Του Άδωνη Παλληκαρίδη
Σαν ν' ακούς ακόμη τις οιμωγές των Ελλήνων κατοίκων στην προβλήτα και στους δρόμους Οι νέοι κάτοικοί του βολεύτηκαν με τα σπίτια και τα αρχοντικά των Ελλήνων. Έκτισαν νέο λιμάνι, αλλά διατήρησαν για τους περιηγητές την ομορφιά της παλιάς αποβάθρας…
Η ελληνική γλώσσα δεν χάθηκε τελείως, μιας και οι Τουρκοκρητικοί στα γειτονικά Μοσχονήσια μιλούν πολύ καλά ελληνικά. Επιβιβαστήκαμε από την προβλήτα της Μυτιλήνης για το Αϊβαλί. Τη ματωμένη πατρίδα των Ελλήνων προσφύγων, που εκδιώχθηκαν βίαια τον Αύγουστο του 1922.
Η ελληνική γλώσσα δεν χάθηκε τελείως, μιας και οι Τουρκοκρητικοί στα γειτονικά Μοσχονήσια μιλούν πολύ καλά ελληνικά. Επιβιβαστήκαμε από την προβλήτα της Μυτιλήνης για το Αϊβαλί. Τη ματωμένη πατρίδα των Ελλήνων προσφύγων, που εκδιώχθηκαν βίαια τον Αύγουστο του 1922.
κλικ στο Read more
Στη μιάμιση ώρα του ταξιδιού με το τουρκικό φέρι μπόουτ νιώθαμε παράξενα. Πού πηγαίναμε αναλογιζόμασταν, σε ελληνική γη ή στην Τουρκία; Στο ίδιο το σκάφος τουρκικών συμφερόντων, οι εικόνες της Παναγίας, του Χριστού και τα σταυρουδάκια στη μεγάλη αίθουσα του μπαρ, μας έδιναν την εικόνα ότι οι Τούρκοι ξέρουν καλά την ψυχολογία των Ελλήνων. Παίζουν με τις πεποιθήσεις και τα αισθήματά μας, όταν έχουν ήδη συντελέσει το έργο τους και πήραν για δικά τους μέρη ελληνικά. Σε αυτά τα υποβαθμισμένα σε υποδομή μέρη, οι Έλληνες επισκέπτες είναι οι καλύτεροι πελάτες και οι Τούρκοι αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να τους κάνουν να νιώθουν οικείο το περιβάλλον του σκάφους που τους μεταφέρει. Το φέρι μπόουτ που επιλέξαμε είναι ένα από τα τρία τουρκικά καράβια που κάνει καθημερινά τη γραμμή, ήταν καλό, εύχρηστο και πρόσφερε ανέσεις. Το καλοκαίρι συνδέουν τη Μυτιλήνη με την Τουρκία συνολικά τέσσερα καράβια, ένα ελληνικό και άλλα τρία τουρκικά, ένδειξη κι αυτό ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται περισσότερο από την Ελλάδα για επαφές τουριστικού τύπου.
Οι Μυτιληνιοί δεν πάνε στο Αϊβαλί
Στην ίδια την πόλη και την ύπαιθρο της Μυτιλήνης ήταν πολλοί οι ντόπιοι που μας είπαν ότι δεν πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια καθόλου απέναντι. Δεν επισκέφτηκαν τα τόσο κοντινά παράλια της Τουρκίας, που παλιά κατοικούσε ελληνικός πληθυσμός, παρά τις διευκολύνσεις και το φτηνό ναύλο - μόλις δέκα ευρώ ο επιβάτης. Στην αντίδραση αυτή των κατοίκων της Μυτιλήνης παίζουν ρόλο οι συνεχείς παραβιάσεις των Τούρκων, οι δηλώσεις των ηγετών τους κατά καιρούς, το κακό που έγινε στην Κύπρο, οι μνήμες των προσφύγων του 1922 και άλλα, που έχουν στήσει ένα ισχυρό ψυχολογικό φράγμα που εμποδίζει τις επαφές. Αυτοί που πηγαίνουν απέναντι είναι κυρίως τουρίστες από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που αποφασίζουν την επίσκεψη της μιας γεμάτης μέρας στην Τουρκία μια και βρίσκονται στη Μυτιλήνη.
Οι Μυτιληνιοί δεν πάνε στο Αϊβαλί
Στην ίδια την πόλη και την ύπαιθρο της Μυτιλήνης ήταν πολλοί οι ντόπιοι που μας είπαν ότι δεν πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια καθόλου απέναντι. Δεν επισκέφτηκαν τα τόσο κοντινά παράλια της Τουρκίας, που παλιά κατοικούσε ελληνικός πληθυσμός, παρά τις διευκολύνσεις και το φτηνό ναύλο - μόλις δέκα ευρώ ο επιβάτης. Στην αντίδραση αυτή των κατοίκων της Μυτιλήνης παίζουν ρόλο οι συνεχείς παραβιάσεις των Τούρκων, οι δηλώσεις των ηγετών τους κατά καιρούς, το κακό που έγινε στην Κύπρο, οι μνήμες των προσφύγων του 1922 και άλλα, που έχουν στήσει ένα ισχυρό ψυχολογικό φράγμα που εμποδίζει τις επαφές. Αυτοί που πηγαίνουν απέναντι είναι κυρίως τουρίστες από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που αποφασίζουν την επίσκεψη της μιας γεμάτης μέρας στην Τουρκία μια και βρίσκονται στη Μυτιλήνη.
Ανέπτυξαν σχέσεις τα ταξιδιωτικά
Η δική μας εκδρομή διοργανώθηκε από ταξιδιωτικό γραφείο της Μυτιλήνης και κόστισε 50 ευρώ το άτομο. Με τα χρήματα αυτά πληρώθηκε το ναύλο για το πλοιαράκι, η επίσκεψη στο Αϊβαλί, η μεταφορά στην Πέργαμο, το τέλος εισόδου στο Ασκληπιείο και το μεσημεριανό που πήραμε σε καλό εστιατόριο έξω από την Πέργαμο.
Η δική μας εκδρομή διοργανώθηκε από ταξιδιωτικό γραφείο της Μυτιλήνης και κόστισε 50 ευρώ το άτομο. Με τα χρήματα αυτά πληρώθηκε το ναύλο για το πλοιαράκι, η επίσκεψη στο Αϊβαλί, η μεταφορά στην Πέργαμο, το τέλος εισόδου στο Ασκληπιείο και το μεσημεριανό που πήραμε σε καλό εστιατόριο έξω από την Πέργαμο.
Η Μικρά Ασία μπροστά μας
Η ΕΙΚΟΝΑ της μικρασιατικής ακτής προέβαλε από το φινιτρίνι. Φάνηκαν πρώτα τα Μοσχονήσια. Πέντε νησάκια, με το μεγαλύτερο να συνδέεται με γέφυρα με το Αϊβαλί. Είναι περιοχές μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης, με εξοχικές κατοικίες και παραλίες που έχουν γαλάζιες σημαίες. Η Τουρκία πωλεί διαμερίσματα και επαύλεις σε ξένους στο μεγάλο Μοσχονήσι, αλλά όχι σε Έλληνες. Φοβάται να μην ξαναφέρει τους «Γκιαούρ» στα πόδια της, μας εξήγησαν οι Τούρκοι. Πλησιάζουμε το Μοσχονήσι και είναι σαν ν' ακούμε τις οιμωγές που έρχονται από τη σχετικά πρόσφατη ιστορία μας. Εδώ οι Τουρκοκρητικοί, που τους δόθηκαν τα σπίτια των Ελλήνων στη διάρκεια της καταστροφής, επιδόθηκαν σε ένα όργιο σφαγής των ντόπιων, για να τους αναγκάσουν να φύγουν. Από το μένος των επιτιθέμενων τις τελευταίες μέρες του πολέμου δεν γλίτωσε σχεδόν κανείς Μοσχονησιώτης. Το αίμα τους έβαψε κόκκινα τα ειδυλλιακά ακρογιάλια, που σήμερα αποτελούν κοσμοπολίτικες πλαζ.
Η ΕΙΚΟΝΑ της μικρασιατικής ακτής προέβαλε από το φινιτρίνι. Φάνηκαν πρώτα τα Μοσχονήσια. Πέντε νησάκια, με το μεγαλύτερο να συνδέεται με γέφυρα με το Αϊβαλί. Είναι περιοχές μεγάλης τουριστικής ανάπτυξης, με εξοχικές κατοικίες και παραλίες που έχουν γαλάζιες σημαίες. Η Τουρκία πωλεί διαμερίσματα και επαύλεις σε ξένους στο μεγάλο Μοσχονήσι, αλλά όχι σε Έλληνες. Φοβάται να μην ξαναφέρει τους «Γκιαούρ» στα πόδια της, μας εξήγησαν οι Τούρκοι. Πλησιάζουμε το Μοσχονήσι και είναι σαν ν' ακούμε τις οιμωγές που έρχονται από τη σχετικά πρόσφατη ιστορία μας. Εδώ οι Τουρκοκρητικοί, που τους δόθηκαν τα σπίτια των Ελλήνων στη διάρκεια της καταστροφής, επιδόθηκαν σε ένα όργιο σφαγής των ντόπιων, για να τους αναγκάσουν να φύγουν. Από το μένος των επιτιθέμενων τις τελευταίες μέρες του πολέμου δεν γλίτωσε σχεδόν κανείς Μοσχονησιώτης. Το αίμα τους έβαψε κόκκινα τα ειδυλλιακά ακρογιάλια, που σήμερα αποτελούν κοσμοπολίτικες πλαζ.
Σκλαβωμένο το Αϊβαλί
Σε λίγο μετά το Μοσχονήσι προέβαλε το Αϊβαλί, εδώ κι αν νιώσαμε δέος. Στο βάθος φαινόταν η Αρχιεπισκοπή, ο ιερός ναός του Αϊ-Γιάννη και άλλες εκκλησίες. Φαίνονταν τα σπίτια των Ελλήνων κατοίκων του Αϊβαλί, όπως τα άφησαν κατατρεγμένοι και διωγμένοι από τα λεφούσια του Ατατούρκ.
Πατήσαμε την Αγία Γη του Αϊβαλί και νιώθαμε ένοχοι γιατί επισκεφτήκαμε με διατυπώσεις τουρκεμένη ελληνική γη. Στ' αφτιά μας λες κι αντηχούσαν οι οιμωγές των κατοίκων της όμορφης πόλης της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης, όταν συνωθούντο στην παραλία για να σωθούν από τους σφαγείς τους.
Μέσα σε μια μέρα αυτός ο ελληνικός παράδεισος έγινε κόλαση για όλους. Οι τουρκαλάδες έσφαξαν ακόμη και τα βρέφη. Οι απώλειες του άμαχου πληθυσμού στο Αϊβαλί ήταν 18.000 κόσμος. Γλίτωσαν ελάχιστοι και πέρασαν με βάρκες απέναντι στη Μυτιλήνη, που γέμισε τότε προσφυγιά.
Ο επίσημος συνοδός μας από το τουρκικό πρακτορείο που συνεργάζεται με το πρακτορείο της Μυτιλήνης, ο Μουράτ, άρχισε την ενημέρωση.
«Όταν έγινε η συμφωνία ανταλλαγής ήρθαν στην Τουρκία 600 Τούρκοι από τα νησιά και έφυγαν διόμισι εκατομμύρια Έλληνες. Οι Τούρκοι, μια και ήταν λιγότεροι, βρήκαν άδεια πολλά σπίτια Ελλήνων και είχαν την άνεση να διαλέξουν.
Να οι ελιές στο λόφο του Αϊβαλί, τις φύτεψαν όλες οι Έλληνες και μια και καλύπτουν τις ανάγκες της νέας πόλης, δεν φυτεύτηκαν άλλες από τότε». Για τούρκος καλά μας τα λές, του ψυθίρησε μια Ελληνίδα επισκέπρια. Μα δεν μπορούμε να αλλάξουμε την ιστορία -πρόσθεσε ο Μουράτ- η αλήθεια είναι ότι το Αϊβαλί πριν από τον πόλεμο ήταν μια καθαρά ελληνική πόλη, χωρίς τουρκικό πληθυσμό. Ακόμη και οι κουκουναριές στο λόφο ήταν φυτεμένες οι περισσότερες από τους παλιούς κατοίκους του Αϊβαλί. Η παλιά πόλη έμεινε άθικτη στη ρυμοτομία της. Στενά δρομάκια που χωρούν μόνο τα άλογα με τα κάρα και πλατεΐτσες όπου ανθούσε το εμπόριο και η ζωή. Οι Τούρκοι συνεχίζουν με ράθυμους ρυθμούς να ζουν στην παλιά πόλη. Τα μουλάρια που σέρνουν τα κάρα έχουν και το δικό τους χώρο στάθμευσης, με τις ανάλογες οσμές βέβαια από τις κοπριές των ζώων.
Λες και η ζωή γύρισε έναν αιώνα πίσω. Το παλιό συνυπάρχει με το σύγχρονο και αυτό φαίνεται ότι αρέσει πολύ στους Γερμανούς τουρίστες που κατακλύζουν το Αϊβαλί. Η προβλήτα δεν άλλαξε καθόλου από την καταστροφή. Αναπαλαιώθηκε και έμεινε άθικτη να θυμίζει το ελληνικό παρελθόν του Αϊβαλί. Δεξιά και αριστερά από την παλιά πόλη υπάρχουν οι νέες αναπτύξεις. Οι εκκλησιές έχουν μετατραπεί σε τζαμιά, και κάποιες σε μουσεία και αποθηκευτικούς χώρους. Το κλίμα υπέροχο, το τοπίο αγαπημένο, δείχνει γιατί ο Ελληνισμός έφτιαξε εδώ έργα πολιτισμού.
Μας πήγαν μέσω της εθνικής οδού, που ανασκεύασε τελευταία η κυβέρνηση Ερντογάν στην Πέργαμο. Άλλη μια αρχαία ελληνική πόλη που λεηλατήθηκε το '22 από τις ίδιες ορδές. Η Αιολική γη άλλαξε όνομα σε χρυσή γη, όταν ο Ατατούρκ έφιππος διάβαινε από την περιοχή που ενώνει το Αϊβαλί με την Πέργαμο. Μας θύμιζε περιοχή Λευκωσίας - Αμμοχώστου, αλλά με περισσότερους λόφους και ποτάμια. Εύφορη, πανέμορφη, πλούσια γη και πολύ πιο μεγάλη από το μέτρο σύγκρισης που θέσαμε.
Παράγει τα πάντα και έχει αποκτήσει τελευταία και ανεμογεννήτριες, όπως τις είδαμε σε κάποιους λόφους. Στο μέσον της διαδρομής μάς έδειξαν εργαστήριο επεξεργασίας πετρωμάτων, όνυχα των ακτών και άλλα. Βγάζουν πολλά χρήματα από αυτές τις εκμεταλεύσεις, μας εξήγησαν.
Σε λίγο μετά το Μοσχονήσι προέβαλε το Αϊβαλί, εδώ κι αν νιώσαμε δέος. Στο βάθος φαινόταν η Αρχιεπισκοπή, ο ιερός ναός του Αϊ-Γιάννη και άλλες εκκλησίες. Φαίνονταν τα σπίτια των Ελλήνων κατοίκων του Αϊβαλί, όπως τα άφησαν κατατρεγμένοι και διωγμένοι από τα λεφούσια του Ατατούρκ.
Πατήσαμε την Αγία Γη του Αϊβαλί και νιώθαμε ένοχοι γιατί επισκεφτήκαμε με διατυπώσεις τουρκεμένη ελληνική γη. Στ' αφτιά μας λες κι αντηχούσαν οι οιμωγές των κατοίκων της όμορφης πόλης της ευρύτερης περιοχής της Σμύρνης, όταν συνωθούντο στην παραλία για να σωθούν από τους σφαγείς τους.
Μέσα σε μια μέρα αυτός ο ελληνικός παράδεισος έγινε κόλαση για όλους. Οι τουρκαλάδες έσφαξαν ακόμη και τα βρέφη. Οι απώλειες του άμαχου πληθυσμού στο Αϊβαλί ήταν 18.000 κόσμος. Γλίτωσαν ελάχιστοι και πέρασαν με βάρκες απέναντι στη Μυτιλήνη, που γέμισε τότε προσφυγιά.
Ο επίσημος συνοδός μας από το τουρκικό πρακτορείο που συνεργάζεται με το πρακτορείο της Μυτιλήνης, ο Μουράτ, άρχισε την ενημέρωση.
«Όταν έγινε η συμφωνία ανταλλαγής ήρθαν στην Τουρκία 600 Τούρκοι από τα νησιά και έφυγαν διόμισι εκατομμύρια Έλληνες. Οι Τούρκοι, μια και ήταν λιγότεροι, βρήκαν άδεια πολλά σπίτια Ελλήνων και είχαν την άνεση να διαλέξουν.
Να οι ελιές στο λόφο του Αϊβαλί, τις φύτεψαν όλες οι Έλληνες και μια και καλύπτουν τις ανάγκες της νέας πόλης, δεν φυτεύτηκαν άλλες από τότε». Για τούρκος καλά μας τα λές, του ψυθίρησε μια Ελληνίδα επισκέπρια. Μα δεν μπορούμε να αλλάξουμε την ιστορία -πρόσθεσε ο Μουράτ- η αλήθεια είναι ότι το Αϊβαλί πριν από τον πόλεμο ήταν μια καθαρά ελληνική πόλη, χωρίς τουρκικό πληθυσμό. Ακόμη και οι κουκουναριές στο λόφο ήταν φυτεμένες οι περισσότερες από τους παλιούς κατοίκους του Αϊβαλί. Η παλιά πόλη έμεινε άθικτη στη ρυμοτομία της. Στενά δρομάκια που χωρούν μόνο τα άλογα με τα κάρα και πλατεΐτσες όπου ανθούσε το εμπόριο και η ζωή. Οι Τούρκοι συνεχίζουν με ράθυμους ρυθμούς να ζουν στην παλιά πόλη. Τα μουλάρια που σέρνουν τα κάρα έχουν και το δικό τους χώρο στάθμευσης, με τις ανάλογες οσμές βέβαια από τις κοπριές των ζώων.
Λες και η ζωή γύρισε έναν αιώνα πίσω. Το παλιό συνυπάρχει με το σύγχρονο και αυτό φαίνεται ότι αρέσει πολύ στους Γερμανούς τουρίστες που κατακλύζουν το Αϊβαλί. Η προβλήτα δεν άλλαξε καθόλου από την καταστροφή. Αναπαλαιώθηκε και έμεινε άθικτη να θυμίζει το ελληνικό παρελθόν του Αϊβαλί. Δεξιά και αριστερά από την παλιά πόλη υπάρχουν οι νέες αναπτύξεις. Οι εκκλησιές έχουν μετατραπεί σε τζαμιά, και κάποιες σε μουσεία και αποθηκευτικούς χώρους. Το κλίμα υπέροχο, το τοπίο αγαπημένο, δείχνει γιατί ο Ελληνισμός έφτιαξε εδώ έργα πολιτισμού.
Μας πήγαν μέσω της εθνικής οδού, που ανασκεύασε τελευταία η κυβέρνηση Ερντογάν στην Πέργαμο. Άλλη μια αρχαία ελληνική πόλη που λεηλατήθηκε το '22 από τις ίδιες ορδές. Η Αιολική γη άλλαξε όνομα σε χρυσή γη, όταν ο Ατατούρκ έφιππος διάβαινε από την περιοχή που ενώνει το Αϊβαλί με την Πέργαμο. Μας θύμιζε περιοχή Λευκωσίας - Αμμοχώστου, αλλά με περισσότερους λόφους και ποτάμια. Εύφορη, πανέμορφη, πλούσια γη και πολύ πιο μεγάλη από το μέτρο σύγκρισης που θέσαμε.
Παράγει τα πάντα και έχει αποκτήσει τελευταία και ανεμογεννήτριες, όπως τις είδαμε σε κάποιους λόφους. Στο μέσον της διαδρομής μάς έδειξαν εργαστήριο επεξεργασίας πετρωμάτων, όνυχα των ακτών και άλλα. Βγάζουν πολλά χρήματα από αυτές τις εκμεταλεύσεις, μας εξήγησαν.
πηγή: Σύνδεσμος 71
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου