Ιερομόναχος Ευθύμιος Τρικαμηνάς. ερμηνεία του 15ου Κανόνος από το νέο βιβλίο του, που μόλις κυκλοφόρησε.

ε΄. Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας

Ἀφήνοντας τόν ἐπώνυμο τῆς Θεολογίας θά ἀναφερθοῦμε ἐπ’ ὀλίγῳ στόν ἅγ. Κύριλλο Ἀλεξανδρείας καί θά δείξωμε ὅτι καί αὐτός ἦτο ἀπολύτως σύμφωνος μέ τόν ὑπό ἐξέτασι ἱερό Κανόνα καί τήν ἐκκλησιαστική ἀπομάκρυνσι πρό συνοδικῆς κρίσεως ἀπό τόν αἱρετικό Ἐπίσκοπο. Ὡς γνωστόν, ὁ ἅγ. Κύριλλος ἀγωνίστηκε ἐναντίον τῆς αἱρέσεως τοῦ Νεστορίου. Ὅταν ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νεστόριος ἄρχισε νά κηρύττη δημοσίως τίς αἱρετικές δοξασίες του διά τήν Θεοτόκο καί τήν ἐνανθρώπησι τοῦ Χριστοῦ, ὁ ἅγ. Κύριλλος τοῦ ἔστειλε κατ’ ἀρχάς δύο ἐπιστολές συμβουλεύοντας τόν Νεστόριο νά ἀφήση τήν αἵρεσι καί νά ἀκολουθήση τήν πίστι τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπειδή ὁ Νεστόριος δέν ἐδιορθώθη, ἀποστέλλει ὁ ἅγ. Κύριλλος τρίτη ἐπιστολή μαζί μέ τόν Κελεστῖνο, τόν Πάπα τῆς Ρώμης, εἰς τήν ὁποία μέ μεγάλη αὐστηρότητα τοῦ δίδει χρόνο διωρίας διά νά ἀποστῆ τῆς αἱρέσεως · καί ἐφ’ ὅσον αὐτός μέσα σ’ αὐτό τό χρονικό διάστημα δέν θά ἐδιορθώνετο, θά ἦτο ἀκοινώνητος καί ἀμνημόνευτος ἀπό αὐτούς καί δέν θά συγκαταριθμεῖτο μέ τούς Ἐπισκόπους. Ἡ διακοπή αὐτή τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας ἔγινε πρό συνοδικῆς κρίσεως καί καταδίκης τοῦ Νεστορίου. Ὁ ἅγ. Κύριλλος ἐπίσης πρό πάσης συνοδικῆς καταδίκης τοῦ Νεστορίου δέν ἀνεγνώριζε τίς ποινές πού αὐτός ἐπέβαλε στούς κληρικούς του, οἱ ὁποῖοι καί αὐτοί, πρό συνοδικῆς κρίσεως καί πρίν τήν ὑποστήριξι ἢ τήν παρακίνησι τοῦ ἁγ. Κυρίλλου, εἶχαν διακόψει τήν ἐκκλησιαστική κοινωνία καί μνημόνευσι τοῦ Νεστορίου καί διά τοῦτο αὐτός τούς

καθήρεσε. Μάλιστα ὁ ἅγ. Κύριλλος τούς κληρικούς αὐτούς τῆς Κωνσταντινουπόλεως τούς ἐπαινεῖ ὡς ὁμολογητάς τῆς πίστεως καί τούς προτρέπει νά συνεχίσουν τηροῦντες

αὐτήν τήν στάσι. Παραθέτομε ἐν συνεχείᾳ τά κείμενα αὐτά τά ὁποῖα πιστοποιοῦν τήν ἐφαρμογή τοῦ 15ου ἱεροῦ Κανόνος τῆς Πρωτοδευτέρας Συνόδου καί ἀποδεικνύουν μέ σαφήνεια ὅτι αὐτή ἦτο ἡ Παράδοσις τῆς Ἐκκλησίας, τήν ὁποία ἀκολουθοῦσαν ὄχι μόνον οἱ κληρικοί ἀλλά καί ὁ ἁπλός λαός. Τό τμῆμα αὐτό τῆς τρίτης ἐπιστολῆς τοῦ ἁγ. Κυρίλλου πρός τόν Νεστόριο τό ὁποῖο ἀναφέρεται εἰς αὐτήν τήν ὑπόθεσι ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ἰδού τοίνυν ἅμα τῇ συνόδῳ, τῇ κατά τήν μεγάλην Ρώμην συνειλεγμένη, προεδρεύοντος τοῦ ὁσιωτάτου καί θεοσεβεστάτου ἀδελφοῦ καί συλλειτουργοῦ ἡμῶν Κελεστίνου τοῦ ἐπισκόπου, καί τρίτῳ σοι τούτῳ διαμαρτυρόμεθα γράμματι, συμβουλεύοντες ἀποσχέσθαι μέν τῶν οὕτω σκαιῶν καί διεστραμμένων δογμάτων, ἅ καί φρονεῖς καί διδάσκεις, ἀνθελέσθαι δέ τήν ὀρθήν πίστιν, τήν ταῖς Ἐκκλησίαις παραδοθεῖσαν ἐξ ἀρχῆς διά τῶν ἁγίων ἀποστόλων καί εὐαγγελιστῶν, οἵ καί αὐτόπται καί ὑπηρέται τοῦ λόγου γεγόνασι. Καί εἰ μή τοῦτο δράσειεν ἡ σή εὐλάβεια, κατά τήν ὁρισθεῖσαν προθεσμίαν ἐν τοῖς γράμμασι τοῦ μνημονευθέντος ὁσιωτάτου καί θεοσεβεστάτου ἀδελφοῦ καί συλλειτουργοῦ ἡμῶν τοῦ τῆς Ρωμαίων Ἐκκλησίας ἐπισκόπου Κελεστίνου, γίνωσκε σαυτόν οὐδένα κλῆρον ἔχοντα μεθ’ ἡμῶν, οὐδέ τόπον ἤ λόγον ἐν τοῖς ἱερεῦσι τοῦ Θεοῦ καί ἐπισκόποις. Οὐδέ γάρ ἐνδέχεται περιϊδεῖν ἡμᾶς Ἐκκλησίας οὕτω τεθορυβημένας, καί σκανδαλισθέντας λαούς, καί πίστιν ὀρθήν ἀθετουμένην, καί διασπώμενα παρά σοῦ τά ποίμνια, τοῦ σῴζειν ὀφείλοντος, εἴπερ ἦσθα καθ’ ἡμᾶς ὀρθῆς δόξης ἐραστής, τήν τῶν ἁγίων Πατέρων ἰχνηλατῶν εὐσέβειαν. Ἅπασι δέ τοῖς παρά σῆς εὐλαβείας κεχωρισμένοις διά τήν πίστιν, ἤ καθαιρεθεῖσι λαϊκοῖς τε καί κληρικοῖς, κοινωνικοί πάντες ἐσμέν. Οὐ γάρ ἐστι δίκαιον τούς ὀρθά φρονεῖν ἐγνωκότας σαῖς ἀδικεῖσθαι ψήφοις, ὅτι οἱ σοί καλῶς ποιοῦντες ἀντειρήκασι» (P.G. 77, 108A).