Περὶ τῶν ἁγίων νηστειῶν -- Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ






Πολλν κα πείρων δωρεν παρ Θεο τος νθρώποις δεδωρημένων, ξαίρετον κα πρτον τ τς φρονήσεως δρον καθέστηκεν.
∆ιάκρισις γάρ στιν γαθο τε κα κακο·
δ ριστα διελν, ριστα κα τ συμφέρον ξελέξατο, τν λόγον χων τν ατ κατηκόων νίοχον.
Ταύτης στ τς φρονήσεως τόκος ριμος τ Σολομώντειον κενο ητν,
«Καιρς τ παντ πράγματι·»
τοτο δηλοντος το λόγου, τι τ πν στι τ γαθόν·
οκ ν τος οσι γρ τ κακν, φυγ δ μλλον το γαθο κα ναίρεσις.


τε τοίνυν καστον καλν κριθείη·
φημ δ ρθ λόγ·
κρισία γρ μλλον, περ κρίσις, τ κακς κεκριμένον·
καιρς το σιωπν, τε τοτο καλόν·
κα καιρς το λαλεν, ταν ρωττό τις.
Πρν γρ ρωτηθναι λαλσαι, κα πρν ποσταλναι πορευθναι, μωρία τ λαλοντι κα βαίνοντι.
δ τν πραγμάτων περίστασις, ταν νάγκη λαλεν, κα τ μ λαλεν οκ κίνδυνον.
στι δ' τε κα τ πρέπον το δοκοντος καλο προτιμητέον.
μο μν ον πς καιρς το σιωπν·
τ γρ λαλεν πρ τς μαυτο προσεξίας φρημαι, κα λλως κατ πρόσωπον σοφν κα ψηλν τν διάνοιαν, ος ρετ τ ρχειν νδίκως περιεποιήσατο, πς πένης τν ρετν φθέγγοιτο;
Τατα κατ νον χων, κα νν ν σιώπησα, ε μ τ αδέσιμον τς σς, προσφιλέστατε, θεοφρουρήτου εκλείας πρς τ γράφειν ξεβιάσατο.
Πολλν γρ τν τν τιμίων μν γραμμάτων πειξιν δν, κρινα μ λλως κα μάτην μς πρς τ λέγειν προτρέπεσθαι, ε μή τις νάγκη πρς τοτο κατήπειγε.
Γράφω τοίνυν τ ρετ κα φιλί σου βιασθες, καί μοι συγγνώτω πς στις οδε τν βιασαμένων τ σχυρόν·
γράφω δ μηδν τς ληθείας, ς οόν τε προτιθες, ν πάντων προτιμητέον, κα το ζν, μεθ' ς τ ζν αρετν, κα δι' ν θάνατος το ζν αρετώτερος.

Γεγράφηκεν μετέρα πάντιμος ρετ, ς τινες διεφήμισαν μς ερηκέναι κτ τς τν νηστειν βδομάδας πάρχειν·
προτρέψατό τε γράφειν, ε οτως χοι τ πράγματα·
πρς τοτό φαμεν, τι τς κκλησιαστικς ερήνης οδν ψηλότερον, δι' ν νόμος κα προφται, δι' ν Θες νθρωπος γέγονε·
τοτο δ τ μέγα κα νεξιχνίαστον ντως μυστήριον·
ν λθε Χριστς εαγγελίσασθαι·
ν ατς Χριστς τος οκείοις μαθητας πρ το πάθους, κα μετ τν κ το πάθους νάστασιν δωρήσατο·
ν κα ες ορανος νιν μετ τς σαρκς ατο, θεν κατεληλύθει σαρκος, ς κλρον τος ποστόλοις, κα δι' ατν τ κκλησί κατέλιπεν.
Ερήνη δέ στιν ν τ γαθ συμφωνία.
Τ γρ κακς συμφωνον, στασιάζειν μλλον ερηνεύειν λεχθήσεται·
κμο τοίνυν τ λαχίστ σκοπς ν προηγουμένως τ τς ερήνης βραβεύειν, κα σα πρς τοτο φέρει, τος ρωτσι λέγειν ση δύναμις.

ωρακς τοιγαρον τν περ τν γίων νηστειν στάσιν μέχρις έρος κορυφωθεσαν, δεινς ποτνιώμην κα νιώμην, τι κα δι το γαθο μοι μαρτία τν θάνατον κατεργάζεται.
Τί γρ φελος τς νηστείας, τος ες ριδας κα μάχας νηστεύουσι; δι τος μν πτ τς τν γίων νηστειν βδομάδας λέγουσι συνεβούλευον μ ζυγομαχεν, κα στασιάζειν τ καλν σμα Χριστο, τουτέστιν τν κκλησίαν·
πειθαρχεν δ μλλον τος τν προεδρίαν κα οκονομίαν το λόγου πεπιστευμένοις.
Τ γρ περισσεύειν ν τ γαθ, κα προκόπτειν, κα ναβαίνειν π τ μείζονά τε κα ψηλότερα, κα προστιθέναι π πσαν ανεσιν το Κυρίου, τν ε χόντων στί.
Τος δ τς κτ βδομάδας νομοθετοσιν πετιθέμην, ς οδ τ καλν καλν, ε μ καλς γένηται.
Καλν μν γρ παρθενία λλ' ἐὰν γήμς, οχ μαρτες·
Καλν τ νηστεύειν πσαν μέραν·
λλ' μ σθίων τν σθίοντα μ κρινέτω.
ν τος τοιούτοις ο νομοθετεν, ο βιάζεσθαι, οκ ναγκαστς γειν τ γχειρισθν προσήκει ποίμνιον, πειθο δ μλλον, κα πιότητι, κα λόγ λατι ρτυμέν, ταύτα κα τούτοις ποτιθέμεθα.
Ε δ τ μν δοκον δημοσιεύειν χρεν, τοτό φαμεν, τι το μύστου τς ληθείας γίου Πατρς μν Βασιλείου πτ τς πάσας τν γίων νηστειν βδομάδας φήσαντος ν τ Κατ μεθυόντων λόγ, κα το τς θεολογίας πωνύμου Γρηγορίου τ τεσσαράκοντα μερν νηστεί το Κυρίου, τύπον κα μίμημα τς νηστείας ταύτας δωρησαμένου ν τ Περ βαπτίσματος λόγ, νάγκη μφότερα συμβιβάζειν λλήλοις, να μ σύμφωνα τ τν θείων νδρν φωραθείη δόγματα.
Τοτο γάρ στι τ τν στάσιν κινον, τ μ διακρίνειν τν λεγομένων τν δύναμιν·
ο γρ, ς τινες πενόησαν, δεκάτας τν το νιαυτο νηστεύειν νενομοθετήμεθα·
κανν γάρ στι διατετυπωμένος ριδήλως Τεσσαρακοστν νηστεύειν νομοθετν·
α δ το νιαυτο δεκάδες, ο τεσσαράκοντα.
Πς ον ο πέντε τς βδομάδος νηστεύοντες, τν ριθμν περανομεν τν τεσσαράκοντα, ε μ τν κτ βδομάδων τς πεντάδας νηστεύσαιμεν; Πρς τατα τοίνυν φαμν, ς νεγνωκότες τς τν γίων ποστόλων διαταγς, ντεταγμένον ερομεν·
Χρ νηστεύειν τν γίαν Τεσσαρακοστν, ρχομένους π δευτέρας, κα λήγοντας ες Παρασκευν, μεθ' ν τς βδομάδος το πάθους ρχόμεθα.
Ε τοίνυν δι' κτ βδομάδων Τεσσαρακοστ τελειοται, μετ δ ταύτας τς το πάθους ρχόμεθα, ννέα τς πάσας βδομάδας νηστεύειν χρεών.
μέντοι πολς τν θείαν γνσιν κα ρετν θανάσιος, ν τος ορταστικος ατο λόγοις ξ τς τς Τεσσαρακοστς βδομάδας κφανέστερον πεφήνατο·
μεθ' ς τς το πάθους βδομάδος προστάττει πάρχεσθαι ξ ν πάντων ες τοιαύτην κατηντήσαμεν ννοιαν, τι νηστεία στν ο μόνον παντελς ωθεν μέχρις σπέρας σιτία, λλ κα τινν βρωμάτων ποχή·
νηστεύειν γρ ονου κα κρεν λεγόμεθα.
πε τοίνυν κανν τν γίων ποστόλων διατετύπωται, μ νηστεύειν Σαββάτ κα Κυριακ, κα νηστεύειν τν γίαν Τεσσαρακοστν, τυχν τς μν πέντε τς βδομάδος τν παντελ σιτίαν νηστεύειν·
τς δ δύο το Σαββάτου κα τς Κυριακς μέρας τν τινν βρωμάτων ποχν προστέταχεν.
στέον γρ τι ς δύο πόνων προκειμένων σχυρότερος κνικ κα προκρίνεται·
οον νενομοθέτηται περιτομ κταήμερος, κα το Σαββάτου τήρησις.
Τ τοίνυν Σαββάτ γεγεννημένον, τ Σαββάτ περιτμηθήσεται, κα λύει τν το Σαββάτου νόμον τς περιτομς νομοθεσία·
οτω κνταθα τας πέντε τς βδομάδος τν μέχρι τς σπέρας νηστείαν νομοθετσαν δι τν πηρετν το λόγου τ Πνεμα τ γιον, Σαββάτ κα τ Κυριακ τν τινν βρωμάτων ποχν διωρίσατο, δι τ πικρατς τς ναστάσεως, ν τν Κυριακν μέραν οδαμεν, κα τν πρ πάντων τν προκεκοιμημένων γίων προσφορν, ν κατ πν Σάββατον πιτελεν προστετάγμεθα, δι τ πρ το Πάσχα Σάββατον, ν τν σχυρν Χριστς δησε, κα τ τούτου σκεύη διήρπασεν, μόνον Σάββατον νηστεύειν χρεν τος τν τς ναστάσεως χαρν ναμένοντας.

Οτως τοίνυν κα τν συνήθειαν τς κκλησίας ξ γράφου παραδόσεως πιστάμεθα, μίαν προνήστιμον βδομάδα, ν μόνων τν κρεν ποχ κα μέχρις σπέρας νηστεία πετελετο, μηδαμς τρίτης, κτης, ννάτης, τς τν γίων προηγιασμένων τελετς γενομένης.
ξ δ, ν ας α τριτοεκτοεννάται κα προηγιασμέναι πιτελονται, ὠῶν τε, κα τυρο, κα τν τοιούτων μετ τν κρεν ποχαί.
Τ δ το πάθους βδομάδι ξηροφαγία νενομοθέτητο, ο μέντοι προηγιασμένων τελετή·
ετα τ γί πέμπτ τν μυστηρίων τελετ, ν κα πήρξατο.
Ετα τ Παρασκευ τ γί κα φρικτ παντελς σιτία μέχρι τς το Σαββάτου σπέρας·
κα τ μν σπέρ το Σαββάτου, τν μν λοιπν σθιομένων, τν κρεν ο μετέχουσι·
τ δ γί τς ναστάσεως Κυριακ, τ μι τν Σαββάτων, κα τν κρεν μετέχουσιν ο βουλόμενοι.

Ταύτην τν κολουθίαν φθάσαμεν·
οτος κοινς ρος κα νόμος τς κκλησίας, ν κα ν τ γί Χριστο το Θεο μν ναστάσει πιτελούμενον οδαμεν·
τ δ περισσεύειν ν τ κακ, κα πιδαψιλεύσασθαι τν ρετν, οκ δόκιμον, οδ ποβλητν, λλ Θε κα νθρώποις εάρεστον, τος γε νον χουσιν·
ο μέντοι κ βίας, ξ νάγκης, πειθο δ μλλον, κα μάλιστα δι τ το καιρο δυσχερς, κα τν τν πραγμάτων νωμαλίαν.
μφότερα γρ νν μλλον χρήσιμα κα ναγκαα, τό τε προστιθέναι τ καλ, κα τ τς βίας πέχεσθαι.
Τίς δοίη πάντα τν τς ζως μν χρόνον μίαν πιτελεσθαι νηστείαν;
λλ' τερος τς παραινέσεως, κα τερος τς νομοθεσίας τρόπος.
ρκείτω τ νομοθετηθέντα π το Πνεύματος.
Νουθετείσθω προσθήκη το γαθο.

Τατα μν μν δοκοντα, κα πσιν οτως περ τούτων διαλεγόμεθα·
τς δ περ τούτων χρήσεις πρς τ παρν δι τν το πιστοληφόρου σπουδν, ελήπτους οσας παρ' μν, παρήκαμεν.

δ Θες τς ερήνης, ερήνη μν, ποιήσας τ μφότερα ν, κα τ μεσότοιχον το φραγμο λύσας τν χθραν ν τ σταυρ ατο·
καταλλάξας μς τ αυτο Πατρί·
τν ερήνην ατο τν περέχουσαν πάντα νον, βραβεύσει τ γί ατο κκλησί, κα περιελε τ σκάνδαλα, κα ξιώσει νηστεύειν νηστείαν δεκτν, ν οτος ξελέξατο, λύειν στραγγαλις βιαίων συναλλαγμάτων, κα διαθρύπτειν πεινσι τν ρτον, τόν τε το σώματος, κα τν τς ψυχς οκ λαττον, ν λόγον φημ σωτήριον, κα ποιήσει πνευματικς νηστεύειν, κα σθίειν, κα ορτάζειν, πάντα ες δόξαν ατο ποιοντας, κα φρονοντας, κα λέγοντας·
να μ δι' μς βλασφημται τ νομα ατο ν τος θνεσι, δοξάζηται δ μλλον·
τι ατ δόξα ες τος αἰῶνας.
μήν.Το γίου ερομάρτυρος γνατίου, κ τς πρς Φιλιππησίους πιστολής.
Ε τις γνεύει γκρατεύεται, μ παιρέσθω, να μ πολέσ τν μισθόν·
τς ορτς μ τιμάζετε.
Τν Τεσσαρακοστν μ ξουθενετε·
μίμησιν γρ περιέχει τς το Κυρίου πολιτείας.
Τν το πάθους βδομάδα μ παρορτε·
Τετραδοπαρασκευν νηστεύοντες, πένησιν πιχορηγετε τν περίσσειαν.
Ε τις Κυριακν Σάββατον νηστεύει, πλν νς Σαββάτου, οτος Χριστοκτόνος στί.
∆ιάταξις τν γίων ποστόλων.
Μεθ' ς μν φυλακτέα νηστεία τς γίας Τεσσαρακοστς, μνήμην περιέχουσα τς το Χριστο πολιτείας τε κα νομοθεσίας.
πιτελείσθω δ νηστεία ατη πρ τς νηστείας το Πάσχα, ρχομένη μν π δευτέρας, πληρουμένη δ ες Παρασκευήν.
Μεθ' ς πονηστεύσαντες ρξασθε τς γίας το Πάσχα βδομάδος, νηστεύοντες ατν παντες μετ φόβου κα τρόμου.
Προσευχόμενοι ν ατ περ τν πολλυμένων, ν ρξατο τν κατ το Κυρίου βουλν ποιεσθαι.
Παρήγγειλε γρ μν ατς νηστεύειν τς ξ μέρας ταύτας δι τν τν ουδαίων δυσσέβειαν.
Το γίου Βασιλείου, κ το κατ μεθυόντων λόγου.

Ε γρ π τοσαύταις παραινέσεσιν, ς ν τε τ προλαβόντι χρόν παρακαλοντες μς ο διελίπομεν, κα φεξς τν πτ τούτων τς νηστείας βδομάδων νυκτς κα μέρας διαμαρτυρόμενοι μν τ Εαγγέλιον τς χάριτος το Θεο οκ παυσάμεθα, οδν γέγονεν φελος.
π ποίαις λπίσι διαλεχθμεν, γυνακες κόλαστοι πιλαθόμεναι το φόβου το Θεο, το πυρς αωνίου καταφρονήσασαι, ν μέρ τοιαύτ, τε ατς χρν δι τν νάμνησιν τς ναστάσεως καθσθαι ν τος οκοις.
Το Χρυσοστόμου, κ το Πρς τ τέλει τς νηστείας λόγου.
Τεσσαράκοντα λοιπν μέραι παρλθον·
ἐὰν τοίνυν παρέλθ τ Πάσχα τ ερν, οδεν συγγνώσομαι λοιπν, οδ παραίνεσιν προσάξω.
Το γίου ναστασίου πατριάρχου, Κωνσταντινουπόλεως, κ τς γκυκλίου.
Τ μέντοι γιον Πάσχα τς νδεκάτης νδικτίωνος σν Θε πιτελομεν·
κατ μν Αγυπτίους, μηνς Φαρμουθ εκάδι πέμπτ·
κατ δ ωμαίους, μηνς πριλλίου εκάδι, πρ δεκαδύο καλανδν Μαΐων·
ρχόμενοι τς νηστείας τν πτ βδομάδων ξ ατς δευτέρας μέρας, κατ μν Αγυπτίους, γδό το Φανεμθ μηνός·
κατ δ ωμαΐους Μαρτίου τρίτ.
Το γίου πιφανίου Κύπρου, κ το ες Μοναχούς.
Τν Τεσσαρακοστν τς γίας κκλησίας, κα τν βδομάδα το γίου Πάσχα παρατετηρημένως φυλάττετε.
ωάννου πισκόπου θηνν.
να δι τς σεπτς πτάδος τν νηστειν σφαλ τε κα κατάπτωτον τν διέξοδον ποπτεύσωμεν.
βδομς γρ ε στρεφομένη τε κα συννεύουσα, κα οον κ τ' ατο περ ταυτ σημεον ελουμένη κα περιπολίζουσα, τν βδοματικν μν αἰῶνα συμπερατο.
Το γίου ναστασίου πατριάρχου Θεουπόλεως, γουν ντιοχείας Συρίας.
∆ερο δ κατανοήσωμεν, του χάριν πτ βδομάσιν τεσσαρακονθήμερος τελεται νηστεία.
Οδαμς μν ξισταμένη το εναι Τεσσαρακοστ, προσλαμβάνουσα δ κα τέραν μυστικν στειότητα·
ρτιος μν γρ, κα πανίερος διαπέφηνεν πτ ριθμς, κα μλλον κεχαρίτωκε τν ερν μν γώνων τς μέρας, πτάκις δι τν πτ βδομάδων τελούμενος.
Το γίου Πέτρου πατριάρχου εροσολύμων.
Νηστείας δ πιμνησθέντες εκαιρότατα, κκενα πρς μς εποιμεν ν, ς Θεο χάριτι, τς νενομισμένης παρξώμεθα νηστείας, τν πτ βδομάδων, π τς βδόμης το Φεβρουαρίου μηνς, τν το σωτηρίου Πάθους, κα τς Χριστο ναστάσεως πιτελοντες πανήγυριν, τ εκάδι βδόμ το λεγομένου Μαρτίου μηνός.
πόδειξις, τι κτ λέγουσιν βδομάδας τν γίων ο αρετικο πάντες νηστειν, ληροντες οτως.
Χρήσεις Σευήρου το κεφάλου κα αρεσιάρχου, κα λληνος, γενομένου ρχιεπισκόπου ντιοχείας τς Συρίας, κ τν νθρονιαστικν ατο λόγων, ες τν τν νηστειν Τεσσαρακοστήν·
λέχθη δ τ πρ ατς Παρασκευ, ν τ Κασιανο κκλησί·
ο ρχή·
Νόμος στ κα π τν σωματικν παλαισμάτων·
κα ν τ μέσ το λόγου·
«Ο γρ τς πέντε ασθήσεις, δι' ν μαρτία λαμβάνει παρείσδυσιν·
κον, φημ, κα ρασιν, κα φν, κα γεσιν κα σφρησιν·
κτάκις καθαίροντες, τεσσαράκοντα μέρας νηστεύουσιν, να τς μακαρίας κείνης μέρας τύχωσι τς γδόης κα πρώτης.
γρ πέντε ριθμς κτάκις νελιττόμενος, τν τν τεσσαράκοντα μερν ριθμν κτελε.» Το ατο, κ τς βίβλου τν ποσημειωθέντων διοχείρως διαφόρων κεφαλαίων·
ποσημείωσις δευτέρα στν ατη.
τι δε τς τεσσαράκοντα μέρας παραλείπτως νηστεύειν·
α τινες κ τν κτ βδομάδων συνάγονται·
κάστης βδομάδος τν δύο μερν, λέγω δ Σαββάτου κα Κυριακς, τ ναπαύσει προσκεκληρωμένων·
ς ντεθεν εναι δλον, τιπερ ο χρ ν Σαββάτ κα Κυριακ νηστεύειν, οδ ν τ γί τν νηστειν Τεσσαρακοστ.
Το καταράτου κα θεοστυγος Βενιαμν, γενομένου ψευδεπισκόπου λεξανδρείας Αγύπτου, τς κακίστης συνωρίδος τυγχάνοντος ∆ιοσκόρου κα Σευήρου, κ το τετάρτου βιβλίου τν ορταστικν ατο, ψευδεορταστικ τριακοστ, ς ρχή·
«Φαιδρ κα ξιάγαστος.» Κα πρς τ τέλη.
ρχόμενοι τν τεσσαράκοντα μερν τς νηστείας, γουν τν κτ βδομάδων, κα νηστεύοντες σωφρόνως π καθαιρέσει τν πανισταμένων κατ τς ψυχς κτ λογισμν, π εκάδος βδόμης το κατ Αγυπτίους Μεχρ μηνς, μέχρι εκάδος μηνς Φαρμουθί.
Το ατο, ψευδεορταστικ τριακοστ πρώτ, ς ρχ οτως στίν·
«Κα νν κούειν δοκ.» Κα πρς τ τέλει.
ρχόμενοι τν κτ βδομάδων τς νηστείας, τουτέστι τς γίας Τεσσαρακοστς, δι τ μ συναριθμεσθαι τ Σάββατον κα τν Κυριακν τας γίαις νηστείαις, π ννεακαιδεκάτης το κατ Αγυπτίους Μεχρ μηνς, κατ δ ωμαίους εδος Φεβρουαρίου, τις στ Φεβρουαρίου τρισκαιδεκάτη·
τς δ γίας βδομάδος το σωτηριώδους Πάσχα, π γδόης το κατ Αγυπτίους Φαρμουθ μηνός·
κατ δ ωμαίους πρ τριν νόννων πριλλίων, τις στν πριλλίου τρίτη·

κα φεξς, τελέσαντες τς γίας το Πάσχα μέρας, σπέρ βαθεί το γίου Σαββάτου καταπαύσομεν τν νηστείαν. ΑΜΗΝ 


Δεν υπάρχουν σχόλια: