+ π. Ιωάννης Σ. Ρωμανίδης
Στο υπόβαθρο της Οικουμενικής Κινήσεως
βρίσκεται το γενικά παραδεκτό γεγονός ότι μεταξύ θεολογίας καί κοινωνίας
υφίσταται αλληλεπίδραση, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δογματική διατύπωση και
να γίνει αιτία δογματικών διαφορών.
Μέσα στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δογματικές
διαμάχες ξεσπούσαν συνήθως μεταξύ των Ρωμαίων πολιτών σε μιαν ατμόσφαιρα
θρησκευτικού και φιλοσοφικού πλουραλισμού. Με την επίσημη αναγνώριση της
Ορθοδοξίας παρατηρούμε, ότι αρχίζουν να χρησιμοποιούνται οι δογματικές διαφορές
για την υποστήριξη εθνικιστικών κινημάτων προς απόκτησιν ξεχωριστής ταυτότητας
και την αποσκίρτηση από τη Ρωμαϊκή εξουσία, πολιτική και εκκλησιαστική. Και ο
Νεστοριανισμός και ο καλούμενος Μονοφυσιτισμός, αν και προωθήθηκαν αρχικά από
Ρωμαίους, τελικά υποστηρίχθηκαν από αποσχιστικές τάσεις, που αναπτύχθηκαν σε
εθνικές ομάδες, όπως οι Σύροι, οι Κόπτες και οι Αρμένιοι. Πράγματι, τόσο οι
Πέρσες, όσο και οι Αραβες φρόντισαν να κρατούν τους Χριστιανούς διαιρεμένους.
Κατά τον όγδοο αιώνα συναντάμε για πρώτη φορά
την αρχή μιας διασπάσεως των Χριστιανών, η οποία, από την αρχή χρησιμοποίησε
εθνικά ονόματα, αντί για ονόματα που χαρακτήριζαν την συγκεκριμένη αίρεση ή τον
αρχηγό της. Ετσι, σε Δυτικοευρωπαϊκές πηγές βρίσκουμε τη διάκριση μεταξύ μιας
Γραικικής Ανατολής και μιας Λατινικής Δύσεως. Σε Ρωμαϊκές πηγές αυτή η ίδια
διάκριση συνιστά σχίσμα μεταξύ Φράγκων και Ρωμαίων.
Εύκολα διακρίνει κανείς καί στις δύο
ορολογίες μια εθνική ή φυλετική βάση για το σχίσμα, η οποία πιθανόν να είναι
πιο βαθειά και σημαντική για περιγραφική ανάλυση, απ' ότι οι δογματικοί
ισχυρισμοί των δύο πλευρών. Το δόγμα μπορεί πολύ καλά να είναι μέρος μιας πολιτικής,
στρατιωτικής και εθνικής διαμάχης και, επομένως, γίνεται κατανοητό μόνον, όταν
τεθεί στην κατάλληλη προοπτική. Η αλληλεπίδραση μεταξύ δόγματος και εθνικής ή
φυλετικής διαμάχης μπορεί να είναι τέτοια, ώστε αυτά τα δύο να μπορούν μεν να
διακριθούν, όχι όμως και να χωρισθούν.
Συνεχίζεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου