Άγιος Ιουστίνος (Πόποβιτς) : Άνθρωπος και Θεάνθρωπος.

Επειδή όμως ο Κύριος και Θεός Ιησούς Χριστός είναι η άπειρος Αλήθεια, δύναται ουχί να αποδειχθή λογικώς, αλλά να καταδειχθή φυσικώς. «Ο Θεός ο οποίος δύναται να κατανοηθή, δεν είναι Θεός», αυτή η σκέψις του αγίου Αθανασίου είναι αξία πάσης παραδοχής. Ο αρειανισμός ήθελε να κατανοήση τον Θεόν εν Χριστώ, να Τον εκλογικεύση, δια τούτο εσκανδαλίσθη και εξέκλινεν εις αίρεσιν. Πρόκειται περί γνωσιολογικού προβλήματος: δύνανται οι λογικοί συλλογισμοί να γίνουν τα μέσα δια την αληθινήν Χριστογνωσίαν;                                                                                                                            Δεν δύνανται, απαντά το Άγιον Πνεύμα δια των Αγίων Πατέρων της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Το να οδηγήταί τις δια του νου εις το κεντρικόν δόγμα της πίστεως, τούτο σημαίνει πτώσιν εις σκάνδαλον που έχει ως αποτέλεσμα την αίρεσιν. Πως εις τον φλοιόν ενός καρυδιού, δηλ. εις τον ανθρώπινον νουν, δύναται να περιληφθή ο Ανεξάντλητος; Πως  να εκφρασθή ο Ανέκφραστος; Πώς να καταληφθή ο Ακατάληπτος; Πώς να κατανοηθή ο Ακατανόητος; Δεν αρκεί να επικαλήται κανείς την Αγίαν Γραφήν, διότι και ο διάβολος την επικαλείται, και καθ΄ όσον ευρίσκεται εις μεγαλυτέραν ανάγκην, ολονέν και περισσότερον την επικαλείται (όπως όταν επείραζε τον Κύριον εις την έρημον, Ματθ. 4, 6). Ο αρειανισμός είναι ανεστημένος παγανισμός, διότι σμικρύνει τον Θεάνθρωπον Χριστόν εις τα επίπεδα ενός ημιθέου. Εις τον σπασμένον εξ αιτίας της αμαρτίας καθρέπτην του ανθρωπίνου νου φαίνεται και ο Θεός τεμαχισμένος. Πώς να μετρήση ο άνθρωπος με τον τρισδιάστατον νουν του τον Χριστόν, ο Οποίος είναι από κάθε άποψιν άπειρος; Δια πίστεως γνωρίζομεν, διότι δια πίστεως περιπατούμεν, δια πίστεως ζώμεν (Β΄ Κορ.  1, 24.  5, 7. Γαλ. 2, 20. Ρωμ. 1, 17).                                                                                                      

Συνεχίζεται.