Τη ΙΣΤ΄ (16η) Οκτωβρίου μνήμη του Αγίου Μάρτυρος ΛΟΓΓΙΝΟΥ του Επισκόπου.

Λογγίνος, ο Άγιος Μάρτυς, ο Εκατόνταρχος, ήτο Ιουδαίος το γένος, ζων κατά τας ημέρας της ενσάρκου οικονομίας του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, υπηρέτει δε ως εκατόνταρχος εις την υπηρεσίαν του Πιλάτου. Ούτος κατά την ημέραν καθ’ ην ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός δια την άπειρον αυτού ευσπλαγχνίαν εσταυρώθη κατά το ανθρώπινον δια να μας λυτρώση από την προπατορικήν παράβασιν, προσετάχθη από τον Πιλάτον να φυλάττη μετά των στρατιωτών του το Σώμα του Ιησού.
Και οι μεν Μαθηταί και Απόστολοι του Κυρίου δια τον φόβον των Ιουδαίων έφυγαν, ο δε μακάριος Λογγίνος παραμείνας πλησίον του Εσταυρωμένου και βλέπων τα σημεία και άπειρα θαύματα, άπερ έγιναν εις εκείνην την σωτήριον Σταύρωσιν, ήτοι τον σεισμόν, την του ηλίου εις σκότος μεταβολήν, τους ανοιγέντας τάφους και τους εξ αυτών εκπηδήσαντας νεκρούς ανεβόησε μετά μεγάλης φωνής ειπών· «Αληθώς Θεού Υιός ην ούτος» (Ματθ. κζ:54). Γνωρίσας δε την αλήθειαν, ωμολόγησεν αυτήν χωρίς φόβον τινά εις το μέσον της Συναγωγής των Ιουδαίων με ελευθέραν γλώσσαν, λέγων και πάλιν· «Θεού Υιός ήτο ο Ιησούς κατά αλήθειαν»· έπειτα πάλιν, όταν ενεταφίασαν το ζωοποιόν και πανακήρατον εκείνο Σώμα, προσέταξεν ο Πιλάτος τον αυτόν Λογγίνον να φυλάττη τον Τάφον με την κουστωδίαν του. Τότε λοιπόν ο Εκατόνταρχος, καίτοι είχεν αγαθήν γνώμην δια τον Χριστόν και επίστευεν ότι ήτο Υιός Θεού, καθώς και με το στόμα τον εμαρτύρησεν, όμως επήγε να φυλάττη κατά το πρόσταγμα. Μετά την του Σωτήρος Ανάστασιν επήγεν ο Λογγίνος με τους άλλους στρατιώτας της κουστωδίας εις την συναγωγήν των Ιουδαίων, και λέγουσιν εις αυτούς όλα τα γενόμενα, ήτοι δια τον σεισμόν, όστις έγινε, και τον αστραπόμορφον Άγγελον, ο οποίος εκύλισε τον μέγαν λίθον του Τάφου, και ότι αληθώς ανέστη ο Χριστός, και έμεινεν ο Τάφος κενός με το σουδάριον· οι δε προεστώτες των Ιουδαίων, νομίζοντες αισχύνην των μεγάλην του Χριστού την Ανάστασιν, έδωσαν εις τους στρατιώτας όσα αργύρια ήθελον, ίνα συκοφαντήσωσι την Ανάστασιν, λέγοντες ότι οι Απόστολοι επήγαν την νύκτα κρυφίως και τον έκλεψαν. Αυτά μεν είπον οι επίλοιποι στρατιώται προς τον Πιλάτον και τους άλλους της πόλεως, ο πιστός όμως Λογγίνος δεν έλαβε καν έν αργύριον, αλλά παρρησία, με ελευθέραν γνώμην και γλώσσαν ελέγχων το ψεύδος των Ιουδαίων, εκήρυττε την αλήθειαν, ότι δηλαδή ο Χριστός είναι Θεός αληθινός και ηγέρθη εκ νεκρών. Ταύτα μαθών ο Πιλάτος και οι έξαρχοι των Ιουδαίων έστρεψαν προς τον Λογγίνον το μίσος, όπερ είχον κατά του Χριστού πρωτύτερα, και εγύρευον τρόπον και καιρόν επιτήδειον να τον φονεύσωσιν οι αλιτήριοι, το οποίον ακούσας ο Λογγίνος από τινα φίλον του, έδωκε, κατά το κοινώς λεγόμενον, τόπον εις την οργήν, απορρίπτει την ζώνην και την χλαμύδα, καταφρονεί το αξίωμα, απαρνείται τους συγγενείς και φίλους του, και λαβών εις την συνοδείαν του δύο στρατιώτας, οίτινες επίστευσαν και αυτοί εις τον Χριστόν, επήγεν εις την Καππαδοκίαν και γίνεται μετά των συντρόφων αυτού κήρυξ των παραδόξων θαυμασίων του Χριστού και άλλος Απόστολος. Αύτη η φήμη του Λογγίνου διεδόθη σχεδόν εις τον κόσμον άπαντα, ότι δηλαδή κηρύττει τον Εσταυρωμένον Ιησούν Θεόν αληθέστατον. Μαθόντες δε τούτο οι θεοκτόνοι Ιουδαίοι συνήχθησαν και καταπείθουσι τον Πιλάτον να γράψη κατηγορίας δια τον Λογγίνον προς τον Καίσαρα Τιβέριον, ότι κατεφρόνησε την αξίαν του και την πίστιν των ειδωλολατρών και κηρύττει ένα άνθρωπον Ιησούν Χριστόν δια Βασιλέα αιώνιον, και έσυρεν εις την γνώμην αυτήν τους περισσοτέρους των Καππαδοκών και επίστευσαν. Ομού δε με τα γράμματα ταύτα έστειλαν οι Ιουδαίοι και αργύρια, δια να καταπείσουν τον βασιλέα να αποφασίση τον Λογγίνον εις θάνατον, και ούτως εγένετο. Λαβών λοιπόν ο Πιλάτος το βασιλικόν πρόσταγμα, το οποίον έγραφε να θανατώσωσι τον Λογγίνον, το έδειξε των Ιουδαίων, οίτινες ευθύς εκίνησαν πρόθυμοι, ως γύπες σαρκοβόροι, και φθάνουσιν εντός ολίγου εις την Καππαδοκίαν, διέμειναν δε εις εν μέρος έξω της πόλεως εις το οποίον ήτο αγρός πατρογονικός του Λογγίνου, ευρίσκετο δε εις αυτόν και ο Άγιος, όστις κατώκει εκεί δια την ησυχίαν διάγων πολιτείαν ασκητικήν και ατάραχον. Μη γνωρίζοντες δε οι στρατιώται ότι αυτός ήτο ο ζητούμενος, τον ηρώτησαν εμπιστευτικώς, εάν ήξευρε να τους υποδείξη τον τόπον εις τον οποίον κατώκει ο Λογγίνος ο Εκατόνταρχος· τούτο δε είπον, διότι εσκέπτοντο να υπάγωσιν αιφνιδίως και να τον συλλάβωσι, καθότι ενόμιζον ότι, αν το μάθη, θα φύγη δια να μη τον φονεύσωσι και δεν ηννόουν οι άφρονες ότι περισσότερον εδίψα εκείνος να λάβη την σφαγήν δια την αγάπην του Χριστού, όστις εθανατώθη δια την σωτηρίαν μας, παρά εκείνοι δια να το επιτύχωσι. Γνωρίσας λοιπόν ο μακάριος Λογγίνος από Πνεύμα Άγιον τι τον ήθελαν, είπε προς αυτούς με φωνήν πραείαν και φιλάνθρωπον· «Ακολουθείτε μοι, να σας δείξω εκείνον τον οποίον ζητείτε». Ως δε ευφραινόμενος ο γενναίος του Χριστού Αθλητής είχε μεγάλην χαράν, γνωρίζων και προ του Μαρτυρίου πόσην ηδονήν έμελλε να απολαύση δια τον πρόσκαιρον θάνατον, και έλεγε ταύτα καθ’ εαυτόν· «Ως ωραίοι οι πόδες των ευαγγελιζομένων ειρήνην, των ευαγγελιζομένων τα αγαθά» (Ρωμ. ι: 15, Ησ. νβ: 7), τώρα αξιούμαι και εγώ να ίδω τους ουρανούς ανεωγμένους, με τον Πρωτομάρτυρα Στέφανον, και να επικαλεσθώ με λαμπροτάτην φωνήν τον θάνατον, λέγων μετ’ αυτού προς τον Θεόν και Σωτήρα μου: Κύριε Ιησού, δέξαι το Πνεύμα μου (Πράξ. ζ: 59). Τώρα γυμνούμαι τον πήλινον χιτώνα, λυτρούμαι από την φθοράν, και την αφθαρσίαν χαίρων ενδύομαι, εξέρχομαι από τα μεγάλα κύματα και χαλεπά του προσκαίρου βίου ναυάγια, και υπάγω προς τον αληθή λιμένα, εις τον οποίον είναι ζωή άλυπος και ανάπαυσις αιώνιος. Ευφραίνου λοιπόν, ω ψυχή μου, απερχομένη προς τον ποιητήν και σωτήρα, δείξον, ω Λογγίνε, φαιδρόν και ιλαρόν σου το πρόσωπον, υπόδεξαι φιλοφρόνως και φίλευσον πλούσια τούτους, οι οποίοι σου προξενούσι τοιαύτην μακαριότητα, δείπνησον πολυτελώς τους καλεστάς, οι οποίοι ήλθον να σε υπάγωσιν εις τον δείπνον του Δεσπότου σου». Ταύτα λέγων καθ’ εαυτόν ο μακάριος επήρε τους εχθρούς του εις την οικίαν του, και αφ’ ου τους εφιλοξένησε πλουσιώτατα, τους ηρώτησε, δια ποίαν αιτίαν εζήτουν με τόσον πόθον τον Λογγίνον. Οι δε πρώτον μεν τον ώρκισαν να μη είπη εις ουδένα την υπόθεσιν, έπειτα του ωμολόγησαν την αλήθειαν, ότι δηλαδή έγραψεν ο βασιλεύς προς τον Πιλάτον να θανατώση αυτόν μετά δύο άλλων συστρατιωτών του, ο δε Άγιος ηρώτησε και δια τους άλλους δύο τίνες ήσαν, τους οποίους ήθελον να αποκεφαλίσουν μετ’ αυτού, και μαθών ότι δια τους συντρόφους του έλεγον, είπε προς αυτούς· «Αναπαύθητε δύο ημέρας εις την οικίαν μου, ότι αυτοί οι τρεις έρχονται εδώ μεθαύριον και θα σας τους παραδώσω χωρίς να υπάγετε προς αναζήτησίν των». Τούτο δε είπε, διότι έλειπαν οι άλλοι δύο εις υπηρεσίαν τινά. Ούτος δε έχων πόθον να συγκοινωνήσωσι και εκείνοι εις το Μαρτύριον, ηθέλησε να αναμείνη έως να έλθωσιν, έστειλε δε εις αυτούς μήνυμα να επιστρέψωσι ταχέως· εφίλευσε λοιπόν τους φονευτάς αυτού ο μιμητής του Δεσπότου και τους υπηρέτει ημέρας δύο με μεγάλην φιλοτιμίαν πλουσιοπάροχα. Όταν δε ήκουσεν, ότι ήρχοντο και οι άλλοι δύο, λέγει προς τους στρατιώτας ο μακάριος· «Να ηξεύρετε, φίλοι ηγαπημένοι μου, ότι εγώ είμαι ο Λογγίνος, τον οποίον ζητείτε». Οι δε ακούσαντες εξεπλάγησαν, και βλέποντες αυτόν ιλαρόν και πρόσχαρον δεν επίστευον, ότι ήτο αυτός ο ζητούμενος, αλλ’ ύστερα, ότε το εβεβαίωσαν, επόνεσεν η ψυχή των και βαρέως εστέναξαν, κατακεντούμενοι από την συνείδησιν, ενθυμούμενοι δε την κακίστην ανταπόδοσιν, την οποίαν έμελλον να του δώσωσι δια την τοσαύτην αγάπην, την οποίαν τους έδειξεν, έλεγον μετά πόνου καρδίας και θλίψεως· «Ω δυστυχή δείπνε και κακότυχον φίλευμα! Διατί, φίλε Λογγίνε, έκαμες τοιούτον εγχείρημα, να υποδεχθής τους φονευτάς εις τον οίκον σου και η φιλοξενία σου γίνεται εις σε θάνατος; Ύπαγε εις ειρήνην, ω άνθρωπε, ας είναι η ζωή χάρισμά σου δια τον μισθόν της φιλοξενίας σου, φοβούμεθα να βάλωμεν εις τον λαιμόν σου την μάχαιραν, ευλαβούμεθα το άλας και τα λοιπά βρώματα, με τα οποία μας εφίλευσες, αμελεί ο νους και δειλιούν αι χείρες ημών να εγγίσουν εις σε, κάλλιον να κινδυνεύσωμεν από τον Πιλάτον παρά να μολύνωμεν την συνείδησιν, τοιαύτας ανταμοιβάς αποδίδοντες». Ούτω μεν οι στρατιώται έλεγον συμπονούντες τον Άγιον· ο δε απεκρίθη προς αυτούς γενναίως και αγαλλόμενος· «Διατί φθονείτε τα αγαθά, τα οποία προξενείτε, παρά την θέλησίν σας, εις εμέ; Διατί οδύρεσθε δια τον θάνατόν μου, όστις είναι απαρχή της ζωής μου και Βασιλεία αιώνιος; Μη λυπείσθε, φίλοι μου, αλλά παρηγορήθητε, ότι τούτο το τέλος προξενεί εις εμέ αγαλλίασιν αιώνιον, επειδή με αξιώνει να συνευφραίνωμαι εις τον Παράδεισον πάντοτε μετά του Δεσπότου Χριστού, όστις είναι Θεός αληθέστατος, καθώς όλα τα κτίσματα εις το εκούσιον Πάθος αυτού ωμολόγησαν, ο ουρανός εστύγνασεν, ο ήλιος εσκοτίσθη, η γη έτρεμε και αι πέτραι εσχίσθησαν, εγώ δε να γίνω αναίσθητότερος των λίθων και των άλλων κτισμάτων, να μη γνωρίσω τον κτίστην μου; Να τον αρνηθώ; Μη γένοιτο!». Αυτά και έτερα λέγων ο Άγιος δια να πείση τους απεσταλμένους να κάμωσι το προστασσόμενον, έφθασαν και οι άλλοι δύο, τους οποίους ιδών ηγαλλιάσατο και εναγκαλισθείς αυτούς τους κατεφίλησε γλυκύτατα λέγων· «Χαίρετε, στρατιώται και κληρονόμοι της Βασιλείας του Χριστού! Τώρα ανοίγουσι τας θύρας των ουρανών οι Άγγελοι δια να υπάγωσι τας ψυχάς μας εις τον Παράδεισον· ιδού βλέπω τας λαμπάδας και τα χαρίσματα, με τα οποία θα παραστώμεν εις τον αγωνοθέτην και Σωτήρα Χριστόν αγαλλόμενοι». Ταύτα ειπών ο Άγιος έβαλε τα λαμπρά του ενδύματα, ώσπερ να τον είχον καλεσμένον εις γάμον πλούσιον και δεικνύων όρος τι, εις το οποίον ήθελε να ενταφιάσουν το σώμα του, εγονάτισαν και οι τρεις και απέκοψαν οι απεσταλμένοι τας τιμίας αυτών κεφαλάς τη δεκάτη έκτη του Οκτωβρίου μηνός. Και αι μεν μακάριαι ψυχαί αυτών απήλθον εις τα ουράνια, οι δε στρατιώται, οι οποίοι τους απεκεφάλισαν, επήραν την κεφαλήν του Λογγίνου και την έφεραν εις τον Πιλάτον, ίνα βεβαιωθή ότι τον εθανάτωσαν και να ευφρανθούν οι Ιουδαίοι ορώντες αυτήν. Έδωσαν δε εις αυτούς οι Εβραίοι πολλά αργύρια, ο δε Πιλάτος πάλιν προσέταξε να ρίψωσιν ατίμως την τιμίαν κεφαλήν έξω της πόλεως. Αλλ’ ο Κύριος, δια τον οποίον η τιμία αύτη κεφαλή εκόπη, δεν αφήκε να μείνη καταφρονημένη εκεί εις την κοπρίαν, εις την οποίαν την έρριψαν, αλλά την εφύλαττεν αοράτως και την έσκεπε δια να μη πάθη από την κόπρον βλάβην τινά και ου μόνον τούτο το σημείον ετέλεσεν, αλλά και άλλο θαυμασιώτερον, και ακούσατε. Γυνή τις χήρα ήτο τυφλή, έχουσα υιόν μονογενή, μικράν παρηγορίαν εις την χηρείαν και τυφλότητα αυτής. Αύτη λοιπόν είχεν εις τον Θεόν πίστιν μεγάλην και ευλάβειαν· όθεν έλαβε την ράβδον και τον υιόν οδηγόν και απήλθεν εις τον Άγιον Τάφον να προσκυνήση, ελπίζουσα εις τον Δεσπότην Χριστόν να της δώση το φως της ως παντοδύναμος. Φθάσασα εις τους Αγίους Τόπους έλαβε το χώμα της γης και έθεσεν αυτό εξ ευλαβείας εις τους οφθαλμούς της, αλλ’ όχι μόνον το φως της δεν έλαβεν, αλλά και άλλη συμφορά δεινή επηκολούθησεν εις αυτήν, ήτοι ήλθεν ασθένεια εις τον υιόν της, τον οποίον είχεν αντί των οφθαλμών οδηγόν και βοήθειαν, και ετελεύτησεν. Έκλαιε λοιπόν η ταλαίπωρος και τας τρεις ταύτας συμφοράς και ωδύρετο λέγουσα· «Διατί, Κύριέ μου, με εγκατέλιπες τελείως την τάλαιναν; Εβαρύνθη εις εμέ η αγία σου χειρ και έκαμεν εις όλους παραβολήν και αισχύνονται εις εμέ οι δούλοι σου; Τάχα εγώ μόνον ημάρτησα και δια τούτο μόνη κολάζομαι και με εστέρησας του μονογενούς μου υιού, τον οποίον είχα αντί του φωτός των οφθαλμών μου; Ποία ελπίς σωτηρίας και παραμυθία μου έμεινεν; Ω γλυκύτατον τέκνον μου, παρηγορία του πάθους μου, τι να γίνω η ταλαίπωρος; Πως να κυβερνηθώ χωρίς σε»; Αυτά και άλλα παρόμοια μυρολόγια, κατά την συνήθειαν των γυναικών, λέγουσα η δυστυχής εκείνη γυνή, αποκοιμηθείσα από τον πόνον και τα δάκρυα, βλέπει καθ’ ύπνον τον Άγιον και της λέγει· «Εγώ είμαι Λογγίνος ο Εκατόνταρχος, του οποίου έκοψαν δια τον Χριστόν την κεφαλήν, την οποίαν, αφού έφερον εδώ, την έρριψαν εις την κοπρίαν έξω της πόλεως. Ύπαγε λοιπόν εις τον τόπον αυτόν, σκάλισε βαθέως εις την κοπρίαν και θέλεις εύρει την κεφαλήν μου, έγγισον τότε αυτήν εις τους οφθαλμούς σου και θα αναβλέψης, θα σου δείξω δε τότε και τον υιόν σου εις πόσην δόξαν ευρίσκεται, να παρηγορηθής δια τα παθήματά σου». Τοιαύτα ιδούσα η τυφλή, απήλθεν εις τον ρηθέντα τόπον με κόπον πολύν χειραγωγουμένη από άλλον και ήρχισε με μεγάλην προθυμίαν να σκαλίζη την κοπρίαν με τας χείρας της. Ευρούσα δε, ως θησαυρόν ατίμητον, την τιμίαν κεφαλήν, ευθύς ανέβλεψε και είδεν αυτήν ως αστέρα υπέρλαμπρον. Ησπάζετο λοιπόν ταύτην και την κατεφίλει με θερμότατα δάκρυα· έπειτα καθαρίσασα αυτήν επιμελώς την ήλειψε μύρα και επέστρεψεν εις τον οίκον της, βαστάζουσα τοιούτον μαργαρίτην πολύτιμον. Κατά δε την επομένην νύκτα εφάνη πάλιν εις τον ύπνον αυτής ο Άγιος, κρατών τον υιόν της εις τας αγκάλας του, ως τέκνον του, ήτο δε ο υιός της ενδεδυμένος δια πλουσίων νυμφικών ενδυμάτων και εχαίρετο. Τότε της είπεν ο Άγιος· «Ιδέ τον υιόν σου, δια τον οποίον εθρήνεις, πόσην απόλαυσιν εύρε· μη λυπήσαι λοιπόν, αλλά χαίρε, ότι ο Θεός τον ηξίωσε της Βασιλείας Του και μου τον έδωκε συνοδείαν, να μη αποχωρισθή ποτέ από εμέ. Λάβε λοιπόν την κεφαλήν μου και το λείψανον του υιού σου και θάψον εις ένα τάφον αμφότερα, ευχαρίστει δε τον Κύριον, όστις τον ανέπαυσεν εις τόσην δόξαν και ευφροσύνην αιώνιον». Ταύτα ακούσασα η γυνή έθεσεν εις θήκην την κεφαλήν του Μάρτυρος και το λείψανον του υιού της και τα μετέφερεν εις την πατρίδα της Καππαδοκίαν εις χωρίον Σανδάλην καλούμενον, παθούσα το ίδιον εκείνο όπερ έπαθε και ο Σαούλ. Διότι καθώς εκείνος ζητών τους όνους του πατρός του, εύρε παρ’ ελπίδα βασιλείαν, τοιουτοτρόπως και αυτή, ζητούσα να απολάβη το φως των οφθαλμών της, και αυτό έλαβε και θερμόν προστάτην εύρε τον Άγιον. Όθεν κτίσασα Εκκλησίαν εις το όνομα του Αγίου Λογγίνου, απεθησαύρισεν εις αυτήν την του Μάρτυρος ιεράν κεφαλήν και δι’ αυτής απέκτησε πηγήν ιαμάτων και δια τον εαυτόν της και δι’ όλους τους συμπατριώτας της Χριστιανούς, ευχαριστούσα δε τον Θεόν έλεγε· «Τώρα εγνώρισα πόσων αγαθών αξιούνται όσοι αγαπώσιν τον Κύριον! Οφθαλμούς εζήτουν σώματος, εγώ δε και τους του πνεύματος έλαβον· ελυπούμην δια την ζημίαν του τάκνου μου και είδα αυτό εις δόξαν μεγάλην συγκληρονόμον των Αγίων πλησίον Θεού παριστάμενον, συναυλιζόμενον μετά των Προφητών και των Μαρτύρων και μετά του Εκατοντάρχου Λογγίνου, ενδεδυμένους λαμπρότατα και ψάλλοντας ομού ωδήν επινίκιον, λέγοντες την ιεράν εκείνην φωνήν· «Αληθώς Θεού Υιός ην ούτος» (Ματθ. κζ: 54) και έστι και έσται η Βασιλεία Αυτού αιώνιος, και η δεσποτεία Αυτού ατελεύτητος. Αυτώ η δόξα εις τους αιώνας. Αμήν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: