1. Η εκκλησιαστική πορεία του αγίου Μαξίμου,
αφότου διέφυγε από την Ανατολή στη Δύση, πρώτα στη Βόρεια Αφρική και ύστερα στη
Ρώμη, περιλαμβάνει δύο φάσεις.
α. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τη δραστηριοποίησή του για τη συγκρότηση τοπικών Συνόδων στη Βόρεια Αφρική και ύστερα στη Ρώμη. Η Σύνοδος αυτή αναθεμάτισε τους Πατριάρχες της Ανατολής. Αυτό σημαίνει, ότι όχι μόνο αυτοί, αλλά και οι πιστοί, που τους ακολουθούσαν αποκόπηκαν από το σώμα της Εκκλησίας.
Επομένως, στην Εκκλησία παρέμειναν σε όλο τον κόσμο οι πιστοί του τότε Ορθόδοξου Πατριαρχείου της Ρώμης, Πάπας του οποίου ήταν ο άγιος Μαρτίνος ο Ομολογητής.
Είναι αυτονόητο, ότι οι απανταχού της τότε Οικουμένης Ορθόδοξοι, άρα και ο άγιος Μάξιμος, ήταν υποχρεωμένοι να εκκλησιάζονται σε ναούς, που ιερουργούσαν κληρικοί, που μνημονεύονταν Ορθόδοξοι επίσκοποι και όχι αιρετικοί.
Αυτό το καταλαβαίνει κάποιος με το εξής παράδειγμα. Αν υποθέσουμε, ότι όλοι οι επίσκοποι της Ορθόδοξης Εκκλησίας εκλείπουν κάποτε λόγω θανάτου τους, πλην ενός, ή λίγων άλλων. Τι γίνεται τότε; Θα εκλείψει η Εκκλησία; Προφανώς, όχι! Η Εκκλησία θα υπάρχει και θα ποιμαίνεται από τον επιζήσαντα, ή τους επιζώντες επισκόπους της. Κάθε μιά δε από τις ακέφαλες τοπικές επισκοπές της θα «προστατεύεται», δηλ. θα ποιμαίνεται, ή από το μοναδικό επίσκοπο, που απέμεινε, ή από τον πλησιέστερο, αν οι απομείναντες είναι περισσότεροι από ένα. Κάθε αντίθετη άποψη υπερακοντίζει το πνεύμα και το σκοπό των Ιερών Κανόνων, οι οποίοι θεσπίστηκαν από τους αγίους Πατέρες για την ομαλή διαποίμανση της Εκκλησίας και δεν υπάρχει η Εκκλησία χάριν των Ιερών Κανόνων!
Είναι αδιανόητο, λοιπόν, να πιστεύσουμε, ότι ο άγιος Μάξιμος στην περίοδο αυτή, δεν θα εκκλησιάζονταν σε ναό, που μνημονεύονταν οι εναπομείναντες Ορθόδοξοι επίσκοποι. Βέβαια, στη Δύση, που βρίσκονταν, οι εναπομείναντες Ορθόδοξοι επίσκοποι, αυτοί ήταν και οι κανονικοί επιχώριοι επίσκοποι, οπότε εξ αυτού του λόγου δεν δημιουργείται πρόβλημα.
Αν όμως υποτεθεί, ότι την περίοδο αυτή ήθελε βρεθεί στην Ανατολή, που είχε περιέλθει στο Μονοθελητισμό, είναι βέβαιο, ότι δεν θα εκκλησιαζόταν σε ναούς, που μνημονεύονταν μονοθελήτες επίσκοποι. Που θα εκκλησιαζόταν όμως τότε;
΄Η, σε ναό, που λειτουργούσε κάποιος κληρικός θα είχε αποτειχιστεί από τον αιρετικό επίσκοπό του, ή σε κανένα ναό!
Στη περίπτωση, που θα εκκλησιαζόταν σε ναό, που λειτουργός ήταν αποτειχισμένος κληρικός, ο κληρικός αυτός, ήταν υποχρεωμένος να μη μνημονεύει κανένα επίσκοπο, άχρι καιρού, δηλ. μέχρι να συνέλθει Σύνοδος, που να καταδικάσει όσους επισκόπους ακολουθούν τη συγκεκριμένη αίρεση. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, επειδή στην Ανατολή δεν μπορούσε να συγκληθεί Ορθόδοξη Σύνοδος, επειδή όλοι οι επίσκοποί της ήταν αιρετικοί, συγκλήθηκαν Ορθόδοξοι Σύνοδοι στη Δύση. Στην Βόρεια Αφρική το 646 συγκλήθηκαν, χάρη στον άγιο Μάξιμο, οι Σύνοδοι Νουμιδίας, Βυζακινής, Μαυριτανίας, Καρχηδόνας. Στη Ρώμη, συγκλήθηκε το 649 η Σύνοδος του Λατερανού. Έτσι, κάθε κληρικός της Ανατολής, που τυχόν ήθελε αποτειχιστεί, έπρεπε να μνημονεύει τον πλησιέστερο Ορθόδοξο επίσκοπο της Εκκλησίας.
Στην περίπτωση, που δεν θα εκκλησιαζόταν σε κανένα ναό: Είναι ορθό αυτό; Ναί! Θα ερωτηθώ ίσως, που το στηρίζω αυτό.
Απαντώ, ότι το στηρίζω, στους αγίους Πατέρες!
Αναφέρω τον άγιο Γερμανό, Πατριάρχη Κων/πολης, ο οποίος σε επιστολή του στους Ορθόδοξους της Κύπρου τους συμβουλεύει να μη εκκλησιάζονται σε ναούς που λειτουργούν ιερείς, που διόρισαν οι επίσκοποι των Λατίνων κατακτητών. Γράφει ο άγιος Γερμανός: «Εξορκίζω όλους τους λαϊκούς, που κατοικούν στην Κύπρο, όσοι είστε γνήσια τέκνα της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, να φεύγετε ολοταχώς από τους ιερείς, που υπέπεσαν στην υποταγή στους Λατίνους, και μήτε σε εκκλησία (που αυτοί λειτουργούν) να συγκεντρώνεστε μαζί τους, μήτε να παίρνετε οποιαδήποτε ευλογία από τα χέρια τους. Είναι καλύτερα να προσεύχεστε στο Θεό στα σπίτια σας μόνοι σας, παρά να συγκεντρώνεστε στην εκκλησία μαζί με τους Λατινόφρονες (ιερείς και αρχιερείς). Ει δε άλλως θα υποστήτε την ίδια κόλαση με αυτούς» ( P.G. 140, 620).
β. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει τη σύλληψη και μεταγωγή του αγίου Μαξίμου στην Ανατολή. Στην περίοδο αυτή είχε εκδιωχτεί από το θρόνο της Ρώμης ο άγιος Μαρτίνος. Τη θέση του είχε κατέλαβε ως νέος Πάπας, ο Ευγένιος, ο οποίος σε αντίθεση με τον άγιο Μαρτίνο, ζήτησε την αναγνώρισή του από τον αιρετικό αυτοκράτορα Κώνστα, έστειλε αποκρισιάριους στην Κων/πολη, το οποίο θεωρήθηκε ως πρόθεση συνδιαλλαγής του.
Ο άγιος Μάξιμος ρητά διακήρυξε ότι δεν «κοινωνεί» με κανένα Πατριαρχείο, ούτε της Ανατολής, ούτε της Δύσης! Γεννιέται το πρόβλημα την περίοδο αυτή, πού εκκλησιαζόταν ο άγιος Μάξιμος, δηλ. ποιός επίσκοπος μνημονεύονταν στο ναό, που υποτίθεται ότι εκκλησιαζόταν;
Η απάντηση είναι εύκολη. Ο άγιος Μάξιμος όλη αυτή την περίοδο, που μεταφέρθηκε στην Ανατολή, δεν εκκλησιαζόταν σε κανένα ναό, γιατί ήταν φυλακισμένος και εξόριστος. Εξάλλου, ο ίδιος και οι δύο μαθητές του, οι Αναστάσιοι, ήταν μοναχοί και δεν μπορούσαν να τελέσουν τη θεία Λειτουργία, για να μνημονεύσουν κάποιο επίσκοπο.
Αν όμως ήταν ελεύθεροι και μπορούσαν να εκκλησιαστούν σε ναό, θα πήγαιναν σε ναό, που μνημονεύονταν Ορθόδοξος επίσκοπος, υπό τους όρους και ποροϋποθέσεις που τονίσαμε πιό πάνω, όταν αναφερθήκαμε στην πρώτη φάση.
α. Η πρώτη φάση περιλαμβάνει τη δραστηριοποίησή του για τη συγκρότηση τοπικών Συνόδων στη Βόρεια Αφρική και ύστερα στη Ρώμη. Η Σύνοδος αυτή αναθεμάτισε τους Πατριάρχες της Ανατολής. Αυτό σημαίνει, ότι όχι μόνο αυτοί, αλλά και οι πιστοί, που τους ακολουθούσαν αποκόπηκαν από το σώμα της Εκκλησίας.
Επομένως, στην Εκκλησία παρέμειναν σε όλο τον κόσμο οι πιστοί του τότε Ορθόδοξου Πατριαρχείου της Ρώμης, Πάπας του οποίου ήταν ο άγιος Μαρτίνος ο Ομολογητής.
Είναι αυτονόητο, ότι οι απανταχού της τότε Οικουμένης Ορθόδοξοι, άρα και ο άγιος Μάξιμος, ήταν υποχρεωμένοι να εκκλησιάζονται σε ναούς, που ιερουργούσαν κληρικοί, που μνημονεύονταν Ορθόδοξοι επίσκοποι και όχι αιρετικοί.
Αυτό το καταλαβαίνει κάποιος με το εξής παράδειγμα. Αν υποθέσουμε, ότι όλοι οι επίσκοποι της Ορθόδοξης Εκκλησίας εκλείπουν κάποτε λόγω θανάτου τους, πλην ενός, ή λίγων άλλων. Τι γίνεται τότε; Θα εκλείψει η Εκκλησία; Προφανώς, όχι! Η Εκκλησία θα υπάρχει και θα ποιμαίνεται από τον επιζήσαντα, ή τους επιζώντες επισκόπους της. Κάθε μιά δε από τις ακέφαλες τοπικές επισκοπές της θα «προστατεύεται», δηλ. θα ποιμαίνεται, ή από το μοναδικό επίσκοπο, που απέμεινε, ή από τον πλησιέστερο, αν οι απομείναντες είναι περισσότεροι από ένα. Κάθε αντίθετη άποψη υπερακοντίζει το πνεύμα και το σκοπό των Ιερών Κανόνων, οι οποίοι θεσπίστηκαν από τους αγίους Πατέρες για την ομαλή διαποίμανση της Εκκλησίας και δεν υπάρχει η Εκκλησία χάριν των Ιερών Κανόνων!
Είναι αδιανόητο, λοιπόν, να πιστεύσουμε, ότι ο άγιος Μάξιμος στην περίοδο αυτή, δεν θα εκκλησιάζονταν σε ναό, που μνημονεύονταν οι εναπομείναντες Ορθόδοξοι επίσκοποι. Βέβαια, στη Δύση, που βρίσκονταν, οι εναπομείναντες Ορθόδοξοι επίσκοποι, αυτοί ήταν και οι κανονικοί επιχώριοι επίσκοποι, οπότε εξ αυτού του λόγου δεν δημιουργείται πρόβλημα.
Αν όμως υποτεθεί, ότι την περίοδο αυτή ήθελε βρεθεί στην Ανατολή, που είχε περιέλθει στο Μονοθελητισμό, είναι βέβαιο, ότι δεν θα εκκλησιαζόταν σε ναούς, που μνημονεύονταν μονοθελήτες επίσκοποι. Που θα εκκλησιαζόταν όμως τότε;
΄Η, σε ναό, που λειτουργούσε κάποιος κληρικός θα είχε αποτειχιστεί από τον αιρετικό επίσκοπό του, ή σε κανένα ναό!
Στη περίπτωση, που θα εκκλησιαζόταν σε ναό, που λειτουργός ήταν αποτειχισμένος κληρικός, ο κληρικός αυτός, ήταν υποχρεωμένος να μη μνημονεύει κανένα επίσκοπο, άχρι καιρού, δηλ. μέχρι να συνέλθει Σύνοδος, που να καταδικάσει όσους επισκόπους ακολουθούν τη συγκεκριμένη αίρεση. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, επειδή στην Ανατολή δεν μπορούσε να συγκληθεί Ορθόδοξη Σύνοδος, επειδή όλοι οι επίσκοποί της ήταν αιρετικοί, συγκλήθηκαν Ορθόδοξοι Σύνοδοι στη Δύση. Στην Βόρεια Αφρική το 646 συγκλήθηκαν, χάρη στον άγιο Μάξιμο, οι Σύνοδοι Νουμιδίας, Βυζακινής, Μαυριτανίας, Καρχηδόνας. Στη Ρώμη, συγκλήθηκε το 649 η Σύνοδος του Λατερανού. Έτσι, κάθε κληρικός της Ανατολής, που τυχόν ήθελε αποτειχιστεί, έπρεπε να μνημονεύει τον πλησιέστερο Ορθόδοξο επίσκοπο της Εκκλησίας.
Στην περίπτωση, που δεν θα εκκλησιαζόταν σε κανένα ναό: Είναι ορθό αυτό; Ναί! Θα ερωτηθώ ίσως, που το στηρίζω αυτό.
Απαντώ, ότι το στηρίζω, στους αγίους Πατέρες!
Αναφέρω τον άγιο Γερμανό, Πατριάρχη Κων/πολης, ο οποίος σε επιστολή του στους Ορθόδοξους της Κύπρου τους συμβουλεύει να μη εκκλησιάζονται σε ναούς που λειτουργούν ιερείς, που διόρισαν οι επίσκοποι των Λατίνων κατακτητών. Γράφει ο άγιος Γερμανός: «Εξορκίζω όλους τους λαϊκούς, που κατοικούν στην Κύπρο, όσοι είστε γνήσια τέκνα της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας, να φεύγετε ολοταχώς από τους ιερείς, που υπέπεσαν στην υποταγή στους Λατίνους, και μήτε σε εκκλησία (που αυτοί λειτουργούν) να συγκεντρώνεστε μαζί τους, μήτε να παίρνετε οποιαδήποτε ευλογία από τα χέρια τους. Είναι καλύτερα να προσεύχεστε στο Θεό στα σπίτια σας μόνοι σας, παρά να συγκεντρώνεστε στην εκκλησία μαζί με τους Λατινόφρονες (ιερείς και αρχιερείς). Ει δε άλλως θα υποστήτε την ίδια κόλαση με αυτούς» ( P.G. 140, 620).
β. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει τη σύλληψη και μεταγωγή του αγίου Μαξίμου στην Ανατολή. Στην περίοδο αυτή είχε εκδιωχτεί από το θρόνο της Ρώμης ο άγιος Μαρτίνος. Τη θέση του είχε κατέλαβε ως νέος Πάπας, ο Ευγένιος, ο οποίος σε αντίθεση με τον άγιο Μαρτίνο, ζήτησε την αναγνώρισή του από τον αιρετικό αυτοκράτορα Κώνστα, έστειλε αποκρισιάριους στην Κων/πολη, το οποίο θεωρήθηκε ως πρόθεση συνδιαλλαγής του.
Ο άγιος Μάξιμος ρητά διακήρυξε ότι δεν «κοινωνεί» με κανένα Πατριαρχείο, ούτε της Ανατολής, ούτε της Δύσης! Γεννιέται το πρόβλημα την περίοδο αυτή, πού εκκλησιαζόταν ο άγιος Μάξιμος, δηλ. ποιός επίσκοπος μνημονεύονταν στο ναό, που υποτίθεται ότι εκκλησιαζόταν;
Η απάντηση είναι εύκολη. Ο άγιος Μάξιμος όλη αυτή την περίοδο, που μεταφέρθηκε στην Ανατολή, δεν εκκλησιαζόταν σε κανένα ναό, γιατί ήταν φυλακισμένος και εξόριστος. Εξάλλου, ο ίδιος και οι δύο μαθητές του, οι Αναστάσιοι, ήταν μοναχοί και δεν μπορούσαν να τελέσουν τη θεία Λειτουργία, για να μνημονεύσουν κάποιο επίσκοπο.
Αν όμως ήταν ελεύθεροι και μπορούσαν να εκκλησιαστούν σε ναό, θα πήγαιναν σε ναό, που μνημονεύονταν Ορθόδοξος επίσκοπος, υπό τους όρους και ποροϋποθέσεις που τονίσαμε πιό πάνω, όταν αναφερθήκαμε στην πρώτη φάση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου