Θά ἀναφερθοῦμε ἐν συνεχείᾳ δεικνύοντας τήν Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας διά τήν σχέσι τῶν Ὀρθοδόξων μέ τούς αἱρετικούς, οἱ ὁποῖοι δέν ἔχουν καταδικασθῆ ἀπό Σύνοδο, στόν ἅγ. Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο. Παρ’ ὅτι ὁ Χρυσορρήμων ἅγιος ἔζησε σέ περίοδο πού εἶχαν εἰρηνεύσει τά πράγματα ἀπό τούς Ἀρειανούς καί Πνευματομάχους, ἡ διδασκαλία του εἶναι ἡ ἴδια σχετικά μέ τήν ἐπικοινωνία τῶν Ὀρθοδόξων μέ τούς αἱρετικούς πρό συνοδικῆς κρίσεώς των. Στήν ἑρμηνεία λοιπόν τοῦ ρητοῦ «πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν καί ὑπείκετε...» (Ἑβρ. 13,17) ὁ ἅγιος ἀναφέρει: «κακόν μέν ἡ ἀναρχία πανταχοῦ, καί πολλῶν ὑπόθεσις συμφορῶν, καί ἀρχή ἀταξίας καί συγχύσεως · μάλιστα δέ ἐν Ἐκκλησίᾳ τοσοῦτον ἐπισφαλεστέρα ἐστίν, ὅσον καί τό τῆς ἀρχῆς μεῖζον καί ὑψηλότερον... κρεῖττον γάρ ὑπό μηδενός ἄγεσθαι ἢ ὑπό κακοῦ ἄγεσθαι. Ὁ μέν γάρ πολλάκις μέν ἐσώθη, πολλάκις δέ ἐκινδύνευσεν · οὗτος δέ πάντως κινδυνεύσει, εἰς βάραθρα ἀγόμενος. Πῶς οὖν ὁ Παῦλός φησι · Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν, καί ὑπείκετε; Ἀνωτέρω εἰπών, Ὧν ἀναθεωροῦντες τήν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς μιμεῖσθε τήν πίστιν, τότε εἶπε, Πείθεσθε τοῖς ἡγουμένοις ὑμῶν, καί ὑπείκετε. Τί οὖν, φησίν, ὅταν πονηρός ᾖ, καί μή πειθώμεθα; Πονηρός, πῶς λέγεις; εἰ μέν πίστεως ἕνεκεν,φεῦγε αὐτόν καί παραίτησαι, μή μόνον ἂν ἄνθρωπος ᾖ, ἀλλά κἂν ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ κατιών · εἰ δέ βίου ἕνεκεν, μή περιεργάζου. Καί τοῦτο οὐκ οἴκοθεν λέγω τό ὑπόδειγμα, ἀλλ’ ἀπό τῆς θείας Γραφῆς...» (ΕΠΕ 25, 370 · P.G. 63, 231). Πολύ ὡραῖα ἐδῶ ὁ ἅγιος ξεκαθαρίζει τά πράγματα, ἀναφέροντας καί θαυμάσια παραδείγματα. Ἡ διδασκαλία του συνοψίζεται εἰς ὅτι «εἰ μέν πίστεως ἕνεκεν (ἐάν δηλαδή ὁ προεστώς ἔχει αἱρετική πίστι) φεῦγε αὐτόν καί παραίτησαι, μή μόνον ἄν ἄνθρωπος ᾖ, ἀλλά κἄν ἄγγελος ἐξ οὐρανοῦ κατιών · εἰ δέ βίου ἕνεκεν μή περιεργάζου». Ἐδῶ θαυμάζομε τήν ἀπόλυτον ταύτησι τοῦ ἁγίου μέ τήν ἁγ. Γραφή καί τήν Παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας. Δηλαδή διά τά θέματα τῆς πίστεως δέν περιμένομε ἀποφάσεις Συνόδων, ἀλλ’ ἀπομακρυνόμεθα πάραυτα, ἐφ’ ὅσον βεβαιωθήκαμε ὅτι ὁ προεστώς ἔχει αἱρετικά φρονήματα. Δεδομένου δέ ὅτι ὁ ἅγιος ἀπευθύνετο ὄχι σέ κληρικούς καί μοναχούς, ἀλλά στό ποίμνιό του, ἐξυπακούεται ὅτι ἡ ἀσφαλής ὁδός διά τά θέματα τῆς πίστεως εἶναι ἡ ἄμεσος ἐκκλησιαστική ἀπομάκρυνσις ἀπό τόν αἱρετικό προεστῶτα καί ὄχι ἡ ἀναμονή συνοδικῆς ἀποφάσεως. Διά νά γίνη αὐτό πλέον κατανοητό θά ἀναφέρωμε ἕνα ἄλλο χωρίο ἀπό τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου, εἰς τό ὁποῖο ὁ ἅγιος προτρέπει ὑπακοή στούς προεστῶτες, ὅταν αὐτοί σφάλλουν, ὄχι σέ θέματα πίστεως, ἀλλά σέ ἄλλα προσωπικά καί καθημερινά πράγματα. Λέγει λοιπόν ὁ ἅγιος ἑρμηνεύοντας τήν β΄ πρός Τιμόθεον ἐπιστολή τοῦ ἀπ. Παύλου καί ἐξηγῶντας, πῶς ὁ Θεός ἐνεργεῖ καί ἁγιάζει τά μυστήρια τά ὁποῖα τελοῦνται ἀπό ἀναξίους ἱερεῖς. «Τί οὖν; φησί · πάντας ὁ Θεός χειροτονεῖ, καί τούς ἀναξίους; Πάντας μέν ὁ Θεός οὐ χειροτονεῖ, διά πάντων δέ αὐτός ἐνεργεῖ, εἰ καί αὐτοί εἶεν ἀνάξιοι, διά τό σωθῆναι τόν λαόν... Ἐπεί εἰ μέλλοιμεν τούς βίους ἐρευνᾷν τῶν ἀρχόντων, αὐτοί μέλλομεν εἶναι χειροτονηταί τῶν διδασκάλων, καί τά ἄνω κάτω γίνεται, ἄνω οἱ πόδες, καί κάτω ἡ κεφαλή.... Ἕκαστος τά ἑαυτοῦ μεριμνάτω. Εἰ μέν γάρ δόγμα ἔχει διεστραμμένον, κἂν ἄγγελος ᾖ, μή πείθου · εἰ δέ ὀρθά διδάσκει, μή τῷ βίῳ πρόσεχε, ἀλλά τοῖς ρήμασιν. Ἔχεις Παῦλον καί δι’ ἔργων καί διά λόγων ρυθμίζοντά σε πρός τό δέον. Ἀλλ’ οὐ δίδωσι πένησι, φησίν, οὐδέ καλῶς διοικεῖ. Πόθεν σοι τοῦτο δῆλον; Πρίν ἢ μάθῃς, μή μέμψῃ, φοβήθητι τάς εὐθύνας. Πολλά ἀπό ὑπονοίας κρίνεται... Εἰ δέ κατέμαθες καί ἐξήτασας καί εἶδες, ἀνάμενε τόν κριτήν · μή προαρπάσῃς τοῦ Χριστοῦ τήν τάξιν · ἐκείνου ταῦτά ἐστιν ἐξετάζειν, οὐ σοῦ · σύ δοῦλος εἶ ἔσχατος, οὐ δεσπότης · σύ πρόβατον εἶ · μή τοίνυν περιεργάζου τόν ποιμένα, ἵνα μή καί ἐφ’ οἷς ἐκείνου κατηγορεῖς, εὐθύνας δῷς» (ΕΠΕ 23, 492-494). Ἐδῶ μέ σαφήνεια ὁ ἅγιος ἐξηγεῖ ὅτι μόνο διά τά θέματα τῆς πίστεως ἐλέγχομε τόν προεστῶτα, ἐνῶ ὅλα τά ἄλλα τά ἀφήνομε στήν κρίσι τοῦ Θεοῦ.
Συνεχίζεται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου