Άγιος Ιουστίνος (Πόποβιτς) : Άνθρωπος και Θεάνθρωπος.

Ο Θεός είναι η τελεία αγιότης και το απόλυτον φως, δια τούτο «σκοτία εν αυτώ ουκ έστιν ουδεμία» (Α΄ Ιωάν. 1,5). Ημείς είμεθα με Αυτόν «εάν εν τω φωτί περιπατώμεν ως αυτός εστίν εν τω φωτί» (Α΄ Ιωάν. 1,7). Η κοινωνία μετ΄ Αυτού είναι κοινωνία μετά του φωτός, διότι η αγιότης τρέφεται με το φως. Αυτό είναι νόμος της ευαγγελικής εν Χριστώ ζωής. Το θείον φως και η αγιότης ανοίγουν τους οφθαλμούς της ψυχής μας προς τας αιωνίας πραγματικότητας και αυτού και του άλλου κόσμου, ενώ το σκότος της αμαρτίας τυφλώνει και δεν βλέπομεν τίποτε το θείον και τίποτε το αιώνιον, ούτε εις τον κόσμον τούτον ούτε πέραν αυτού (πρβλ. Ιωάνν. 2,10. Εφ. 1,18).                                                                                                    

Η αγιότης είναι η εν χάριτι άσκησις, δια τούτο και η παιδεία είναι τοιαύτη άσκησις. Ο άνθρωπος αποκτά και τας δύο εάν ασκή τας ευαγγελικάς αρετάς. Διότι ο Κύριος της αληθείας μας λέγει: «Ει ουν υμείς, υπάρχοντες πονηροί, οίδατε δόματα αγαθά διδόναι τοις τέκνοις υμών, πόσω μάλλον ο Πατήρ ο εξ ουρανού δώσει Πνεύμα Αγαθόν τοις αιτούσιν αυτόν;» (Λουκ.11,13). Και πράγματι έδιδεν εις τόσους και τόσους αγίους πνευματοφόρους, και πάντοτε δίδει και θα δίδη. Αλλ΄ υπό ένα όρον τον οποίον διατυπώνει ως εξής ο άγ. Χρυσόστομος: «Υπάκουσον του Θεού εν ταις εντολαίς αυτού, ίνα εισακούση σου εν ταις ευχαίς» (Ομιλία 16 εις τους Ανδριάντας).                                                                                                                                            

Η παιδεία είναι προβολή της αγιότητος. Μόνον ο αγιασθείς άνθρωπος δύναται να αγιάζη και άλλους, μόνον γενόμενος αυτός φως δύναται να φωτίζη τους άλλους. Το Ευαγγέλιον του Θεανθρώπου συγκεντρώνει τα πάντα εις τον προσωπικόν αγώνα και την άσκησιν τα πάντα αρχίζουν από το ίδιον το πρόσωπον του ανθρώπου: σωζόμενος ο άνθρωπος σώζει απαραιτήτως και τους άλλους γύρω του, φωτιζόμενος φωτίζει και τους άλλους. Αυτή είναι η ευαγγελική οδός, η εφαρμοζομένη πιστώς εις την Ορθοδοξίαν, φυλασσομένη και διαφυλαχθείσα εις αυτήν. Ιδού πως την χαράσει, ως άλλος υιός της βροντής, ο μέγας άγιος και διδάσκαλος της Εκκλησίας, ο φωστήρ της οικουμένης, ο άγ. Γρηγόριος ο Θεολόγος : «Καθαρθήναι δει πρώτον, είτα καθάραι. Σοφισθήναι, και είτα σοφίσαι. Γενέσθαι φως, και φωτίσαι. Εγγίσαι Θεώ, και προσαγαγείν άλλους. Αγιασθήναι, και αγιάσαι» (Λόγος 2. 71. PG 35. 480 B). 

   Συνεχίζεται.