+ π. Ιωάννης Σ. Ρωμανίδης : ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΑΙ ΣΥΝΟΔΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

d) Όχι "εκ του κόσμου," αλλ' "εν τω κόσμω"

Η Φραγκο-Λατινική διάκρισις μεταξύ πρακτικής (active) και θεωρητικής (contemplative) ζωής δεν υπάρχει εντός του σώματος του Χριστού. Το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος των αδιαλείπτων προσευχών και ψαλμών, μέσω των οποίων ο ιδιώτης (λαϊκός) εισέρχεται εις το βασίλειον ιεράτευμα, γενόμενος ναός του Αγίου Πνεύματος και μέλος του σώματος του Χριστού, καθιστά την εν λόγω διάκρισιν αδύνατον. Η κάθαρσις και ο φωτισμός της καρδίας και η θέωσις είναι η πραγματικότης εντός της οποίας κινείται ο κάθε πιστός και η παράδοσις εντός της οποίας λειτουργεί αναποσπάστως η ειδική ιερωσύνη. Αντιθέτως προς την εν λόγω Λατινικήν διάκρισιν όλα τα μέλη του σώματος του Χριστού ευρίσκονται εις την θεωρίαν του φωτισμού βαδίζοντες προς την θεωρίαν της θεώσεως.

"...ουδείς εν πνεύματι Θεού λαλών λέγει, ΑΝΑΘΕΜΑ ΙΗΣΟΥΣ, και ουδείς δύναται ειπείν, ΚΥΡΙΟΣ ΙΗΣΟΥΣ, ει μη εν Πνεύματι Αγίω" (Α' Κορ. 12:3). Αυτή είναι η βιβλική και πατερική πνευματικότης και η δύναμις, εξ αιτίας της οποίας ήτο αδύνατον δι' ένα πιστόν-ναόν του Αγίου Πνεύματος, παρ' όλα τα βασανιστήρια και μαρτύρια, να λυγίση και να απαρνηθή τον Χριστόν. Τυχόν απάρνησις απλώς απεδείκνυε, ότι δεν ήτο μέλος του σώματος του Χριστού. Οι μάρτυρες και οι νεο-μάρτυρες ήσαν η απόδειξις της δυνάμεως του φωτισμού και της θεώσεως, δηλαδή του μυστηρίου του σταυρού, κατά των δυνάμεων του σκότους ως και το κατ' εξοχήν κήρυγμα ελευθερίας.

Η πρωταρχική αποστολή των ναών του Αγίου Πνεύματος ήτο να εργάζωνται εις οποιοδήποτε επάγγελμα είχον ταχθεί και να επιδιώκουν να διαδώσουν την ιδικήν των θεραπείαν εις τους άλλους. Κατά κυριολεξίαν ειργάζοντο εντός της κοινωνίας των, με μίαν ειδικότητα ομοίαν με εκείνην των ψυχιάτρων. Διέφερον, όμως, απ' αυτούς εις το ότι δεν επεδίωκον, ωσάν αυτούς, την διανοητικήν ισορροπίαν των νοσούντων, με την προσαρμογήν των εις γενικώς αποδεκτούς κανόνας φυσιολογικής σκέψεως και συμπεριφοράς. Ο ιδικός των κανών υγείας και φυσιολογικής σκέψεως και συμπεριφοράς ήτο ο δοξασμός. Η θεραπευτική δύναμίς των δεν ήτο και δεν είναι "εκ του κόσμου τούτου." Αλλ' αύτοί, όμως, είναι "εν τω κόσμω," εργαζόμενοι δια την θεραπείαν της καρδίας των ανθρώπων καί, ως εκ τούτου, δια την μεταμόρφωσιν του κόσμου.