ΤΗ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ

Τη αυτή ημέρα, Κυριακή ογδόη από του Πάσχα, ΤΗΝ ΑΓΙΑΝ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΝ εορτάζομεν, προσέτι δε και την του ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΕΠΙΔΗΜΙΑΝ

Πνοή βιαία γλωσσοπυρσεύτως νέμει                                                                                           
Χριστός το θείον Πνεύμα τοις Αποστόλοις.                                                                                                                                       
Εκκέχυται μεγάλω ενί ήματι Πνεύμ΄ αλιεύσι.

Την εορτήν ταύτην της Αγίας Πεντηκοστής εορτάζομεν σήμερον εις ανάμνησιν της εν τω κόσμω επιδημίας του Παναγίου Πνεύματος γενομένης πεντήκοντα ημέρας μετά την εκ νεκρών Ανάστασιν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, καθ΄ ην εξεπληρώθη η υπόσχεσις Αυτού προς τους Μαθητάς Του και έλαβε πέρας η ελπίς και η τελείωσις αυτών. Εορτάζομεν προσέτι την Αγίαν Πεντηκοστήν προς τιμήν του εβδομαδικού αριθμού, διότι, καθώς οι Εβραίοι αριθμούντες επτά εβδομάδας από του Πάσχα την ιδικήν των Πεντηκοστήν εορτάζουσιν, επειδή ότε επληρώθησαν πεντήκοντα ημέραι από του Πάσχα έλαβον τον Νόμον, ούτω και ημείς την από του Πάσχα Πεντηκοστήν εορτάζομεν καθότι αντί του Νόμου το Πανάγιον Πνεύμα εν αυτή τη Πεντηκοστή ημέρα ελάβομεν, νομοθετούν και οδηγούν ημάς εις πάσαν αλήθειαν και τα αρέσκοντα τω Θεώ διατάττον. Τρεις δε ήσαν αι παρ΄ Εβραίοις μεγάλαι εορταί, το Πάσχα, η Πεντηκοστή και η Σκηνοπηγία· και το μεν Πάσχα εποίουν εις ανάμνησιν της απολυτρώσεως αυτών εκ της Αιγύπτου και διαβάσεως της Ερυθράς θαλάσσης, δηλαδή όταν εσχίσθη εις δύο η θάλασσα και διέβη όλος ο λαός εις το πέραν δια ξηράς. Εκ τούτου δε και Πάσχα καλείται, διότι πάσχα κατά την γλώσσαν των Εβραίων σημαίνει διάβασις. Εφανέρωνε δε εκείνη η διάβασις την από της σκοτεινής αμαρτίας διάβασιν της ανθρωπίνης φύσεως και επάνοδον αυτής εις το φως της αιωνίου ζωής. Την δε Πεντηκοστήν εώρταζον εις ανάμνησιν της εν τη Ερήμω κακοπαθείας και ότι, ως είπομεν, εν αυτή άλαβον τον Νόμον. Όπως δε εκείνοι ύστερον από την κακοπάθειαν και θλίψιν της ερήμου έφθασαν και εις την Γην της Επαγγελίας και τότε από των καρπών σίτου, οίνου και των άλλων αγαθών απήλαυσαν, ούτω και ημείς ομοίως δια πολλών θλίψεων εις την ουράνιον καταντώμεν μακαριότητα, κατά την αψευδή επαγγελίαν του Αρχηγού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Εδήλου δε η εν τη ερήμω κακοπάθεια των Εβραίων και η κατόπιν είσοδος αυτών εις την Γην της Επαγγελίας την ημετέραν εξ απιστίας κάκωσιν και εις την Εκκλησίαν εισέλευσιν. Όπως δε εκείνοι εισελθόντες εις την Γην της Επαγγελίας μετέλαβον των επιγείων αγαθών ούτω και ημείς εισερχόμενοι εις την Εκκλησίαν μεταλαμβάνομεν του Δεσποτικού Σώματος και Αίματος. Περί δε της εορτής της Σκηνοπηγίας αρκετά είναι εκείνα τα οποία είπομεν εις την Μεσοπεντηκοστήν. Όθεν περιττόν είναι να λέγωμεν και εδώ τα ίδια και μάλιστα αφού δεν υπάρχει ουδεμία ανάγκη. Επειδή λοιπόν το Πνεύμα το Άγιον εν αυτή τη ημέρα της Αγίας Πεντηκοστής εις τους Μαθητάς επεδήμησε, δια τούτο την Αγίαν Πεντηκοστήν εορτάζομεν. Επειδή δε οι θείοι Πατέρες έκριναν καλόν να ορίσουν την αύριον Δευτέραν ως ημέραν ιδιαιτέρας εορτής του Παναγίου και ζωοποιού Πνεύματος προς τιμήν και δια το μεγαλείον του τρίτου τούτου προσώπου της Αγίας και ζωαρχικής Τριάδος, δια τούτο και ημείς γράφομεν εις το αυριανόν Συναξάριον όσα ανήκουσιν εις την επιδημίαν του Αγίου Πνεύματος.