Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ του Αγίου Ιουστίνου (Πόποβιτς)

Και πάλιν να επαναλάβωμεν και να υπενθυμίσωμεν:  Εις το Θεανθρώπινον σώμα της Εκκλησίας έκαστον μέλος του σώματος αυτού, ως ζων και θεοειδές κύτταρόν του, ζη όλην την Θεανθρωπίνην ζωήν της Εκκλησίας, κατά το μέτρον της πίστεώς του και των άλλων αρετών και αγώνων του. Ό,τι είναι ιδικόν του τελειούται και τελειοποιείται με τον Θεόν:  Ο νους του τελειοποιείται με τον Θεόν και αυξάνει εις Θεό-νουν, η συνείδησίς του, αυξάνει εις Θεο-συνείδησιν, η θέλησίς του τελειοποιείται εις Θεο-θέλησιν, η αίσθησίς του μεταμοργώνεται εις Θεο-αίσθησιν, και όλος ο άνθρωπος οικοδομείται και αυξάνει εις Θε-άνθρωπον, διότι εις τούτο ακριβώς συνίσταται ο προορισμός και το θεϊκόν νόημα του ανθρωπίνου είναι. Όλα αυτά πραγματοποιούνται δια της συνεχούς κοινωνίας «συν πάσι τοις αγίοις». Ο χριστιανός πορεύεται κάθε ημέραν και κάθε στιγμήν «συν πάσι τοις αγίοις». Η εν τη λατρεία παρουσία των διαφόρων αγίων της ημέρας, των Αποστόλων, των Μαρτύρων, των Ομολογητών, των Οσίων κλπ, σημαίνει την παρουσίαν των πολυποικίλων δυνάμεων και τρόπων της θεανθρωπίνης ζωής, των ενεργουσών δια των εν λόγω Αγίων. Η δε πραγματική πηγή της κάθε ενεργείας των Αγίων της ημέρας είναι ο Χριστός. Αυτός ως η Κεφαλή της Εκκλησίας κυβερνά δι΄ αυτών και κατευθύνει τα πάντα μέσα εις το θεανθρώπινον Σώμα Του, την Εκκλησίαν.