Ο Εξοπλισμός μας -- Tου αείμνηστου Στεργίου Σάκκου Ομ. Καθηγητού Α.Π.Θ.

Ακούγεται προκλητικός ο τίτλος. Τι γνώμη μπορεί να εκφέρει ένα χριστιανικό έντυπο για όπλα και εξοπλισμούς; Αλλά, αν ο στρατιωτικός εξοπλισμός απασχολεί και ενδιαφέρει τους ισχυρούς της γης, ο δικός μας λόγος αφορά στον πνευματικό εξοπλισμό. Διότι, όπως σημειώνει ο απόστολος Παύλος, «εν σαρκί γαρ περιπατούντες, ου κατά σάρκα στρατευόμεθα» (Β΄ Κορ. 10: 3). Ενώ ζούμε σ΄ αυτόν τον κόσμο είμαστε στρατευμένοι σε αγώνα υπερκόσμιο. Υπερκόσμια, πνευματικά, είναι τα έπαθλα του αγώνα. Υπερκόσμιος, υπεράνθρωπος και πνευματικός είναι και ο εχθρός διάβολος και τα όπλα που εκείνος χρησιμοποιεί εναντίον μας. «Ουκ έχομεν πάλην προς ανθρώπους ομοιοπαθείς ημίν και ισοδυνάμους», σχολιάζει ο άγιος Οικουμένιος. Για την απόκρουση του πονηρού χρειαζόμαστε, οπωσδήποτε ανάλογο οπλισμό. «Τα γαρ όπλα της στρατείας ημών ου σαρκικά» αλλά πνευματικά, «δυνατά τω Θεώ προς καθαίρεσιν οχυρωμάτων», των οχυρωμάτων του διαβόλου (Β΄ Κορ. 10, 4). Στα οπλοστάσια και στις αγορές της γης δεν βρίσκονται αυτά τα όπλα. Προσφέρονται δωρεάν από τον αγωνοθέτη Κύριο στον κάθε πνευματικό αγωνιστή. Και είναι αυτή η ίδια η πανοπλία του Θεού, όπως την παρουσιάζει ο προφήτης Ησαϊας (59, 17-18).
«Ο Θεός άπασι διανέμει την βασιλικήν παντευχίαν (=πανοπλία)», τονίζει ο Θεοδώρητος. Τα προσωπικά του όπλα μας εμπιστεύεται ο Θεός. Τι θαυμαστό! Ο μυθικός Πάτροκλος φορώντας την πανοπλία του φίλου του Αχιλλέα κατατρόμαξε τους Τρώες και τους ανάγκασε να κλεισθούν φοβισμένοι στα τείχη. Αλλά και εμείς γινόμαστε πανίσχυροι, τρομεροί για τους εχθρούς δαίμονες φορώντας τη θεϊκή πανοπλία. Στη δική μας περίπτωση μάλιστα συμβαίνει κάτι το μοναδικό: Φορώντας την πανοπλία του Θεού υφιστάμεθα την εσωτερική αλλοίωση. Η δειλία μας μεταβάλλεται σε γενναιότητα, ο φόβος σε θάρρος, η αδυναμία σε δύναμη. Έχουμε δική μας τη δύναμη του Θεού. Η θεοκίνητη πένα του αρχιστράτηγου αποστόλου Παύλου περιγράφει λιτά την πνευματική πανοπλία στο τελευταίο κεφάλαιο της προς Εφεσίους Επιστολής του (6, 13-18). Δέσμιος στη φυλακή της Ρώμης ο απόστολος, έχοντας μπρος στα μάτια του τον οπλισμό του ρωμαίου στρατιώτη, κατονομάζει τα όπλα του πιστού: ζώνη, θώρακας, υποδήματα, θυρεός, περικεφαλαία, μάχαιρα. Αξίζει να τα περιεργασθούμε για λίγο. Απαραίτητο εξάρτημα της στρατιωτικής στολής σήμερα αλλά ιδιαίτερα στην αρχαιότητα η ζώνη, στερέωνε στη μέση το χιτώνα, και καθιστούσε ευσταλή και ευκίνητο τον στρατιώτη, ώστε με άνεση να εκτελεί τα παραγγέλματα. Τι σημασία έχει η ζώνη της πνευματικής πανοπλίας; Σημαίνει την περιστολή, τον περιορισμό των παθών, καθώς κοντά στη μέση, στα νεφρά, κατά την βιβλική ανθρωπολογία, βρίσκεται η έδρα των επιθυμιών. Η πονηρή επιθυμία, κατά τον άγιο Ιωάννη Δαμασκηνό, είναι εμπαιγμός και ψέμα. Δεν είναι ηδονή η αμαρτία αλλά σκιά ηδονής. Γι΄ αυτό ο απόστολος Παύλος τονίζει στους πιστούς να ζώσουν «την οσφύν εν αληθεία», δηλαδή με την αληθινή ηδονή, τη σωφροσύνη. Η εγκράτεια, λοιπόν, είναι το πρωταρχικό όπλο του πνευματικού αγώνα. Στη ζώνη οι αρχαίοι πολεμιστές στερέωναν το θώρακα, ο οποίος προστάτευε από τα εχθρικά κτυπήματα το επάνω μέρος του σώματος. Στην πνευματική πανοπλία ο θώρακας ονομάζεται «θώρακας δικαιοσύνης». Είναι, όπως εξηγεί ο άγιος Ευθύμιος Ζιγαβηνός, ο ενάρετος βίος, που «θώρακος δίκην» σκέπει τους πιστούς και τους καθιστά άτρωτους από τα εχθρικά βέλη. Τα υποδήματα, όχι όπλο αλλά απαραίτητο εξάρτημα του στρατιώτη, τον κρατούν σε κατάσταση ετοιμότητος. Για τον πνευματικό πολεμιστή η υπόδηση δηλώνει την «ετοιμασία του ευαγγελίου της ειρήνης», την προθυμία και τον ενθουσιασμό να μεταφέρει στον κόσμο το ευαγγέλιο. Η αγάπη του Θεού φτερώνει τα πόδια και κάνει τον χριστιανό αγγελιοφόρο της ειρήνης του Θεού, ευαγγελιστή του κόσμου. Ο θυρεός ήταν μία τεράστια ασπίδα, η οποία κάλυπτε όλο το σώμα, ένα κινούμενο τείχος, που εξοστράκιζε τα πυρωμένα βέλη του εχθρού. Αντίστοιχα, ο θυρεός της πίστεως είναι η ακλόνητη και ρωμαλέα πίστη. Αυτή προστατεύει τον πιστό από τους δριμύτατους πειρασμούς των πονηρών δυνάμεων. Για να ασφαλίσει το κεφάλι του ο αρχαίος στρατιώτης φορούσε πάντα στη μάχη την περικεφαλαία, πρόγονο του σημερινού κράνους. Τα ορθόδοξα δόγματα είναι η «περικεφαλαία του σωτηρίου», οι σωτήριες αλήθειες της πίστεως, οι οποίες ασφαλίζουν το νου του πιστού από τις πλάνες θεωρίες, που σκοτίζουν την διάνοια. Κοντά σ΄ όλα αυτά τα αμυντικά όπλα προσθέτει ο απόστολος Παύλος κι ένα επιθετικό, τη μάχαιρα. Είναι η ρομφαία ή το ξίφος, που κρεμόταν στον δεξιό μηρό του στρατιώτη. Με τον επιδέξιο χειρισμό του πολεμιστή επέφερε θανατηφόρα κτυπήματα στους εχθρούς. Ο στρατιώτης του Χριστού κρατά τη «μάχαιρα του Πνεύματος», την οποία κατευθύνει επιδέξια το άγιο Πνεύμα. Είναι ο λόγος του Θεού, που έχει τη δύναμη να διεισδύει ως τα βάθη της καρδιάς. Με τη μάχαιρα του θείου λόγου συντρίβονται τα δεσμά του πονηρού, καταλύονται τα πάθη, αλλά και διαφωτίζονται ψυχές· από την κατοχή του σατανά οδηγούνται στο στρατόπεδο του Χριστού, στην Εκκλησία. Ένα τελευταίο όπλο, σαν μυστκός ασύρματος κρατά τον πιστό σε συνεχή επαφή με τον Κύριο και τον συνδέει με τους άλλους συναγωνιστές. Είναι η προσευχή. Η πνευματική πανοπλία καλύπτει τον αγωνιστή του Χριστού από την κορυφή ως τα νύχια και τον καθιστά αήττητο. Με μία προϋπόθεση όμως: να μη εμπιστεύεται στις δικές του δυνάμεις, αλλά συνεχώς να ζητά τη θεία βοήθεια με την προσευχή. Ο εχθρός καιροφυλακτεί, για να επιτεθεί στον πιστό. Αδυνατεί, όμως, να τον βλάψει, όταν εκείνος μένει άγρυπνος, προσεύχεται αδιάλειπτα και διατηρεί έτσι αδιάκοπη επικοινωνία με τον Θεό. Αγνότητα και σωφροσύνη, αγιότητα ζωής, ακλόνητη πίστη, εμμονή στα ορθόδοξα δόγματα, μελέτη του θείου λόγου, προσευχή αδιάλειπτη· να ο εξοπλισμός μας! Για τους απίστους όλα αυτά είναι άγνωστα ή αδιάφορα, πιθανόν και ενοχλητικά. Για μας τους πιστούς τι νόημα έχουν; Ποια είναι η θέση τους στη ζωή μας;

Δεν υπάρχουν σχόλια: