Τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γόρτυνος κ. Ἰερεμίου : ΠΕΡΙ ΤΗΣ «ΔΙΔΑΧΗΣ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ»

Κατωτέρω παραθέτομεν ἕν ἐκ τῶν Πατερικῶν ἐγκυκλίων κηρυγμάτων

τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Ἰερεμίου, τό

ὁποῖον ἀφορᾶ τήν «Διδαχήν τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων». Εἰς αὐτό δίδονται

ἑρμηνεῖαι, μέ βάσιν τήν «Διδαχήν» διά τό ἱερόν Μυστήριον τοῦ

Βαπτίσματος, τήν νηστείαν, τήν θείαν Λειτουργίαν, τήν θείαν Εὐχαριστίαν,

τήν κατήχησιν, τόν συμβολισμόν τοῦ «προσφόρου» κ.λπ.

Τό κήρυγμα ἔχει ὡς ἀκολούθως:

H συνέχεια, ‘’κλικ’’ πιο κάτω στο: Read more

«1. Στά πατερικά κηρύγματα πού κάνουμε, μελετοῦμε, ἀγαπητοί μου

χριστιανοί, τήν “Διδαχή τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων”. Στό προηγούμενο

κήρυγμά μας εἴπαμε γιά τό πρῶτο μέρος τῆς “Διδαχῆς”, γιά τήν διδασκαλία

της περί τῶν “δύο ὁδῶν”, τήν “ὁδό τῆς ζωῆς” καί τήν “ὁδό τοῦ θανάτου”.

Τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ νά βαδίζουμε, χριστιανοί μου, αὐτόν νά διδάξετε στά

παιδιά σας, γιατί αὐτός ὁ δρόμος φέρει “ζωή”, ἐνῶ ἡ ὁδός τῆς ἁμαρτίας

φέρει “θάνατο”, ὅπως καί λέγεται. Σήμερα, συνεχίζοντας τήν μελέτη μας

στήν “Διδαχή”, θά σᾶς μιλήσω γιά τά λειτουργικά θέματα τοῦ κειμένου αὐτοῦ.

2. Κατά πρῶτον θά σᾶς μιλήσω γιά τό  βάπτισμα. Τό βάπτισμα πρῶτα γινόταν

σέ μεγάλη ἡλικία. Κατηχοῦνταν πρῶτα στίς ἀλήθειες τῆς πίστεως καί ἔπειτα

βαπτίζονταν. Φαίνεται ὅτι αὐτά πού εἶπε ἡ “Διδαχή” στήν ἀρχή περί τῶν

“δύο ὁδῶν” αὐτά ἦταν κατήχηση γιά τήν τότε ἐποχή, γι᾽ αὐτό καί λέγει ἔπειτα

τό κείμενο: “Ἀφοῦ τά πεῖτε αὐτά (δηλαδή, τήν διδασκαλία γιά τίς δύο ὁδούς)

μετά νά τούς βαπτίζετε” (7,1) Τό ἰδιαίτερο πού μᾶς λέει ἡ “Διδαχή” σχετικά μέ

τό βάπτισμα εἶναι ὅτι πρίν ἀπό αὐτό πρέπει νά νηστεύει ὄχι μόνο ὁ

βαπτιζόμενος, ἀλλά καί ὁ βαπτίζων (δηλαδή, ὁ ἱερέας) καί ὅσοι ἄλλοι ἀπό τούς

χριστιανούς μποροῦν (7,4). Στήν ἐποχή μας, πού ἔχουμε τόν νηπιοβαπτισμό,

δέν μπορεῖ βέβαια νά νηστεύσει τό νήπιο πού θά βαπτιστεῖ, ἀλλά ἀντ᾽ αὐτοῦ

– γιά νά ὑπακούσουμε στό κείμενο τῆς “Διδαχῆς” –πρέπει νά νηστεύσουν οἱ

γονεῖς τοῦ νηπίου καί ὁ ἀνάδοχος.

3. Γιά τήν νηστεία μᾶς λέει ἡ “Διδαχή” ὅτι δέν πρέπει νά γίνεται μόνο στήν

περίπτωση τοῦ βαπτίσματος, ἀλλά κάθε Τετάρτη καί κάθε Παρασκευή (8,1).

Τό ξέρουμε αὐτό ἡμεῖς καί τό κάνουμε μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ, καί ξέρουμε

μάλιστα γιατί νηστεύουμε τίς ἡμέρες αὐτές. Νηστεύουμε τήν Τετάρτη, γιατί

τήν ἡμέρα αὐτή πρόδωσε ὁ Ἰούδας τόν Χριστό καί ἀρχίζουν τά ἅγια Πάθη,

καί νηστεύουμε τήν Παρασκευή, γιατί τήν ἡμέρα αὐτή σταυρώθηκε ὁ Χριστός

μας. Ἀλλά ἡ “Διδαχή” πού μελετᾶμε μᾶς δίνει μιά ἄλλη ἑρμηνεία. Μᾶς λέγει

ὅτι νηστεύουμε τήν Τετάρτη καί τήν Παρασκευή γιατί τήν Τρίτη καί τήν

Πέμπτη δέν μποροῦμε νά νηστέψουμε, ἐπειδή τίς ἡμέρες αὐτές νήστευαν

οἱ Ἰουδαῖοι καί δέν πρέπει νά συμπίπτει ἡ νηστεία μας μ᾽ αὐτούς. Ἀλλά καί τό

Σάββατο καί τήν Κυριακή δέν πρέπει νά νηστεύουμε, γιατί οἱ ἡμέρες αὐτές

ὑπενθυμίζουν εὐχάριστα γεγονότα καί δέν πρέπει νά καθοριστοῦν ὡς

νηστήσιμες. Τό Σάββατο εἶναι ὑπόμνηση τῆς Δημιουργίας καί ἡ Κυριακή εἶναι

ὑπόμνηση τῆς ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου. Ἔτσι ἀπομένουν γιά νηστεία οἱ

ἡμέρες Τετάρτη καί Παρασκευή (8,1).

4. Ὡραῖα πάλι εἶναι ὅσα μᾶς λέγει ἡ “Διδαχή” γιά τήν θεία Εὐχαριστία, τήν

θεία  Λειτουργία. (α) Γιά νά γίνει ἡ θεία Λειτουργία, χριστιανοί μου,

ἀπαραίτητο εἶναι ἕνα κομμάτι ψωμί, πού τό λέμε “πρόσφορο”. Εὐλογημένα

νά εἶναι τά χέρια τῶν εὐ λαβῶν γυναικῶν, πού ζυμώνουν “πρόσφορα”. Ἡ

“Διδαχή” μᾶς παραδίδει μία εὐχή πού τήν ἔλεγε ὁ ἱερέας, ὅταν πρόσφερε τό

“πρόσφορο” στόν Θεό. Ἡ εὐχή αὐτή εἶναι πολύ σπουδαία, γιατί φαίνεται

ἀπό αὐτή τό τί σημαίνει τό “πρόσφορο”. Ἔλεγε λοιπόν ὁ ἱερέας: “Ὅπως αὐτό

τό κομμάτι (τό ψωμί) ἦταν πρῶτα διάφοροι σπόροι σκορπισμένοι, ἀλλά

μαζεύτηκαν, ζυμώθηκαν καί ἔγιναν ἕνα, ἔτσι, Θεέ μου, τά παιδιά Σου, πού

ἀποτελοῦν τήν Ἐκκλησία Σου καί εἶναι σκορπισμένα στά πέρατα τῆς γῆς,

σύναξέ τα στήν Βασιλεία Σου τήν ἐπουράνιο” (9,4). Ὥστε, λοιπόν, τό

“πρόσφορο” συμβολίζει ὅλη τήν Ἐκκλησία. Ἀπό αὐτό, ἀπό τό “πρόσφορο”

βγαίνει ἡ Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, ὁ Χριστός, ἡ Παναγία Δέσποινα, οἱ ἄγγελοι

καί οἱ ἅγιοι, ἀλλά καί ἐμεῖς οἱ χριστιανοί πού ζοῦμε καί οἱ ἀγαπημένοι μας οἱ

πεθαμένοι, πού ἔφυγαν ἀπό τήν ἀγκαλιά μας. Γιά ὅλους αὐτούς ὁ ἱερέας,

ὅταν κάνει τήν Προσκομιδή, βγάζει μερίδες καί τίς βάζει πάνω στό ἅγιο

Δισκάριο. (β) Ἡ θεία Λειτουργία, λέγει ἡ “Διδαχή”, εἶχε προφητευθεῖ ἀπό

παλαιά, ἀπό τόν προφήτη Μαλαχία. Αὐτή εἶναι ἡ “καθαρή Θυσία, πού

προσφέρεται ἀπό ἀνατολῶν  ἡλίου μέχρι δυσμῶν”, γιά τήν ὁποία εἶπε ὁ

προφήτης (14,3. Μαλαχ. 1,10-11). (γ) Ἡ θεία Λειτουργία, ἀγαπητοί μου,

γίνεται γιά τήν θεία Κοινωνία. Ἡ “Διδαχή” μᾶς λέγει αὐτό πού ξέρουμε, ὅτι

δηλαδή πρέπει νά κοινωνοῦν μόνο οἱ βαπτισμένοι (9,5). Ἕνα ἄλλο κείμενο,

οἱ “Διαταγές τῶν Ἀποστόλων”, μᾶς μιλοῦν γιά μιά σοβαρή περίπτωση: Τί θά

γίνει μέ κάποιον πού χωρίς νά τό ξέρει μπεῖ στήν σειρά καί κοινωνήσει, ἐνῶ

δέν εἶναι βαπτισμένος; Γιατί δέν πρέπει ἡ θεία Κοινωνία νά εἶναι σέ μή

βαπτισμένο. Αὐτόν, μᾶς λέγει τό κείμενο, αὐτόν, τόν μή βαπτισμένο πού

κοινώνησε, “τάχιον στοιχειώσαντες βαπτίσατε”(25,7). Τί σημαίνει αὐτό;

Ἀκοῦστε: Γιά νά βαπτιστεῖ κανείς ἔπρεπε πρῶτα νά κατηχηθεῖ καλά. Ἀλλά

στήν ἐδῶ περίπτωση, λέγει τό κείμενο τῶν “Διαταγῶν”, νά μή κάνουμε

μεγάλη κατήχηση, ἀλλά νά ποῦμε τά βασικά μόνο, τά “στοιχειώδη” μόνο

καί ἔπειτα γρήγορα (“τάχιον”) νά βαπτίσουμε αὐτόν πού κοινώνησε

ἀβάπτιστος. (δ) Μετά τήν θεία Κοινωνία πρέπει νά εὐχαριστήσουμε τόν

Θεό γι᾽ αὐτή τήν μεγάλη δωρεά πού πήραμε. Γι᾽ αὐτό καί ἀκοῦμε τόν

ἱερέα  νά λέγει: “Μεταλαβόντες τῶν θείων... Μυστηρίων ἀξίως

εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ”. Ἔτσι καί οἱ πρῶτοι χριστιανοί στά χρόνια πού

μιλᾶμε. Μετά τήν θεία Κοινωνία εὐχαριστοῦσαν τόν Θεό γιά τήν θεία Τροφή

πού ἔλαβαν, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, καί τόν παρακαλοῦσαν γιά

ὅλους τούς χριστιανούς, γιά ὅλη τήν Ἐκκλησία, γιατί ἡ θεία Κοινωνία εἶναι

Μυστήριο ἑνότητος (κεφ. 10). Τέλος, οἱ χριστιανοί τότε, προτοῦ νά φύγουν

ἀπό τήν ἱερή λειτουργική τους Σύναξη, ἔλεγαν τά ἐνθουσιαστικά αὐτά λόγια:

“Ἐλθέτω Χάρις, παρελθέτω ὁ κόσμος οὗτος. Μαράν ἀθά”! Δηλαδή: Δέν τίς

θέλουμε τίς ἁμαρτωλές χαρές τοῦ κόσμου. “Παρελθέτω κόσμος”! Ἄς μᾶς

ἔρθει πιό πολύ Χάρη Θεοῦ, γιά νά ἀπολαμβάνουμε περισσότερο αὐτό πού

ἀπολαύσαμε σήμερα στήν θεία Λειτουργία. “Ἐλθέτω Χάρις”! Ἔλα, Κύριε,

μέ τήν Δευτέρα Σου Παρουσία, νά μᾶς παραλάβεις στήν Βασιλεία Σου.

“Μαράν ἀθά” (= Κύριε ἔλα)!

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος

καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας».

"Ορθόδοξος Τύπος"