Τροπάριον.
Έλκει Βαβυλώνος η Θυγάτηρ παίδας, δορυκτήτους Δαβίδ εκ Σιών· εν αυτή,
δωροφόρους πέμπει δε, Μάγους παίδας, την του Δαβίδ θεοδόχον Θυγατέρα
λιτανεύσοντας· διο ανυμνούντες αναμέλψωμεν· Ευλογείτω η κτίσις πάσα τον Κύριον,
και υπερυψούτω, εις πάντας τους αιώνας.
Ερμηνεία.
Εν τω παρόντι Τροπαρίω αναφέρει ο Ιερός Μελωδός την σκλαβίαν όπου έκαμεν η
πόλις Βαβυλών κατά της πόλεως Σιών, και αντιστρόφως την αιχμαλωσίαν όπου έκαμεν
η πόλις Σιών κατά της πόλεως Βαβυλώνος. Όθεν λέγει, ότι η Θυγάτηρ της Βαβυλώνος
ετράβιξεν εις τον εαυτόν της δορυκτήτους (αιχμαλώτους) από την πόλιν Σιών (την
Ιερουσαλήμ), της οποίας ακρόπολις και όρος ήτον η Σιών· ταυτόν ειπείν,
εσκλάβωσε τους Υιούς και απογόνους του Δαβίδ Ιουδαίους. Θυγάτηρ δε Βαβυλώνος
ονομάζεται η πόλις της Βαβυλώνος, κατά δύο τρόπους.
Πρώτον, κατά την συνήθειαν και ιδίωμα των Εβραίων, οίτινες τον άνθρωπον λέγουν και Υιόν ανθρώπου, ως ερμηνεύει Ευθύμιος ο Ζυγαδηνός. Δεύτερον, συγκρινομένη με όλην την επαρχίαν της Βαβυλώνος, ήτις ως Μήτηρ λογίζεται της πόλεως Βαβυλώνος, η δε Βαβυλών λογίζεται ως Θυγάτηρ αυτής. Κατά δε τον Πτωχόν Πρόδρομον, Θυγάτηρ Βαβυλώνος νοείται η πληθύς των ανθρώπων, η εν τη πόλει της Βαβυλώνος κατοικούσα· η οποία πληθύς πατρίδα έχουσα την Βαβυλώνα, αυτή μεν ως Θυγάτηρ της Βαβυλώνος λογίζεται, η δε Βαβυλών, ως Μήτηρ αυτής. Κατά δε τον Άγιον Κύριλλον τον Αλεξανδρείας, Θυγάτηρ Βαβυλώνος λέγεται κάθε πόλις υποκειμένη εις την μητρόπολιν Βαβυλώνος· ούτω γαρ λέγει: «Αι γαρ Μητροπόλεις εν τάξει Μητέρων τέθεινται ταις άλλαις, ας πράττοιεν αν υφ΄ εαυτάς» (ερμηνεία εις το β΄ του Ζαχαρίου). Πρότερον λοιπόν επί του Βασιλέως Ναβουχοδονόσορος αιχμαλώτευσεν η Βαβυλών τους απογόνους του Δαβίδ (τους Ιουδαίους), κατά παραχώρησιν Θεού· τώρα δε η αυτή πάλιν Βαβυλών πέμπει αντιστρόφως εις την Σιών τους ιδικούς της Υιούς τους Μάγους, όχι αιχμαλώτους, αλλά δωροφόρους: ήτοι φέροντας δώρα, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν, οι οποίοι δουλικώς επροσκύνησαν την Θυγατέρα του Δαβίδ, την Θεοδόχον και Θεοτόκον Μαρίαν· και ούτω δια μεν της προσκυνήσεώς των της γενομένης εις την Θυγατέρα του Δαβίδ Θεοτόκον ιάτρευσαν την ύβριν, την οποίαν επροξένησεν εις τους Ιουδαίους η Θυγάτηρ της Βαβυλώνος· δια δε του ερχομού όπου έκαμαν οι αυτοί Μάγοι από την Βαβυλώνα εις την Ιερουσαλήμ, ιάτρευσαν την σκλαβίαν όπου έπαθον οι Ιουδαίοι, φερθέντες αιχμάλωτοι από την Ιερουσαλήμ εις την Βαβυλώνα. Σημείωσε, ότι το «Την του Δαβίδ Θεοδόχον Θυγατέρα λιτανεύσοντας» ερανίσθη ο Μελωδός από το Δαβιτικόν εκείνο λόγιον: «Το πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν (παρακαλέσουσιν) οι πλούσιοι του λαού» (Ψαλμ. μδ: 13). Διατί δε ο Μελωδός λέγει εδώ, ότι οι Μάγοι ήλθον από την Βαβυλώνα, εν ω κοινή δόξα της Εκκλησίας είναι, ότι ήλθον από την Περσίαν; Αποκρινόμεθα, ότι τούτο λέγει ο Μελωδός, επειδή η Περσία περιείχε και την επαρχίαν της Βαβυλωνίας, και εκτείνετο έως Βαβυλώνος κατά τον Μελέτιον (Σελ. 531 της Γεωγραφίας). Δια τούτο και η κάμινος όπου εβάλθησαν οι τρεις Παίδες, αν και ήτον Βαβυλωνία, λέγεται όμως και Περσική· διότι λέγει: «Εν τη καμίνω Αβραμιαίοι Παίδες τη Περσική» (ήχω δ΄ του Ειρμολογίου)· ομοίως και εν άλλοις ούτω γράφεται. Ο δε Ευθύμιος ο Ζυγαδηνός εν τη ερμηνεία του κατά Ματθαίον λέγει: «Η της Βαβυλώνος Βασιλεία μετά και των χρημάτων εις τους Πέρσας μετέπεσε. Κομίζουσι λοιπόν οι Πέρσαι, διάδοχοι των Βαβυλωνίων γεγονότες, τω Δεσπότη του ατιμασθέντος τότε ναού (υπό των Βαβυλωνίων) χρυσόν μεν, αντί των αφαιρεθέντων χρυσών κειμηλίων, λίβανον δε, αντί των θυσιών, σμύρναν δε, υπέρ των κατασφαγέντων Ιουδαίων υπό των Βαβυλωνίων». Σημειούμεν δε εντάυθα, ότι το «Θυγάτηρ Βαβυλώνος» ερανίσθη ο Μελωδός από τον Δαβίδ λέγοντα: «Θυγάτηρ Βαβυλώνος η ταλαίπωρος» (Ψαλμ. ρλστ: 8). Ταλαίπωρος δε και αθλία ονομάζεται η Βαβυλών, κατά μεν το γράμμα, δια τον αφανισμόν και τα κακά όπου έμελλε να λάβη από τον Βασιλέα Κύρον, ως ερμηνεύει ο Άγ. Χρυσόστομος· κατά δε αναγωγήν, Βαβυλών ταλαίπωρος νοείται η ασέβεια και αμαρτία, δια την σύγχυσιν όπου προξενούσι· Βαβέλ γαρ σύγχυσις ερμηνεύεται, επειδή, κατά τον Νικήταν, εκεί συνέχεεν ο Θεός τας γλώσσας των ανθρώπων των ειπόντων: «Δεύτε και οικοδομήσωμεν πόλιν και πύργον έως του Ουρανού· δια τούτο εκλήθη το όνομα αυτής (της πόλεως) σύγχυσις, ότι εκεί συνέχεε Κύριος τα χείλη πάσης της γης» (Γέν. ια: 4. 9). Αύτη λοιπόν η συγχυτική αμαρτία εταλαιπώρησε και κατεδυνάστευσε την ευσέβειαν και αρετήν. Επιφέρει δε, ότι μακάριος είναι, όποιος θέλει κρατήσει και συντρίψει τα νήπια αυτής προς την πέτραν. «Μακάριος, ος κρατήσει και εδαφιεί τα νήπιά σου προς την πέτραν» (Ψαλμ. ρλστ: 9). Νήπια δε της ασεβείας και αμαρτίας είναι οι νεογέννητοι και ανόητοι λογισμοί, τους οποίους όποιος νικά και συντρίβει επάνω εις την νοητήν πέτραν (τον Χριστόν) της πίστεως, αυτός είναι τη αληθεία μακάριος.
Πρώτον, κατά την συνήθειαν και ιδίωμα των Εβραίων, οίτινες τον άνθρωπον λέγουν και Υιόν ανθρώπου, ως ερμηνεύει Ευθύμιος ο Ζυγαδηνός. Δεύτερον, συγκρινομένη με όλην την επαρχίαν της Βαβυλώνος, ήτις ως Μήτηρ λογίζεται της πόλεως Βαβυλώνος, η δε Βαβυλών λογίζεται ως Θυγάτηρ αυτής. Κατά δε τον Πτωχόν Πρόδρομον, Θυγάτηρ Βαβυλώνος νοείται η πληθύς των ανθρώπων, η εν τη πόλει της Βαβυλώνος κατοικούσα· η οποία πληθύς πατρίδα έχουσα την Βαβυλώνα, αυτή μεν ως Θυγάτηρ της Βαβυλώνος λογίζεται, η δε Βαβυλών, ως Μήτηρ αυτής. Κατά δε τον Άγιον Κύριλλον τον Αλεξανδρείας, Θυγάτηρ Βαβυλώνος λέγεται κάθε πόλις υποκειμένη εις την μητρόπολιν Βαβυλώνος· ούτω γαρ λέγει: «Αι γαρ Μητροπόλεις εν τάξει Μητέρων τέθεινται ταις άλλαις, ας πράττοιεν αν υφ΄ εαυτάς» (ερμηνεία εις το β΄ του Ζαχαρίου). Πρότερον λοιπόν επί του Βασιλέως Ναβουχοδονόσορος αιχμαλώτευσεν η Βαβυλών τους απογόνους του Δαβίδ (τους Ιουδαίους), κατά παραχώρησιν Θεού· τώρα δε η αυτή πάλιν Βαβυλών πέμπει αντιστρόφως εις την Σιών τους ιδικούς της Υιούς τους Μάγους, όχι αιχμαλώτους, αλλά δωροφόρους: ήτοι φέροντας δώρα, χρυσόν και λίβανον και σμύρναν, οι οποίοι δουλικώς επροσκύνησαν την Θυγατέρα του Δαβίδ, την Θεοδόχον και Θεοτόκον Μαρίαν· και ούτω δια μεν της προσκυνήσεώς των της γενομένης εις την Θυγατέρα του Δαβίδ Θεοτόκον ιάτρευσαν την ύβριν, την οποίαν επροξένησεν εις τους Ιουδαίους η Θυγάτηρ της Βαβυλώνος· δια δε του ερχομού όπου έκαμαν οι αυτοί Μάγοι από την Βαβυλώνα εις την Ιερουσαλήμ, ιάτρευσαν την σκλαβίαν όπου έπαθον οι Ιουδαίοι, φερθέντες αιχμάλωτοι από την Ιερουσαλήμ εις την Βαβυλώνα. Σημείωσε, ότι το «Την του Δαβίδ Θεοδόχον Θυγατέρα λιτανεύσοντας» ερανίσθη ο Μελωδός από το Δαβιτικόν εκείνο λόγιον: «Το πρόσωπόν σου λιτανεύσουσιν (παρακαλέσουσιν) οι πλούσιοι του λαού» (Ψαλμ. μδ: 13). Διατί δε ο Μελωδός λέγει εδώ, ότι οι Μάγοι ήλθον από την Βαβυλώνα, εν ω κοινή δόξα της Εκκλησίας είναι, ότι ήλθον από την Περσίαν; Αποκρινόμεθα, ότι τούτο λέγει ο Μελωδός, επειδή η Περσία περιείχε και την επαρχίαν της Βαβυλωνίας, και εκτείνετο έως Βαβυλώνος κατά τον Μελέτιον (Σελ. 531 της Γεωγραφίας). Δια τούτο και η κάμινος όπου εβάλθησαν οι τρεις Παίδες, αν και ήτον Βαβυλωνία, λέγεται όμως και Περσική· διότι λέγει: «Εν τη καμίνω Αβραμιαίοι Παίδες τη Περσική» (ήχω δ΄ του Ειρμολογίου)· ομοίως και εν άλλοις ούτω γράφεται. Ο δε Ευθύμιος ο Ζυγαδηνός εν τη ερμηνεία του κατά Ματθαίον λέγει: «Η της Βαβυλώνος Βασιλεία μετά και των χρημάτων εις τους Πέρσας μετέπεσε. Κομίζουσι λοιπόν οι Πέρσαι, διάδοχοι των Βαβυλωνίων γεγονότες, τω Δεσπότη του ατιμασθέντος τότε ναού (υπό των Βαβυλωνίων) χρυσόν μεν, αντί των αφαιρεθέντων χρυσών κειμηλίων, λίβανον δε, αντί των θυσιών, σμύρναν δε, υπέρ των κατασφαγέντων Ιουδαίων υπό των Βαβυλωνίων». Σημειούμεν δε εντάυθα, ότι το «Θυγάτηρ Βαβυλώνος» ερανίσθη ο Μελωδός από τον Δαβίδ λέγοντα: «Θυγάτηρ Βαβυλώνος η ταλαίπωρος» (Ψαλμ. ρλστ: 8). Ταλαίπωρος δε και αθλία ονομάζεται η Βαβυλών, κατά μεν το γράμμα, δια τον αφανισμόν και τα κακά όπου έμελλε να λάβη από τον Βασιλέα Κύρον, ως ερμηνεύει ο Άγ. Χρυσόστομος· κατά δε αναγωγήν, Βαβυλών ταλαίπωρος νοείται η ασέβεια και αμαρτία, δια την σύγχυσιν όπου προξενούσι· Βαβέλ γαρ σύγχυσις ερμηνεύεται, επειδή, κατά τον Νικήταν, εκεί συνέχεεν ο Θεός τας γλώσσας των ανθρώπων των ειπόντων: «Δεύτε και οικοδομήσωμεν πόλιν και πύργον έως του Ουρανού· δια τούτο εκλήθη το όνομα αυτής (της πόλεως) σύγχυσις, ότι εκεί συνέχεε Κύριος τα χείλη πάσης της γης» (Γέν. ια: 4. 9). Αύτη λοιπόν η συγχυτική αμαρτία εταλαιπώρησε και κατεδυνάστευσε την ευσέβειαν και αρετήν. Επιφέρει δε, ότι μακάριος είναι, όποιος θέλει κρατήσει και συντρίψει τα νήπια αυτής προς την πέτραν. «Μακάριος, ος κρατήσει και εδαφιεί τα νήπιά σου προς την πέτραν» (Ψαλμ. ρλστ: 9). Νήπια δε της ασεβείας και αμαρτίας είναι οι νεογέννητοι και ανόητοι λογισμοί, τους οποίους όποιος νικά και συντρίβει επάνω εις την νοητήν πέτραν (τον Χριστόν) της πίστεως, αυτός είναι τη αληθεία μακάριος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου