Ιερομόναχος Ευθύμιος Τρικαμηνάς: ερμηνεία του 15ου Κανόνος, από το νέο βιβλίου του, που μόλις κυκλοφόρησε.

 Θά ἰδοῦμε ἐν συντομίᾳ, πρίν κλείσομε τήν παροῦσα ἑνότητα, καί κάποιους ἄλλους ἱερούς Κανόνες, οἱ ὁποῖοι ἀναφέρονται στήν σχέσι τῶν Ὀρθοδόξων μέ τούς αἱρετικούς, διά νά διαπιστώσωμε, ἀφ’ ἑνός μέν ὅτι εἰς αὐτήν τήν περίπτωσιν δέν ὑφίσταται οἰκονομία καί ἀφ’ ἑτέρου ὅτι καί οἱ αἱρετικοί πού τυπικά εὑρίσκονται εἰς τήν Ἐκκλησία, ἐξ αἰτίας τοῦ ὅτι δέν ἔχουν καταδικασθῆ ἀπό τήν Σύνοδο, ἀνήκουν εἰς τήν ἰδίαν κατηγορία (τῶν καταδικασμένων δηλαδή αἱρετικῶν) καί ἐπιπλέον ὅτι οὐδόλως ὑφίσταται ἔστω καί ὑπόνοια δυνητικῆς ἑρμηνείας τῶν Κανόνων πού

καθορίζουν τήν σχέσι μας μέ τούς αἱρετικούς. Ὁ ΜΣΤ΄ (46ος) Κανών τῶν ἁγ. Ἀποστόλων λέγει τά ἑξῆς: «Ἐπίσκοπον ἤ Πρεσβύτερον αἱρετικῶν δεξαμένους βάπτισμα, ἤ θυσία, καθαιρεῖσθαι προτάσσομεν, τίς γάρ συμφώνησις Χριστῷ πρός βελίαρ, ἤ τίς μερίς πιστῷ μετά ἀπίστου;». Ἀπαγορεύει δηλαδή ὁ παρών ἀποστολικός Κανών, νά δεχθῶμεν ὡς ἔγκυρον ὁ,τιδήποτε τελοῦν οἱ αἱρετικοί, ἐπί ποινῇ καθαιρέσεως. Ὁ ΜΖ΄ (47ος) Ἀποστολικός Κανών λέγει τά ἑξῆς: «Ἐπίσκοπος ἤ Πρεσβύτερος τόν κατά ἀλήθειαν ἔχοντα βάπτισμα, ἐάν ἄνωθεν βαπτίση ἤ τόν μεμολυσμένον παρά τῶν ἀσεβῶν ἐάν μή βαπτίσῃ, καθαιρείσθω, ὡς γελῶν τόν σταυρόν, καί τόν τοῦ Κυρίου θάνατον, καί μή διακρίνων ἱερέας ψευδοϊερέων». Καί ἐδῶ ἀπαγορεύεται νά δεχθοῦμε ὡς ἔγκυρο τό βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν. Εἶναι χαρακτηριστική στό σημεῖο αὐτό ἡ ἔκφρασις «καί μή διακρίνων ἱερέας ψευδοϊερέων», ἡ ὁποία ταιριάζει ἀπόλυτα μέ τήν ἔκφρασι τοῦ ΙΕ΄ τῆς Πρωτοδευτέρας «οὐ γάρ Ἐπισκόπων, ἀλλά ψευδεπισκόπων καί ψευδοδιδασκάλων κατέγνωσαν». Δηλαδή οἱ ψευδοϊερεῖς τοῦ ΜΖ΄ Ἀποστολικοῦ εἶναι οἱ ψευδεπίσκοποι τοῦ ΙΕ΄ τῆς Πρωτοδευτέρας τούς ὁποίους ὀφείλομε νά διακρίνωμε. Ὁ ΜΕ΄ (45ος) Ἀποστολικός Κανών λέγει τά ἑξῆς: «Ἐπίσκοπος ἤ Πρεσβύτερος αἱρετικοῖς συνευξάμενος μόνον, ἀφοριζέσθω, εἰ δέ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς ὡς Κληρικοῖς ἐνεργῆσαί τι, καθαιρείσθω». Ἀπαγορεύει ὁ παρών Κανών τήν συμπροσευχή μέ τούς αἱρετικούς ἐπί ποινῇ ἀφορισμοῦ καί τήν ἀναγνώρισί των ὡς κληρικῶν ἐπί ποινῇ καθαιρέσεως. Ὁ ΞΕ΄ (65ος) Ἀποστολικός Κανών λέγει τά ἑξῆς: «Εἴ τις κληρικός ἤ λαϊκός εἰσέλθοι εἰς συναγωγήν Ἰουδαίων ἤ αἱρετικῶν προσεύξασθαι, καί καθαιρείσθω καί ἀφοριζέσθω». Καί ἐδῶ ἀπαγορεύεται ἡ συμπροσευχή μέ αἱρετικούς ἐπί ποινῇ ἀφορισμοῦ καί καθαιρέσεως. Ὁ Στ΄ (6ος) τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου λέγει τά ἑξῆς: «Περί τοῦ μή συγχωρεῖν τοῖς αἱρετικοῖς εἰσιέναι εἰς τόν οἶκον τοῦ Θεοῦ ἐπιμένοντας τῇ αἱρέσει». Ἀπαγορεύεται δηλαδή ἡ εἴσοδος τῶν αἱρετικῶν σέ ὀρθόδοξο ναό (αὐτός εἶναι ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ) διά οἱονδήποτε λόγο.

Ὁ ΛΒ΄ (32ος) τῆς ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου λέγει τά ἑξῆς: «Ὅτι οὐ δεῖ αἱρετικῶν εὐλογίας λαμβάνειν, αἵτινες εἰσίν ἀλογίαι, μᾶλλον, ἤ εὐλογίαι». Δέν δεχόμεθα ἀπό τούς αἱρετικούς δηλαδή τίποτε σέ ἐκκλησιαστικό ἐπίπεδο. Ὁ ΛΓ΄ (33ος) τῆς ἰδίας ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου λέγει: «Ὅτι οὐ δεῖ αἱρετικοῖς ἤ σχισματικοῖς συνεύχεσθαι». Καί

ἐδῶ ὁμοίως ἀπαγορεύεται ἡ συμπροσευχή μέ αἱρετικούς ἤ σχισματικούς.

Ὁ ΛΑ΄ (31ος) τῆς ἰδίας ἐν Λαοδικείᾳ Συνόδου λέγει: «Ὅτι οὐ δεῖ πρός πάντας αἱρετικούς ἐπιγαμίας ποιεῖν ἤ διδόναι υἱούς ἤ θυγατέρας, ἀλλά μᾶλλον λαμβάνειν, εἴ γε ἐπαγγέλοιντο Χριστιανοί γίνεσθαι». Ἀπαγορεύεται δηλαδή νά τελοῦν γάμο οἱ Ὀρθόδοξοι μέ αἱρετικούς. Τό ἴδιο θεσπίζει καί ὁ ΙΔ΄ (14ος) τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς καί ὁ ΟΒ΄ (72ος) τῆς Στ΄ Οἰκουμενικῆς. Ἀπό ὅλους αὐτούς τούς ἱερούς Κανόνες καί πλῆθος

ἄλλων πού ὑπάρχουν καί ἀναφέρονται σέ θέματα πίστεως, γίνεται φανερό ὅτι οἱ ἱεροί Κανόνες εἶναι σαφεῖς καί δέν ἀφήνουν περιθώρια προσωπικῆς ἐπιλογῆς καί ἑρμηνείας.

Εἶναι ἀδύνατον δέ, ἐφ’ ὅσον δέν ὑπάρχει ἄλλος Κανών δυνητικά ἑρμηνευόμενος ἀπό τούς ἁγίους, καί μάλιστα διά θέματα πίστεως, νά ἐμφιλοχωρήση μέσα μας ἡ δυνατότης δυνητικῆς ἑρμηνείας διά τόν ἐν λόγῳ Κανόνα τῆς Πρωτοδευτέρας. Ἄς σκεφθοῦμε ἐν τέλει αὐτό. Τί σύγχυσι θά ἐδημιουργούσαμε στήν Ἐκκλησία ἄν ἐκλαμβάναμε δυνητικά

π.χ. τούς Κανόνες οἱ ὁποῖοι ἀπαγορεύουν τόν γάμο τῶν ἀνωτέρων κληρικῶν μετά τήν χειροτονία, ἤ τούς Κανόνες πού θεσπίζουν τήν ἀγαμία τῶν Ἐπισκόπων ἤ αὐτούς πού

καθορίζουν τά πρεσβεῖα τιμῆς τῶν Πατριαρχῶν ἤ αὐτούς πού ἀπαγορεύουν τούς κληρικούς νά ἔχουν κοσμικά ἀξιώματα κλπ. Ἄν δέ διεννοούμεθα (καθ’ ὑπόθεσιν) ἁπλῶς νά παρουσιάσωμε ὡς δυνητικούς τούς Κανόνες πού θεσπίζουν τήν ὑπακοή τῶν πιστῶν στούς Ἐπισκόπους, αὐτοί ἀσφαλῶς πάραυτα θά μᾶς ἀφώριζαν. Ποῖος τελικά εἶναι ὁ ἁρμόδιος διά νά κρίνη τήν ὑποχρεωτική ἤ μή τήρησι κάποιου Κανόνος; Καί ἄν ὑπάρχουν ἱεροί Κανόνες ὑποχρεωτικοί ἤ δυνητικοί, διατί μέχρι σήμερα δέν διευκρινίσθη ἀπό τίς ἐγκεκριμένες Συνόδους καί τούς ἁγίους; Ἄν πάλι ἐμεῖς σήμερα αὐτοβούλως δημιουργήσωμε κατηγορία δυνητικῶν ἱερῶν Κανόνων, μέ ποιά κριτήρια θά τό κάνωμε; Ὁ χωρισμός αὐτός θά καλύψη κάποια μεγάλη ἀνάγκη τῆς Ἐκκλησίας ἤ τήν δική μας ἀδυναμία διά τήν ὑπεράσπισι τῆς πίστεως;

Συνεχίζεται.