μόνον αναρχία.                                                                                                                                        Και όντως, είναι αναμφισβήτητος πραγματικότης, ότι ο μηδενισμός και ο αναρχισμός είναι το λογικόν τέλος του ευρωπαϊκού πολιτισμού, η αναπόφευκτος τελική μορφή του ευρωπαϊκού ουμανισμού και σχετικοκρατίας. Ο ουμανισμός εξελίσσεται κατ΄ ανάγκην εις αθεϊσμόν, διέρχεται δια του αναρχισμού και καταλήγει εις τον μηδενισμόν. Να είσαι βέβαιος, αν κάποιος είναι σήμερον αθεϊστής και θέλη να είναι συνεπής, θα γίνη αύριον αναρχιστής και μεθαύριον μηδενιστής. Εάν, πάλιν, κάποιος είναι μηδενιστής, να είσαι βέβαιος ότι εκεί έχει φθάσει από τον μηδενισμόν δια του αθεϊσμού.